9 décembre 1076
Bulle de confirmation du pape Grégoire VII en faveur de l’abbaye de Cluny.
On note l’église Sainte-Marie d’Anesse au diocèse de Périgueux.
Référence : Jaffé-Loewenfeld, 4974 (3727)
Monasterii Cluniacensis privilegia et possessiones confirmat. (Signa chronologica in hac et duabus, quae sequuntur, bullis inter se pugnant.) Bullar. Cluniac. p. 18; Migne 148 p. 661 — « Supernae miserationis ».
Bulle mise sous la date du 9 décembre 1075.
Edition : Ecclesia Cluniacensis, Bullarium
sacri ordinis Cluniacensis, Lyon, 1689, p. 18, 19 et 20.
Voy. Tabl. chron. des diplômes, tome 2, p.
154, en date du 9 décembre 1076, sous le titre suivant : « Bulla Gregorii papae
VII qua professiones monasterii Cluniacensis confirmat et recenset. Datum Lateran. V idus decemb. per etc., annno IV pontificatus domini Gregorii papae VII,
ind. XIV. » (Bullar. ord. Cluniac., p. 18).
Extrait : Mém. sur Cluny, p. 131, fragm. ex Bullar Cluniac.
Extrait : http://www.guyenne.fr/archivesperigord/bnf/tome77/bnf_tome77_chartes.htm (f° 58 r°)
Version Bullarium Cluniacensis.
Bulle-pancarte de
confirmation du pape Grégoire VII en faveur de l’abbaye de Cluny,
qui
comptait parmi ses possessions l’église de Ste Marie d’Anesse, dans le diocèse
de Périgueux.
Gregorius episcopus, servus servorum Dei, dilecto in Christo filio Hugoni abbati monasterii sanctorum apostolorum Petri et Pauli, constructi in loco qui dicitur Cluniacus, suisque successoribus ibidem regulariter promovendis in perpetuum. Supernae miserationis respectu ad hoc universalis ecclesiae curam suscepimus, et apostolici moderaminis sollicitudinem gerimus, ut justis precantium votis attenta benignitate faveamus, et libramine aequitatis omnibus in necessitate positis, quantum Deo donante possumus, subvenire debeamus. Praecipue tamen de venerabilium locorum stabilitate pro debito honore summmae et apostolicae sedis cui speciali jure adhaerent. Quantum ex divino adjutorio possibilitas datur, nobis pensandum et laborandum esse perpendimus. Proinde juxta petitionem tuam praefato monasterio, cui tu praesse dignosceris, cum capellis circumjacentibus, videlicet Sanctae Mariae, Sancti Majoli et Sancti Odilonis, hujusmodi privilegia praesenti authoritatis nostrae decreto indulgemus, concedimus atque firmamus. Statuentes nullum regum vel imperatorum, antistium. Nullum quacumque dignitate praeditum vel quemquam alium audere de his quae eidem venerabili loco a quibuslibet hominibus de proprio jure jam donata sunt vel in futurum Domino miserante collata fuerunt, sub cujuslibet causae occasionisve specie minuere vel auferre, sive suis usibus applicare vel aliis quasi propriis de causis pro suae avaritiae excusatione concedere. Sed cuncta quae ibi oblata sunt, vel offerri contigerit, tam a te quam ab eis qui in tuo officio locoque successerint perenni tempore illibata et sine inquietudine aliqua volumus possideri. Eorum quidem usibus pro quorum sustentatione gubernationeque concessa sunt modis omnibus profutura. Nominatim etiam confirmantes eidem monasterio Cluniacensi, in comitatu Matisconensi cellam in honore Sancti Martini et ecclesiam juxta positam in honore sancti Joannis cum omnibus suis appendiciis. Cavinias villam cum ecclesia, et villam Solestricaum cum ecclesia, et Scutiolam cum ecclesia, Galliniacum cum ecclesia, Rufiacum cum ecclesia, Masiliam Bargigerenam villam cum ecclesia, Clarmanum cum ecclesia, Curtirias villam, Paronam cum ecclesia, Arpagiacum cum ecclesia, Darboniacum, Besorniacum cum ecclesia, et ecclesiam Sanctae Columbae, Verreriam et Burguliensem villas. Ecclesiam Sancti Laurentii, castrum Lordonum Blanuscum. Cottam cum ecclesia, Laisiacum cum ecclesia, monasterium etiam Carum-locum cum omnibus sibi pertinentibus. Ecclesiam Sancti Victoris cum omnibus sibi pertinenbus, cellam quoque Sancti Victoris in monte Algido cum omni sua pertinentia. Ecclesias etiam et terras quae juxta illam sunt pro quibus data est quondam ecclesia Sancti Gengulfi. Eguirandam curtem cum ecclesia Sancti Andreae, et cum aliis ecclesiis et appendiciis suis, Novam Villam in Petrogoico castro cum ecclesia omnes quoque ecclesias et terras seu quidquid praefatus locus habet in jamdicto comitatu.
In comitatum vero Cabilonensi Cellam de Bellomonte cum ecclesia Sanctae Mariae et omnibus sibi pertinentibus, ecclesiam de Campiloco cum suis appendiciis, curtem vocabulo Juliacum cum ecclesis et terris eidem loca quondam ab episcopo Manasse conlatis. Ecclesiam Sancti Gengulfi cum suis pertinentiis, Cellam Sanctorum martyrum Cosmae et Damiani, et monasterium Sancti Marcelli cum omnibus suis pertinentiis. Omnes etiam ecclesias et terras et quodcumque supradictus locus comprobatur habere in jam dicto comitatu.
In episcopatu Augustodunensi,
monasterium in aurea valle quod vocatur Paredum cum omnibus suis pertinentiis,
monasterium etiam Marciniacum cum omnibus suis, cellam de Oiadellis cum suis
appendiciis, illas etiam terras et ecclesias quas Theodardus clericus contulit
jam dicto Cluniacensi monasterio. Confirmamus etiam et corroboramus illam
conventiam nostra apostolica authoritate quam fecit domnus Walterius
Augustodunensis ecclesiae episcopus de monasterio Magatro ad suam ecclesiam
pertinente cum omnibus ad ipsum pertinentiis. Burbonum monasterium cum suis pertinentiis, ecclesiam in villa quae dicitur Melai et
ecclesiam in villa quae dicitur Simullai et ecclesiam Sancti Christophori juxta
castrum Caninum. Et abbatiam Vizeliacensem, omnes
etiam ecclesias et terras, et quodcumque supradictus locus Cluniacus videtur
habere in eodem episcopatu, in territorio vero Divionensi Curtem Giuriacum cum
omnibus sibi pertinentibus.
In pago Antisiodorensi, monasterio quod dicitur
Sanctae Mariae ad charitatem cum suis pertinentiis, Bonaiacum et monasterium
Sanctae Dei genitricis in Donziaco castro, cum omnibus quae in ipso episcopatu
habere videtur Clunicacus.
In comitatu Arvernensi Silviniacum monasterium, ubi Sancti Majolus et Odilo requiescunt cum ibidem pertinentibus. Cellam quae vocatur firmitas. Cellam quae vocatur Scurolias ecclesiam Sancti Sulpicii in villa quae dicitur Langiacus. Cellulam quae vocatur ad Boscum. Curtem quam vocant in Frido monte. Monasterium quod dicitur Rivis cum Curte Lipsiaco et cum suis appendiciis. Ecclesiam quae vocatur ad Montes. Monasterium Celsinaniense cum cellis, ecclesiis, villis, terris et cum monasterio requescit ubi Sanctus Florus quod tradidit supra dicto loco Eustorgius clericus cum omnibus sibi pertinentibus. Mationes in Brivatensi vico. Monasterium quod dicitur Volta cum suis pertinentiis, Rocam fortem. Cellam Reiliacum cum curte et omnibus ad eam pertinentibus. Cellam Sanctae Mariae quae vocatur ad Pontem. Omnes quoque ecclesias et terras, et quodcumque videtur locus Cluniacus possidere in jam dicto Comitatu.
In episcopatu Nivernensi, monasterium Sancti Stephani quod est in suburbio ejusdem civitatis, cellam Sancti Reveriani cum suis pertinentiis. Ecclesiam quae dicitur Lupertiacus quae Froemundus dedit cum suis pertinentiis, locum qui dicitur Baiard. Et obedientiam quae dicitur villa.
In comitatu Pictaviensi villam quae dicitur Molgon.
In episcopatu Sanctonico monasterium de insula
quae dicitur Aias. Monasterium Sancti Georgii juxta castrum Didonium,
monasterium Sanctae Mariae juxta castrum Berbeziacum. Abbatiam Sancti Joannis
quae vocatur Ingeriacus. Abbatiam Malliacensem. In abbatia autem Sancti
Cypriani quae est Pictavis, concedimus tibi quod
antecessores tui ibi habuerunt.
In episcopatu Lemovicensi monasterium Sancti
Martialis.
In episcopatu Engolismensi monasterium Sancti Mauritii quod est juxta castrum Montis Berolfi.
In episcopatu Parisiensi, monasterium de Longo Ponte.
In episcopatu Trecassino, monasterium Sanctae
Margaritae cum his quae ad illus pertinent.
In episcopatu Suessionensi Conciacum villam
quam dedit Theotbadus comes et uxor ejus Cluniacensi
coenobio.
In episcopatu Petragorico ecclesiam Sanctae
Mariae quae dicitur Anessa.
In episcopatu Caturcensi, abbatiam Sancti Petri de Moysiaco cum omnibus suis appendiciis. Et monasterium quod dicitur Fiacus et monasterium Carannacum. Tolosae monasterium Sancta Mariae de Aurate, et in eodem episcopatu monasterium Sancti Petri quod dicitur Lajac. Et castrum quod dicitur Lordag et terras quas Rogerius comes dedit Cluniaco in valle Javartensi.
In pago Aginnensi, monasterium quod dicitur
Lairacum. Et alterum quod dicitur Muiracum et alterum
quod dicitur Mediziacum.
In pago Lecturicensi, monasterium Sancti Genu.
In territorio Ausciensi, monasterium Sancti
Orientii et ecclesiam quae vocatur ad Altum montem, et
monasterium quod dicitur Monasterium. Et monasterium
Sancti Joannis quod dicitur ad Sanctum Montem cum suis pertinentiis.
In territorio Bigorritano, monasterium Sancti
Licerii.
In territorio Laccurrensi, in villa quae vocatur Furcas ecclesia Sanctae Fidis. Ecclesias etiam villas et terras quascumque Cluniacus in Vasconia possidere comprobatur.
In episcopatu Hispalensi, monasterium Sancti Isidori martyris cum suis appendiciis.
In episcopatu Vivariensi Misoscum, cellam de Monte Rompono, cellam ad Fontes, cellam Rionis.
In episcopatu Uticensi, monasterium Sancti Saturnini cum castro Columcellas et curte Tueleta, et omnibus ad se pertinentibus ex utraque parte Rhodani fluminis.
In episcopatu Nemausensi, monasterium Sancti
Aegidii.
In Tricassinensi civitate, monasterium Sancti
Amandi.
In episcopatu Arausico, cellam quae dicitur
Podiolenus. Monasterium Sancti Pantaleonis.
In Agapicensi episcopatu, cellam Santi Andreae concessam Cluniaco a Ricardo clerico Ganagobiense monasterium. Curtem Valentiolam.
In Valentinensi episcopatu villam quae dicitur Ales et Montesium, monasterium Sancti Marcelli quod dicitur Salicetum.
In episcopatu Viennensi, monasterium
Taherniacum. Cellam quae dicitur Causella, villam Bracost, villam quae dicitur
Insula, cellam etiam in castro Candiaco.
In episcopatu Lugdunensi, monasterium quod dicitur de Ambera. Cellam Talufracum, cellam Poliacum. Cellam Artedunum, cellam Saviniacum, curtem Ambariacum, ecclesiam Sancti Andioli, ecclasiam quae vocatur ad Oratorium, curtem de Romanis, cellam Cavariacum, ecclesiam in castro Gosan. Omnes quoque villas et terras quas Wichardus moriens Cluniaco contulit.
In Gratianopolitano episcopatu, cellam quae vocatur Borget. Monasterium quod vocatur Domena.
In episcopatu Vesiontiensi, cellam quae vocatur Portus.
In episcopatu Tullensi, cellam quae vocatur Ramengas.
In Lausannensi episcopatu, monasterium quod dicitur Paterniacus, et quae in Alsatia dederunt imperatores eidem loco, cellam quae dicitur Mons Richeri, et monasterium quod dicitur Romanum.
In episcopatu Genevensi, monasterium Sancti
Victoris martyris.
In Argentino episcopatu, monasterium Salsense.
In Constantiensi episcopatu, cellam quae dicitur Romisin.
In episcopatu Papiensi, monasterium Sancti
Mayoli.
In episcopatu Lausensi, monasterium Sancti
Marci.
In urbe Placentina, ecclesiam Sancti Gregorii.
Juxta urbem Cremonam, monasterium in honore sancti Gabrielis et
sanctorum Barnabae et Lucae.
Praeterea sicut supra diximus, quaecumque nunc habet aut impostetum Domino annuente habere contigerit in quibuslibet rebus mobilibus vel immobilibus. Item constituimus ut obeunte abbate non alius ibi quacumque obreptionis astutia ordinetur nisi quem fratres ejusdem coenobii cum communi consensu secundum timorem Dei elegerint. Et ad confectandum cum ipsi fratres advocent episcopum quemcumque voluerint. Nec quovis modo quisquam episcopus vel archiepiscopus locum ipsum seu capellas supradictas videlicet Sanctae Mariae, S. Majoli et S. Odilonis vel presbyteros ab abbate ibi constitutos. Et monachos ipsius monasterii excommunicare vel judicare audeat, sed semper sub tutela et immunitate Romana, soliusque Romani pontificis judicio consistentes, omnipotenti Domino quieti securique deserviant. A quocumque episcopo voluerint etiam in opus consecrationum in ipso loco agendarum, Chrisma oleum sanctum, oleum firmorum accipere; necnon et consecrationis altarium, et capellarum, seu ordinationes monachorum. Concedimus tibi et ipsi venerabili loco, et confirmamus apostolica authoritate quandocumque vel quamdiu vobis placuerit percussuram proprii numismatis vel monetae quemadmodum privilegiis venerabilium praedecessorum nostrorum comperimus vobis concessum et confirmatum esse, concedimus et confirmamus. Haec igitur omnia, quae hujus praecepti decretique nostri pagina continet, tam tibi quam cunctis qui in eo quo es ordine locoque successerint, et eis quorum interesse poteris in perpetuum servanda decernimus. Si quis vero regum, sacerdotum, clericorum, judicum, ac saecularium personarum hanc constitutionis nostrae paginam agnoscens venire contra eam tentaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino judicio existere de perpetrat a iniquitate cognoscat, et nisi ea quae ab illo sunt male ablata restituerit et digna poenitentia illicite acta defleverit, a sacratissimo corpore et sanguine Domini redemptoris nostri Jesu Christi alienus fiat atque in aeterno examine districtae ultionis subjaceat. Cuncti autem eidem loco justa servantibus, sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant.
Datum Lateranis quinto idus decembris, per manus Petri sacrae Romanae ecclesiae presbyteri cardinalis ac bibliothecarii, anno quarto, pontificatus domini Gregorii papae septimi, indictione XIV. Bene valete.