<<Retour

F.B. Cette liste des abbés a été rééditée en 1874 par H. Duplès-Agier dans son ouvrage Chroniques de Saint-Martial.

 

 

Commemoratio Abbatum Lemovicensium, Basilicae S. Martialis apostoli.

 

Auctore Ademaro Chabanensi Monacho, cujus extat Historia sive Chronicon editum supra pagina 150.

 

 

 

Anno DCCCXLVIII. ab Incarnatione Domini Indictione XI pridie Kalendas Aprilis, temporibus Regum Lotharii & Caroli Calvi, IX anno post mortem Ludovici Imperatoris filii Caroli-Magni Imperatoris & praelium Fontaneticum, mutatus est Canonicalis habitus in Monasticum in Basilica Salvatoris mundi & Martialis ejus Apostoli Lemovica civitate.

Hoc Ainardus Abbas ipsius loci non invitus, sed voluntarius cum ipsis Canonicis Deo inspirante egit, & tam ipse auqm omnes Canonici ejus semetipsos in eodem loco Monachos fecerunt & noluerunt ex semetipsis Abbatem constituere, sed Regularem Abbatem Sancti Savin nomine Dodonem sibi Abbatem elegerunt, & perfecte Regulares extiterunt.

 

Primus itaque Abbas hujus loci ex Monachi fuit idem Dodo & praefuit tribus annis.

 

Secundus Abbas Abbo praefuit annis XI cujus anno quinto Carolus Calvus in Regem Lemovicas unctus est a Radulfo Bituricens Archiepiscopo & Stodilo Lemovicensi Episcopo & aliis Franciae & Aquitaniae & Italiae & Burgundiae multis Archiepiscopis & Episcopis. Hoc anno Coenobium Bello-locum & Rodulfo Archiepiscopo fundatum & consecratum, & S. Geraldus Aureliacensis natus est. Obiit Abbo XIV Kalend. Junii.

 

Tertius Abbas praefuit Benedictus annis XV. Hujus praesulatu Normanni coeperunt se primum (immo potius secunda irruptione) effundere in Franciam & Aquitaniam; obiit XIV Kalendas Februarii. Stodilo Episcopo succedit Aldo Episcopus & obiit Nonis Octobris, sepultus in Basilica Salvatoris Lemovicae. Post eum Geilo Episcopus extitit, qui obiit IV Idus Julii. Post eum Anselmus Episcopatum tenuit.

 

Quartus Abbas praefuit Gonsindus annis XVIII. Hujus secundo anno Carolus Calvus Imperator obiit & filius ejus Hludovicus Balbus regnum suscepit. Hic tribus annis postquam regnasset obiit & filius ejus Carolus regnum suscepit (errat) cui Odo Rex regnum abstulit & pro eo regnavit. Hunc Abbatem non mitterem in Catalogo, nisi fuisset Monastico habitu indutus. Nam nimis corde saecularis multas Ecclesias & terras a Basilica Martialis Apostoli abstulit & saecularibus potestatibusinutiliter concessit. Obiit VII. Kal. Novembris.

 

Quintus Abbas Fulbertus praefuit annis VI. Obiit IX Kalend. Februarii. Hujus V anno Odo Rex obiit & Carlus Minor regnum recuperavit. Ipso anno Anselmus Episcopus Lemovicensis obiit V Idus Februarii, sepultus in Basilica Salvatoris juxta corpus supradicti Aldonis Episcopi.

 

Sextus Abbas Fulbertus praefuit annis XX. Hujus anno VI sanctus Geraldus apud Aureliacum obiit tertio Idus Octobris sepultus in Monasterio Petri Apostoli quod ipse aedificaverat. Hujus Abbatis anno XIX obiit Guillelmus Dux Comes Arvernis, qui Cluniacum Coenobium aedificavit, (quod verissimum est quamquam reluctetur Beslius, scribatque Auctorem hunc falsum fuisse, cum ipse & ex male intellecto Flodoardi loco erraverit, aliisque etiam eruditissimis viris causam errandi praebuerit). Idem Abbas Fulbertus obiit Kalendis Februarii.

 

Septimus Abbas Stephanus praefuit annis XVII. Obiit XVIII Kalend. Decembris. Hic composuit super altare Salvatoris Ecclesiam ex auro & gemmis & argento quam vocant Muneram. Hic turres in castello S. Martialis duas fecit, unam contra Scutarios nomine Orgoletam, alteram contra Arenas nomine Fustiviam, praecipiente hoc Rege Carolo minore ad repellendum Guillelmum Ducem, Pictavinum Comitem & ex nomine suo ipsum castellum nominavit Stenopolim, quasi Stephani civitatem. (In Catalogo Gallico eorundem sancti Martialis Abbatum emendatius dicitur Stephanopolis & portae dicuntur, non turres).

 

Octavus Abbas Aimo praefuit annix sex. Obiit Nonis Maii. Hic amititiam habuit cum S. Odone Cluniacensi Abbate, cui jussit edere vitam S. Geraldi. Hic Turpionem Episcopum Lemovicensem fratrem suum summo amore excoluit & tertio post obitum ejus anno idem S. Turpio Episcopus obiit VIII Kalendas Augusti. Ex cujus nepte Officia nomine nati sunt Adalbertus Decanus & Rotgerius patre Fulcherio in proprio jure hereditario, quod vocatur, Campanense juxta castellum Potentiam. Tertius quoque Raimundus junior natu germanus extitit amborum, cujus ego Ademarus filius fui matre Hidegarde (sive Aldearde).

Post Aimonem Abbatem vacavit Abbatia XXXI annis sine Pastore. Illum enim qui tot annis praefuit tantum non profuit nolo in Catalogo Abbatum ponere, cum injustum hoc sit. Nam habitu nequaquam Monachali, sed Canonicali, immo Laicali per tot annos principatum loci tenuit solo nomine Abbas. Qui vult ejus nomen scire, Aimericus vocatus est. Hic omnem terram Monasterii hujus & Ecclesias tam parentibus suis, quam caeteris saecularibus potestatibus dare non timuit. Hic tertio die ante mortem suam habitum Monachi induit timens perjurium quod Regi Hlothario in Francia firmaverat, quando a Rege Abbas constitutus est. Nam juravit Regi se Monachum fieri, sed derisor Dei usque ad mortem distulit, qui nisi scelus praesumptionis ejus deleret eum, nonus Abbas scriberetur.

 

Nonus Abbas Guigo praefuit annis XVII. Obiit Egolismae tertio Kalendas Octobris sepultus in Basilica S. Eparchii ante altare sancti Stephani, quia & de ipso Monasterio Abbas erat. Hic Adalbertum supradictum constituit sibi Decanum in Basilica sancti Martialis. Hujus XII anno Rex Hlotharius Lemovicas venit, praecepitque Abbati, ut aedificaret muros castri; qui reversus in Franciam post paucos dies mortuus est & progenies ejus deinceps regno privata est. Nam frater ejus Carolus in carcerem missus est ab Ugone Duce, & ipse Ugo Rex factus est, cujus filius Robertus Rex sapientissimus & piissimus usque hodie vivit. Ipsius Abbatis principatu crypta aurea Martialis Apostoli media nocte igne est combusta, cadente candela una minus restincta inter multitudinem candelarum, & lapides pretiosissimi tunc ab igne corrupti sunt, & quidquid intra domum ipsam erat quod ardere poterat, flammis concrematum est, libri cremati, aurum & argentum liquefactum & intra quindecim dies crypta aurea cum gemmis & novo restauratae est a Josberto custode sepulcri Monacho. Idem Josbertus iconem auream sancti Martialis Apostoli fecit sedentem super altare & manu dextra populum benedicentem, sinistra librum tenentem Evangelii. Supradictum incendium in mense Junio acciditante festivitatem sancti Martialis.

 

Decimus Abbas Josfredus praefuit annis septem. Obiit V Ideus Octobris. Hujus Principatu plaga ignis super corpora Aquitanorum deseviit & mortui sunt plus 40. millia hominum ab eadem pestilentia. Ideo Josfredus Abbas & Episcopi Aquitaniae adunati Lemovicas levaverunt corpus Sancti Martialis Apostoli & in Montem-Gaudii transtulerunt, & exinde pridie Nonas Decembris tumulo suo restituerunt, & cessavit pestilentia ignis. Hic de icona aurea loculum fecit aureum cum gemmis, in quo vectum est corpus Sancti Martialis. Hic duas Cruces ex auro & gemmis fecit.

 

Undecimus Abbas Adalbaldus praefuit annis novem. Hic regaliter Basilicam S. Martialis recuperavit. Hujus principatu supradictus Decanus Adalbertus, vir clarissimus, obiit XI Kalendas Maii. Juxta cum mortuus est Adalbaldus tertio mense, hoc est XI Kalendas Augusti.

 

Duodecimus Abbas itidem Josfredus praefuit annis duodecim. Hic coronam auream cum gemmis pendentem ante corpus beati Martialis fecit. Hic a novo Basilicam Salvatoris magnifico opere renovavit. Hujus tertio anno sepulcrum Domini Jesu Christi apud Hierosolymam confractum est a Saracenis & Judaeis, & caeterae Ecclesiae per ipsam provinciam: sola Ecclesia Bethleem, ubi natus est, confringi non potuit. Nam virtus Dei eam defendit, & Saracenos qui eam violare venerant, pessima morte omnes extinxit; crepuerunt enim mox ventribus omnes, & ira Dei sequuta est super Saracenos, & mortui sunt tam fame quam pestilentia per tres annos Saracenorum & Judaeorum plusquam nongenties centum millia. Confractum est autem idem sepulcrum tertio Kalendas Octobris, & mox ab ipsis Saracenis cepit reaedificari; fuerunt enim timore perterriti. Hujus Abbatis anno decimo, Dominicae mediae Quadragesimae nocte, dum intrarent turbae ad Matutinas in Basilicam vetustam Salvatoris impressione nimia in introitu portarum 52 homines extincti sunt. Obiit ipse Josfredus Nonis Decembris.

 

Decimus tertius Abbas Hugo praefuit annis sex. Hic in francia collationem fecit cum Rege Roberto & Archiepiscopo Bituricensi Gauzleno, & cum multis Episcopis & sapientibus viris Franciae, de Apostolatu sancti Martialis, cur alii in Apostolorum, alii in Confessorum numero eum tenere videbantur. Qui in numero Confessorum eum tenebant, ideo hoc agebant, quia non putabant aliquos esse Apostolos praeter duodecim. Alii vero hoc agebant, quia nomen ejus in quatuor Evangelistis non reperiebant. Qui vero saniori consilio intellecta sapiebant, affirmabant eum esse Apostolum unum praecipuum post duodecim, quia cum duodecim conversatus est, & eandem gratiam Apostolatus, quam & illi, a Domino accipere meruit. In quo Concilio ab omnibus definitum est, non eum numerari nisi in catalogo Apostolorum, sicut & Joannes Evangelista, qui in pace migravit, debere. Nam plurima testimonia reperta sunt antiquitus eum in Litaniis, & in aliis scriptis Apostolum fateri per Galliam & Britanniam, Italiam & Hispaniam, & illos esse Hebionitas haereticos, qui non credunt praeter duodecim Apostolos. Nam gesta ejus canonica semper ab Ecclesia recepta satis declarant privilegium Apostolatus ejus; & quia sine dubitatione unus est de LXXII Apostolis quos Dominus misit velut agnos inter lupos, quod LXXII non solum Graeci, verum etiam Lucas Evangelista, & Paulus Apostolus in Epistola ad Corinthios prima vocat Apostolos. Nam & apud Graecos sapientiores Martialis Apostolus notissimus est. Hic a Francia rediens mox sicut comperit veritatem in Concilio, Martialem scripsit in Litaniis inter Apostolos, non confidens disputationi propriae, sed antiquis testimoniis, & exinde ex toto, non ex parte Martialis acclamatus est Apostolus ab omnibus Catholicis, & confusi sunt Hebionitae. Hujus sexto anno obiit Rogerius frater Adalberti Decani, vir clarissimus, & meus magister, & patruus, sexto Kalendas Maii; post eum 32 die mortuus est idem Abbas Ugo sexto Kalendas Junii; quorum animas tibi commendo, Domine Jesu.

 

 

Quae sequuntur, non sunt Ademari Cabanensis,

sed alterius cujuspiam Monachi, Heliae de Rofiaco nominati, &c.

 

Decimus quartus Abbas Odolricus praefuit. Iste comparavit duo pallia leonina, & textum Evangelii minorem de auro, & fecit dedicare caput istius Ecclesiae cum magno honore, & redemit duas Ecclesias, muros & castellum, quinto Kalendas Octobris obiit.

 

Decimus quintus Petrus Abbas praefuit, qui fecit portam a Mourmelier.

 

Decimus sextus post eum Mainardus Abbas praefuit.

 

Decimus septimus loci istius Abbas sanctae ac venerabilis memoriae Dominus extitit Ademarus. Hic igitur quantum locum hunc prae caeteris qui ante se fuerant, nobilitaverit, qualiterve eum in ordine & religione, simulque in rerum temporalium copia ampliaverit, ad plenum narrari non potest. Post haec igitur & alia bona quamplurima cum per quinquaginta annos & novem menses locum istum religiose atque fideliter gubernasset, ipsumque, ut dictum est, bonis omnibus adornasset, anno ab Incarnatione Domini MCXIV, in pace quievit decimo Kalendas Septembris, & in capitulo quiescit.

 

Decimus octavus extitit Bernardus Abbas.

 

Decimus nonus Domnus Amblardus magnae religionis & honestatis vir, in cujus tempore hos Monasterium cum adjacenti villa incendio concrematum est (MCXXI combustum castrum S. Martialis, & Monasterium ipsius cum omnibus officinis). Rexit Monasterium istud per 28 annos. Obiit anno MCXLIII qui praecepit Consulibus ut facerent muros & fossata.

 

Vigesimus extitit Abbas Albertus, vir admodum religiosus & honestus; rexit per annos 13. Obiit anno MCL quinto Idus Augusti.

 

Vigesimus primus Domnus Petrus, vir magnae religionis & honestatis, praefuit per quatuor annos & menses tres. Obiit duodecimo Kalendas Septembris.

 

Vigesimus secundus Abbas Petrus, vir magnae religionis & honestatis, pravorumque morum rigidus corrector. Rexit per tredecim annos, & mense octo. Obiit quarto Idus Septembris, anno ab Incarnatione Domini MCLXIV in quo anno sedata est tempestas inter Henricum probissimum Regem Angliae terrae & filios suos, quae fere per duos annos duravit, &c. Helias de Rofiaco Capellanus suus, earum rerum scriptor, quem de suo beneplacito hujus Eccelsiae Monachum fecit.

 

Vigesimus tertius Abbas Domnus Isembertus, vir mitissimus & quietus, & ad Potentes multum gratiosus. Exactionem quam Episcopus Lemovicensis, vel Canonicisub nomine Confratriae, a populo violenter expetebant, sedulis reclamationibus irritam fecit. Rexit per viginti quatuor annos. Per unum mensem antequam decederet, curae pastorali in Capitulo resignavit; & cum ad diem praefixum peragendae electionis tam Domnus Abbas Cluniacensis, quam Priores & Praepositi, & alii multi ex nostris pariter convenissent, in bona confessione inter eos qui simul convenerant, animam exhalavit, nocte videlicet praecedenti diem electionis, dum Conventus Completorium celebrasset. In crastino libere election celebrata est, feria secunda traditur honorifice sepulturae, praesentibus Episcopis Joanne Lemovicensi, G. Caturcensi, & Abbatibus Cluniacensi, noviter electo S. Martialis, S. Petri Solemniacensis, A. Augustini, S. Martini.

 

Vigesimus quartus Domnus Hugo sexdecim annis.

 

Vigesimus quintus Abbas Petrus de la Griffa dictus.

 

Vigesimus sextus, Petrus Davalacum.

 

 

Reliqua non potuerunt legi in MS. codice, inquit Joannes Beslius,

cujus apographum a V.C. Jacobo Puteano nobis cum

plerisque aliis ejusdem doctissimi scriptoris chirographis

communicatum bona fide expressimus.

 

Subiicitur iste Catalogus eorumdem Abbatum.

 

Ainardus Abbas saecularis resignavit anno 848.

Dodo                                                           an.       3.

Abbo                                                                        11.

Benedictus                                                              15.

Gossindus                                                               18.

Fulbertus                                                                 6.

Fulbertus                                                                 20.

Stephanus                                                               17.

Aymo                                                                       6.

Aimericus                                                                31.

Guigo                                                                       17.

Josfredus                                                                 7.

Adalbaldus                                                             9.

Josfredus                                                                 12.

Hugo                                                                        6.

Odolricus                                                                 ...

Anterius                                                                  7.

Petrus                                                                       1.

Mainardus                                                               ...

Ademarus                                                                50 & m. 9.

Bernardus                                                                2.

Amblardus                                                              28.

Albertus                                                                  13.

Petrus Prior Clun.                                                   3. m. 3.

Petrus Abbas S. Aug.                                            13. m. 8.

Isambertus Escoblart Prior de Rofiaco                24.

Hugo de Brossa Prior                                            16. Obiit 1218.

Petrus la Griffa Praepositus de Roffac                10. m. 3

Petrus Davalcum                                                    ...

Guillelmus                                                                19. m. 2.

Raimundus Gaucelin                                              Ob. 1245.

Guillelmus                                                                ...

Guillelmus                                                                ...

Jacobus                                                                   ...

Petrus                                                                       ...

Geraldus

Guido

Gualliardus.

 

Caeteros omnes repete sis ex Gallia Christiana Claudii Roberti.

 

Nec omittenda ex MS. codice quae sequuntur ibidem.

Tertio Kalendas Septembris, anno ab Incarnatione Domini MLXVI combustio Lemovicensis civitatis, in qua obierunt centum & viginti homines.

Item anno MCV Kalendis Julii combusta est civitas Lemovica ab hominibus de castro S. Martialis: in qua combustione concremata est mater Ecclesia S. Stephani, cum omnibus officinis suis, & Monasterium sanctae Mariae similiter, & Ecclesia S. Joannis Baptistae, & S. Mauricii, & S. Trinitatis, & S. Genesii, & S. Domnoleni.

<<Retour