<< Retour

E 619

Lettre du pape Jean XXII au vicomte de Lomagne pour le paiement de 150 000 florins d'or sur la succession du pape Clément V (1322).

Notes préliminaires :

Photos Cl. Ribeyrol

cliché n° 1 (partie supérieure gauche) :

cliché n° 2 (milieu haut)

cliché n° 2 (partie supérieure droite) :

cliché n° 3 (partie médiane gauche) :  

cliché n° 4 (partie médiane droite) :

cliché n° 3 (partie inférieure gauche) :  

cliché n° 4 (partie inférieure droite) :

cliché n° 5 (verso) :

cliché n° 6 (verso, détail) :

Transcription: (Documents pontificaux sur la Gascogne, d'après les archives du Vatican : Pontificat de Jean XXII (1316-1334) - Source gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France.

 

Dilecto filio nobili viro Bertrando vicecomiti Leomanie et Altivillaris

Dudum ad audientiam nostram deducto quod felicis recordationis Clemens papa V, predecessor noster, tibi assignaverat realiter in pecunia numerata trecenta milia florenorum auri per te et certas personas alias in Terre Sancte subsidium expendenda, nos, ne tam magna subsidia dicte Terre negocio in divinam offensam et ejusdem Terre dispendium, propter probationum defectum vel ex causis aliis, deperirent, te propter hoc, et ex aliis certis causis, ad presentiam nostram, auctoritate processuum nostrorum super hiis habitorum, de fratrum nostrorum consilio, ad certum terminum duximus evocandum, tuque coram nobis personaliter constitutus, confessus fuisti, et recognovisti expresse tibi donata fuisse a dicto predecessore, dum viveret, dicta trecenta milia florenorum, eaque ab eo te integre recepisse et habuisse expendenda per te vel descendentes a te, si essent, aut, si non essent, per certos alios, secundum quod in ordinatione ejusdem predecessoris contineri dicebas, quando videlicet generale passagium fieret transmarinum, exhibens ad probationem ordinationis predicte quasdam scripturas sigillis tuo et aliorum plurium communitas, ac respondens interrogatus a nobis, nichil aliud velle proponere, vel producere super hiis, nisi quod paratus eras, juxta formam dicte ordinationis eandem pecuniam expendere in primo passagio generali, teque super hiis voluntati et ordinationi nostre, tanquam obedientie filius, humiliter submisisti, promittens te inviolabiliter servaturum quicquid per nos super hiis existeret ordin atum ; nosque, dicta submissione recepta, non virtute dictarum scripturarum, quas pronunciavimus et declaravimus, de fratrum consilio predictorum, fidem non facere de ordinatione predicta, sed de gratia speciali, tum ob favorem negocii Terre Sancte, tum ex eo quod contemplatione dicte pecunie, tu et multi alii nobiles receperatis vivifice crucis signum, te pre sente, auctoritate apostolica et ex vigore submissionis predicte, taliter de fratrum predictorum consilio duximus ordinandum, videlicet :

Quod de dicta summa trecentorum milium florenorum centum et quinquaginta milia florenorum tenereris usque ad certum terminum integraliter nostre camere assignar e , in hiis que predicto negocio oportuna et expedientia forent, prout videremus expediens, convertenda. Reliquam vero medietatem penes te volumus remanere per te vel tuum univers alem heredem expendendam in subsidium negocii supradicti, sub certo modo qui in litteris nostris inde confectis plenius et seriosius continetur. Tuque nichilominus, pro predictis omnibus et singulis contentis in dictis nostris litteris inviolabiliter observandis, nomine tuo ac heredum et successorum tuorum, omnia bona tua stabilia, videlicet vicecomitatum, baronias, castra, villas, cum eorum territoriis, juribus et jurisdictionibus et pertinenciis universis, nec non omnia alia bona tua, mobilia et immobilia, presentia et futura, ac jura, ubicumque et in quibuscunque consistencia, nobis et Romane Ecclesie sollemniter et efficaciter obligasti, juramento per te super hiis prestito corporali, teque super hiis jurisdictioni camerarii nostri et Sedis Apostolice et auditoris causarum ejusdem camere, ex certa sciencia, voluntarie submisisti, dictique camerarius et auditor in personam tuam excommunicationis et in omnes terras tuas interdicti ex tunc sentencias promulgarunt, si premissa omnia et singula, juxta ordinationem nostram super hiis habitam, tuamque obligationem secutam, minime adimpleres. Et ut tue devotionis integritas apud Deum et Sedem Apostolicam continuis excresceret incrementis, nos te tuosque heredes et quoslibet successores et eorum quemlibet, preterquam sicut tu et heres tuus universalis ex ordinatione nostra in dictis litteris nostris contenta obligati et astricti fuistis, de ipsorum fratrum consilio et assensu, ex certa sciencia, de apostolice plenitudine potestatis, perpetuo duximus absolvendos, quitandos et etiam liberandos ab omni obligatione et vinculo juramenti, quibus et sub quacunque verborum forma essetis, occasione suprascripte totaliter summe trecentorum milium florenorum auri, aut sepefati predecessoris ordinationis vigore, vel alias, ad dictum passa gium, nisi ut supra premittitur, quomodolibet obligati, nec pretextu dicte ordinationis predecessoris ejusdem seu alterius cujuscumque obligationis, qua Romane ecclesie teneremini, ratione totalis summe predicte, in posterum contra te, aut heredes et successores tuos, posset questio quomodolibet suscitari, nisi prout in dictis nostris litteris continetur, teque a quibuscunque excomunicationum sententiis, si quas incurisses, virtute nostrorum processuum quorumcunque, ratione summe predicte, per dictas litteras nostras duximus absolvendum, et interdictum si cui, premissorum occasione, terre tue essent supposite, relaxandum, et totaliter amovendum, quascunque alias penas contra te in processibus nostris quibuscunque contentas, ratione predicta, de ipsorum fratrum consilio tibi remisimus, ex certa scientia, et de apostolice plenitudine potestatis; nolentes per dictos processus, quatenus dictam summam concernerent, tibi vel successoribus tuis spiritualiter vel temporaliter prejudicium generari, tibique recedendi de Romana curia liberam et benignam licenciam, vive vocis oraculo, duximus concedendam.

Postque, cum infra predictum terminum, ex pluribus rationalibus causis, dictam quantitatem centum et quinquaginta milium florenorum auri non posses, juxta promissionem et obligationem hujusmodi per te factas, predicte camere assignare, tempus solutionis et assignationis predicte per plures terminos successive per nuncios tuos ad hoc specialiter destinatos pro tua parte petitos usque ad festum beati Remigii proximo preteritum, ac subsequenter, cum infra dictum festum, ejusdem pecunie pro parte tua facta plena solutio non fuisset, usque ad proximum futurum festum Omnium Sanctorum duximus prorogandum, omnes penas et sentencias per nos prolatas et contentas in predictis litteris inde confectis, vel alias per nos, vel auctoritate nostra, seu per prefatos camerarium et auditorem, vel alterum eorundem, occasione hujusmodi promulgatas, usque ad dictum festum Omnium Sanctorum, auctoritate apostolica, suspendentes, ac decernentes te, procuratores et nuncios tuos, usque ad dictum festum Omnium Sanctorum predictis penis et sentenciis non ligari.

Cum autem tu, tanquam filius obediencie, devotionis et gratie, per dilectos filios Raymundum de Casetis, Caturcensis diocesis, Anissancium de Tuiosa Adurensis ecclesiarum canonicos, procuratores et nuncios tuos, ad hoc per te ad presentiam nostram specialiter destinatos, predictam summam pecunie, juxta ordinationem et obligationem predictas, camere nostre et sedis ejusdem debitam, videlicet centum et quinquaginta milia florenorum auri, tam in florenis auri legalis ponderis, quam in aliis diversis monetis aureis, ac auro conflato equivalentibus, eidem camere in manibus venerabilis fratris Gasberti episcopi Massiliensis, camerarii, et dilecti filii Ademarii Amelii, thesaurarii nostrorum recipientium dictam pecuniam, nostro et camere nostre, ac sedis ejusdem nomine, de mandato nostro super hoc specialiter eis facto, assignanda duxeris et integraliter persolvenda et realiter numeranda, prout in instrumentis publicis inde confectis, quorum tenores de verbo ad verbum presentibus duximus inserendos, decernentes ex certa sciencia tenores ipsos, absque exhibitione originalium seu exemplarium fidem plenariam et perpetuam habituros, plenius continetur; nos, ad tuam ac heredum et successorum tuorum cautelam, nomine nostro et successorum nostrorum Romanorum pontificum, presentium tenore, fatemur nobis et eidem camere de predictis centum et quinquaginta milibus florenorum auri, per te et tuo nomine et de mandato tuo, infra dictum ultimum terminum, quem tibi, ut premittitur, duximus prorogandum, fore integraliter et realiter satisfactum, et eandem summam centum et quinquaginta milium florenorum eidem camere, nomine tuo et per procuratores tuos ad hoc a te specialiter constitutos fore integraliter persolutam, ut premittitur, et realiter numeratam, super quibus centum et quinquaginta milibus florenorum, nomine tuo per dictos procuratores nobis et nostre camere persolutis et per dictos camerarium et thesaurarium nostros nomine nostro et dicte camere nostre, ut premittitur, receptis, te ac heredes et successores tuos, dictosque procuratores et omnes illos clericos et laycos, qui principaliter pro te constituissent se principales dicte pecunie debitores, vel se pro te et de mandato tuo, fidejussorio vel alio quocunque nomine obligassent, nomine nostro et dictorum successorum nostrorum auctoritate presentium, de fratrum consilio predictorum, in perpetuum absolvimus, quitamus et etiam liberamus, omnes excommunicationis et interdicti sententias per nos seu de mandato nostro vel per prefatos camerarium et auditorem vel alterum eorundem, et alias penas in dictis processibus nostris contentas, si quas in prefixis tibi ad hec peremptoriis terminis ad comparendum personaliter coram nobis, vel ad solvendum pecuniam predictam in predictis terminis minime comparendo, vel dictam pecuniam non solvendo, vel alias quocumque modo, premissorum occasione et vigore processuum predictorum, tu vel procuratores tui ac quicumque alii in personas, vel terras tuas, vel eorum prolatas incurrissetis, ex certa sciencia, de ipsorum fratrum consilio, auctoritate apostolica relaxamus, quassantes, irritantes et nullius decernentes existere firmitatis, ac renunciantes omnibus exceptionibus non numerate et non recepte pecunie supradicte, et errori calculi, ipsosque locum decernimus non habere ; cum realis et vera solutio, quam, ut premittitur, factam esse, absque errore aliquo, cognoscimus et fatemur, locum exceptioni alicui non dimittat.

Tenores autem dictorum instrumentorum tales sunt :

[1°] In nomine Domini nostri Jesu Christi, amen.

Anno a Nativitate ejusdem millesimo trecentesimo vicesimo secundo, IX kal. octobris, quinte indictionis, pontificatus sanctissimi patris et domini nostri, domini Johannis, divina providentia pape XXII anno septimo, prefatus dominus noster mandavit et commisit oraculo vive vocis reverendo in Christo patri Domino Gasberto Dei gratia episcopo Massiliensi, camerario, et venerabili ac discreto viro domino Ademario Amelii succentori ecclesie Albiensis, thesaurario suis, licet abseritibus, quod ipsi camerarius et thesaurarius centum quinquaginta milia florenorum auri, (in quibus nobilis vir dominus Bertrandus de Guto, vicecomes Leomanie et Altivillaris, eidem domino nostro sueque camere, ratione et vigore cujusdam ordinationis inter prefatum dominum nostrum et eundem nobilem dudum habite, solvere et assignare tenetur) a discretis viris dominis Raymundo de Casetis Caturcensis et Anissancio de Tuiosa Adurensis ecclesiarum canonicis, procuratoribus ipsius domini vicecomitis, et volentibus, nomine ipsius, solvere summam florenorum predictam, dictos florenos, nomine prefati domini nostri summi pontificis et ejus camere, numerent et recipiant, ut melius et fldelius poterunt, a procuratoribus ante dictis, duobus, me videlicet et alio notariis publicis adhibitis, et inde confectis publicis instrumente, mandans et precipiens dictus dominus noster mihi notario infrascripto, ut de mandato et commissione hujusmodi publica conficerem instrumenta, presentibus ad hec reverendis in Christo patribus dominis Gancelmo tituli sanctorum Marcellini et Petri presbytero, Raymundo sancte Marie nove, Bernardo sancte Agathe, Galhardo sancte Lucie in Cilice et Bertrando sancte Marie in Aquiro dyaconis cardinalibus testibus premissorum. Actum Avinione in camera prefati domini nostri pape, anno, mense, indictione et pontificatu quibus supra. Et ego Geraldus de Lalo clericus de Monteviridi, sancti Flori diocesis publicus apostolica auctoritate notarius, premissis omnibus interfui, et de mandato et jussu dicti domini nostri presens instrumentum publicum duplicatum confeci et signo meo consueto signavi.»

[2°] In nomine Domini. Amen.

Anno nativitatis ejusdem millesimo trecentesimo vicesimo secundo, die vicesima quinta mensis septembris, indictione quinta, pontificatus sanctissimi patris et domini nostri, domini Johannis divina providentia pape XXII anno septimo, in presentia mei notarii et testium infrascriptorum, personaliter constituas venerabili in Christo patre domino Gasberto Dei gratia episcopo Massiliensi camerario, et discreto viro domino Ademario Amelii succentore ecclesie Albiensis, thesaurario dicti domini nostri pape, et discretis viris magistro Raymundo de Casetis Caturcensis, et Anissaucio de Tuiosa Adurensis ecclesiarum canonicis, procuratoribus ad infrascripta magnifici viri domini Bertrando de Guto vicecomitis Leomanie et Altivillaris, cum instrumento publico sigillato sigillo dicti vicecomitis, et manu magistri Johannis de Lisiaco clerici Meldensis diocesis, publici apostolica auctoritate notarii confecto, ut prima facie apparebat, quod incipit in prima linea : « in nomine Domini », et finit in eadem : « millesimo trecentesimo », et in secunda linea incipit : « vicesimo secundo », ac in ultima linea, non computata subscriptione notarii, incipit et finit « rogatis », infra clausuram palacii dicti domini nostri pape, in camera in qua recipitur et computatur comuniter ipsius domini pape pecunia que debet sibi vel ejus camere assignari, discretus vir magister Geraldus de Lalo ipsius domini pape capellanus, notarius publicus, ex parte dicti domini pape, a quo asseruit se habere in mandatis, nunciavit, et dixit dictis dominis camerario et thesaurario, quod idem dominus noster eis commiserat cum instrumento publico manu ipsius domini Geraldi inde confecto, quod ipsi camerarius et thesaurarius, nomine ipsius domini pape, et ejus camere, numerarent et reciperent a prenominatis procuratoribus vicecomitis supradicti instantibus et requirentibus summam centum quinquaginta milium florenorum auri, quos dictus vicecomes, vigore cujusdam ordinationis inter ipsum dominum nostrum papam et dictum vicecomitem facte, ipsi domino pape et ejus camere assiguare et solvere tenebatur astrictus, convertendam in hiis que, secundum ordinationem dicti domini nostri pape, pro negocio passagii Terre Sancte ipsi domino pape expedientia videbuntur; et ibidem dictus magister Geraldus subjunxit se habere in mandatis a prefato domino nostro papa quod ipse, una cum alio notario intersit, ut notarius, in traditione, numeratione et receptione pecunie supradicte, et per ipsum et dictum notarium de numeratis, ponderatis et receptis fiant publica instrumenta, de qua quidem nunciatione commissionis predicte, nomine prefati domini nostri pape facte camerario et thesaurario supradictis, tam ipsi camerarius et thesaurarius, quam procuratores vicecomitis supradicti requisiverunt me notarium infrascriptum quod eis facerem publica instrumenta. Acta fuerunt hec Avinione anno, die, mense, loco, indictione et pontificatu predictis, presentibus venerabilibus et discretis viris dominis Bernardo Vaquerii archidiacono Camagesii in ecclesia Vasatensi, Bernardo Begonis canonico Albiensi et Guillelmo Raffi ebdomadario ecclesie Mimatensis, ac Petro Marini et Guillelmo Guisberti clericis Caturcensis diocesis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis. Et ego Johannes Polayn clericus Ruthenensis diocesis, publicus apostolica auctoritate notarius, nuntiationi per dictum magistrum Geraldum eisdem dominis camerario et thesaurario facte et omnibus supradictis, una cum dictis testibus, interfui et ea omnia mea manu propria scripsi, et in hanc formam publicam redegi et signo meo consueto signavi per dominos camerarium thesaurarium et procuratores predictos requisitis. »

[3°] In nomine Domini. Amen.

Anno nativitatis ejusdem millesimo trecentesimo vicesimo secundo, die vicesima quinta mensis septembris, indictione quinta, pontificatus sanctissimi patris et domini nostri, domini Johannis, divina providentia pape XXII, anno septimo, in nostrorum notariorum et testium infrascriptorum presentia, discreti viri magistri Raymundus de Casetis Caturcensis et Anissancius de Tuiosa Adurensis ecclesiarum canonici, procuratores ad infrascripta niagnifici viri domini Bertrandi de Guto vicecomitis Leomanie et Altivillaris, cum instrumento publico sigillato sigiîlo dicti vicecomitis et manu magistri Johannis de Lisiaco clerici Meldensis diocesis, publici apostolica auctoritate notarii, confecto, ut prima facie apparebat, quod incipit in prima linea .« In nomine Domini », et finit in eodem « millesimo trecentesimo », et in secunda linea incipit « vicesimo secundo », et finit in eodem « divina providentia », ac in ultima linea, non computata subscriptione notarii, incipit et finit « rogatis, procuratorio nomine dicti vicecomitis » cum instantia requisiverunt venerabilem in Christo patrem dominum Gasbertum Dei gracia Massiliensem episcopum, camerarium, et discretum virum dominum Ademarium Amelii succentorem ecclesie Albiensis, thesaurarium dicti domini pape, quatinus ipsi numerarent et reciperent, nomine prefati domini nostri pape, seu numerari facerent : centum quinquagenta milia florenorum auri de Florencia; quos dictus vicecomes, vigore cujusdam ordinationis inter ipsum dominum nostrum papam et dictum vicecomitem facte, ipsi domino pape et ejus camere assignare et solvere tenetur astrictus, convertendos in his que, secundum ordinationem dicti domini nostri pape, pro negocio passagii Terre Sancte ipsi domino pape expedientia videbuntur.

Qui quidem procuratores, nomine quo supra, per manus quorundam, quorum unus se nominabat Bernardum de Podio viguerium terre Provincie dicti vicecomitis, et alius Gasbertum de Brolio et alius Petrum Aymerici mercatorem Tholose realiter numerari fecerunt dictis dominis camerario et thesaurario, nomine prefati domini pape et ejus camere renumerantibus et recipientibus per manus Francisci Baralhi campsoris Avinionensis et magistrorum Petri Marini et Guillelmi Guisberti clericorum diocesis Caturcensis quadraginta quinque milia florenorum auri de Florencia.

Item, dominica sequenti, que fuit vicesima sexta dies septembris, dicti procuratores, quo supra nomine, realiter numerari fecerunt per dictos numeratores eisdem dominis camerario et thesaurario, nomine prefati domini nostri pape et ejus camere renumerantibus per manus dictorum renumerantium : triginta quinque milia florenorum auri de Florencia.

Item, die vicesima septima dicti mensis septembris : decem milia florenorum auri de Florencia, et quatuordecim milia et octingentos denarios ad massam de auro.

Item, die vicesima octava dicti mensis : quinque milia denariorum ad massam de auro, et quinque milia venetos de auro.

Item, die vicesima nona mensis predicti septembris, dicti procuratores, nomine procuratorio vicecomitis supradicti, ponderari fecerunt, per predictos numeraiores, ipsis dominis camerario et thesaurario reponderantibus per manus dictorum renumerantium : duplas aureas dictas delmir et de Marroc, videlicet centum sexaginta duas marchas et septem uncias ad pondus curie Romane; et duodecim marchas et duas uncias et terciam partem unius uncie duplarum castellanarum de auro ad pondus predictum, et quinquaginta sex marchas et unam unciam et quartam partem et .octavam partem unius uncie de auro in virguli s seu massis ad dictum pondus.

Item die ultima ejusdem mensis septembris, dicti procuratores numerari fecerunt, per dictos numeratores, dictis dominis camerario et thesaurario renumerantibus per manus dictorum renumerantium, ut supra : mille centum triginta octo flore nos auri, octuaginta tres, ad massam de auro, et centum quinque denarios ad cathedram de auro, et quatuor solidos, et sex denarios turonensium parvorum.

Cumque procuratores vicecomitis supradicti inter cetera dicerent et assererent se non habere totam summam centum quinquaginta milium florenorum auri in specie florenorum auri de Florencia, nec in dicta specie florenorum auri se posse solvere in presenti, sed partem dicte summe volebant solvere, tam in denariis ad massam et cathedram, duplis et venetis auri, quam auro in massis predictis, ex mandato prefati domini nostri pape, facto verbo tenus, ut dicebant, camerario et thesaurario supradictis, fuerunt ibi tam per dictos camerarium et thesaurarium quam per procuratores predictos vicecomitis supradicti, ad hoc ut de valore denariorum ad massam et cathedram, duplarum, venetorum et auri predictorum scire possent plenius veritatem et extimationem legalem, vocati personaliter infrascripti campsores et mercathores, videlicet : Franciscus Baralhi civis Avinionensis, Benchius Caruchi, Octavianus Bernardini, Lappus et Andreas de Ruspo, curiam Romanam sequentes, qui in presencia camerarii et thesaurarii ac procuratorum predictorum juraverunt ad sancta Dei Evangelia de vera et legali extimatione monetarum et auri predictorum dicere veritatem, qui mercatores et campsores ibidem presentes diligenter interrogati, sub juramento prestito per eosdem, dixerunt unanimiter, ac etiam extimarunt quod, isto nunc, duo floreni auri prevalent uno denario auri ad massam in quatuor solidis turonensium parvorum dumtaxat, et duo floreni auri prevalent uni denario ad cathedram in sex denariis turonensibus parvis, et unus florenus auri prevalet uni veneto auri in duobus turonensibus parvis; et quod quelibet marcha duplarum auri delmir et de Marroc predictorum equivalent sexaginta florenis auri, et duobus turonensibus argenti cum o rotondo ; et quelibet marcha duplarum castellanarum predictarum e quivalet sexaginta uni florenis auri et duodecim solidis et uni denario turonensium parvorum ; et quelibet marcha auri predicti in virgulis, sive massis, equivalet quinquaginta duobus florenis auri, et decem et octo turonensibus parvis; ita quod, secuudum computacionem et extimationem mercatorum et campsorum predictorum, dicte summe denariorum ad massam et cathedram predictorum, que omnes simul conjuncte ascendunt ad summam decem et novem milium octingentorum octuaginta trium denariorum ad massam et centum quinque denariorum ad cathedram, una cum quatuor solidis et sex denariis turonensium parvorum, resultant ad summam triginta quinque milium quadringentorum viginti octo florenorum auri, et duodecim solidorum et sex denariorum viennensium; et dicta summa quinque milium Venetorum de auro resultat ad summam quatuor milium nongentorum quinquaginta duorum florenorum auri, octo solidorum, quatuor denariorum viennensium ; et dicta summa centum sexaginta duarum marcharum et septem unciarum duplarum delmir et de Marroc predictarum resultat ad summam novem milium septingentorum nonaginta septem florenorum auri et quatuor solidorum monete viennensis, et dicta somma duodecim marcharum et duarum unciarum et tercie partis unius uncie duplarum Castellanarum auri predictarum re sultat ad summam septingentorum quinquaginta octo florenorum auri et quinque solidorum monete viennensis; et dicta, summa sive quantitas quinquaginta sex marcharum, unius uncie et quarte, ac octave partium unius uncie auri predicti in virgulis sive massis, resultat ad summam duorum milium nongentorum viginti quinque florenorum auri, et decem et septem solidorum monete viennensis, secundum computationem et extimationem et calculationem campsorum et mercatorum predictorum, singulis denariis ad massam pro duobus florenis auri de Florencia, minus quatuor solidis turonensium parvorum; et singulis denariis ad cathedram pro duobus florenis auri de Florencia, minus sex denariis turonensibus parvis, et singulis venetis auri pro singulis florenis auri de Florencia, minus duobus denariis turonensibus parvis, computatis; et singulis marchis duplarum auri delmir et de Marroc pro sexaginta florenis et duobus turon. argenti cum o rotundo, et singulis marchis duplarum Castellanarum auri pro sexaginta uno florenis auri de Florencia, et duodecim solidis, et uno denario turonensium parvorum, ac singulis marchis auri in virgulis sive massis pro quinquaginta duobus florenis auri de Florencia et decem et octo turonensibus parvis computatis et extimatis per campsores et mercatores predictos.

Item, die sexta subsequentis mensis octobris, dicti procuratores numerari fecerunt per dictos numeratores dictis dominis camerario et thesaurario renumerantibus per manus dictorum renumerantium, nomine prefati domini nostri pape : quinque milia florenorum auri, qui floreni una cum omnibus aliis supra dictis florenis de Florencia resultant ad summam nonaginta sex milium centum triginta octo florenorum auri, quam summam nonaginta sex milium centum triginta octo florenorum auri de Florencia, et supradictas summas decem et novem milium octingentorum octuaginta trium denariorum ad massam de auro, et centum quinque denariorum ad cathedram de auro et quinque milium Venetorum auri, nec non et predictas summas seu quantitates centum sexaginta duarum marcharum et septem unciarum duplarum auri delmir et de Marroc, et duodecim marcharum et duarum unciarum, et tercie partis unius uncie duplarum castellanarum auri, et quinquaginta sex marcharum, unius uncie et quarte, ac octave partium unius uncie, in virgulis seu massis auri, quod totum, ut supra, numeratum, ponderatum et extimatum extitit per numeratores, ponderatores et extimatores predictos, ascendunt ad universalem summam centum quinquaginta milium florenorum auri de Florencia, prefati domini camerarius et thesaurarius confessi fuerunt, et in veritate recognoverunt predictis procuratoribus et nobis infrascriptis notariis, vice et nomine dicti domini vicecomitis stipulantibus, se tam numerasse quam ponderasse et recepisse nomine dicti domini nostri pape et ejus camere per manus dictorum renumerantium et reponderantium ab eisdem procuratoribus, vice et nomine dicti vicecomitis tradentibus, numerantibus et ponderantibus ac extimationes predictas approbantibus, ex causa superius expressata, per manus numerantium et ponderantium predictorum, renunciantes supra dicti domini camerarius et thesaurarius super hiis omnibus exceptioni dictarum specierum, monetarum et auri non numeratarum, non ponderatarum et non receptarum per manus predictas, nomine memorati domini pape, et spei future numerationis ac ponderationis summarum et quantitatum predictarum. De quibus omnibus et singulis supradictis tam dicti procuratores quam dicti domini camerarius et thesaurarius requisiverunt nos notarios infrascriptos quod eis faciamus duo publica instrumenta.

Acta fuerunt hec Avinione infra clausuram palacii dicti domini nostri pape in camera in qua recipitur et computatur communiter ipsius domini pape pecunia, anno, diebus, mensibus, indictione et pontificatu predictis, presentibus discretis viris magistris Johanne de Regio clerico camere dicti domini nostri pape, Bernardo Vacquerii archidiacono Camagesii in ecclesia Vasatensi, et Bernardo Begonis canonico Albiengi, et Bernardo de Vaxeria Caturcensis diocesis testibus ad premissa vocatis et rogatis. Et ego Johannes Poulanh clericus Ruthenensis diocesis, publicus apostolica auctoritate notarius, premissis numerationibus, renumerationibus, ponderationibus, receptionibus, extimationibus, juramentorum prestationibus, ceterisque aliis omnibus et singulis, ut suprascripta sunt, una cum prefatis testibus et notario infrascripto presens interfui, et requisitus per dominos camerarium et thesaurarium ac procuratores memoratos, scripsi et in hanc publicam formam redegi, et signo meo consueto signavi. Et ego Geraldus de Lalo de Monteviridi diocesis sancti Flori clericus, publicus apostolica auctoritate notarius, premissis numerationibus, renumerationibus, ponderationibus, receptionibus, extimationibus, juramentorum prestationibus, ceterisque aliis omnibus et singulis, ut supra scripta sunt, una cum prefatis testibus et notario suprascripto presens interfui, et requisitus per dominos camerarium et thesaurarium ac procuratores memoratos me subscripsi et signo meo consueto signavi.

Ceterum, cum ad tuam securitatem sint hec littere duplicate, nolumus quod alium quam unicum effectum possint quomodolibet operari, nec extendi ad summam aliam quam ad dictam summam centum quinquaginta milium florenorum per te semel, ut premittitur, persolutam. Nulli, etc., nostre absolutionis, quitationis, liberationis, relaxationis, cassationis, irritationis, renunciationis, constitutionum, confessionis et voluntatis infringere, etc.

Datum Avinione VI idus octobris anno septimo.

<< Retour