20 avril 1105

Paschal II confirme au chapitre de la cathédrale de Limoges ses possessions et droits.

Mention d’Excideuil.

Référence : Jaffé-Loewenfeld, 6031

Ecclesiae S. Stephani Lemovicensis tutelam suscipit, canonicorumque possessiones et privilegia confirmat. Pflugk-Harttung Acta 1. 85. — « Justis votis assensum ».

Edition : Acta pontificum romanorum inedita, I, Urkunden der papste vom jahre 748 bis zum jahre 1198, J. v. Pflugk-Harttung, 1880-1881 (N. 93)

Copie : Mss. Moreau, 42, fol. 79-80, Bibl. nat. Paris.

J’ai coppié cette bulle sur une autre coppie fort ancienne, que j’ay trouvée à la tette d’une bible manuscrite conservée dans les archives de l’église de St Estienne de Limoges. On a conservé dans cette pièce touts les caractères qui distinguent les bulles de Paschal II : la légende, etc.

Paschalis episcopus servus servorum Dei, dilectis filiis archidiaconibus et ceteris Lemovicensis aecclesiae beati prothomartyris Stephani canonicis salutem et apostolicam benedictionem. Justis votis assensum prebere justisque petitionibus aures accomodare nos convenit, qui, licet indigni, justicie custodes atqua precones in excelsa apostolorum principum Petri et Pauli specula positi, domino disponente, conspicimur. Vestris igitur, filii in Christo karissimi, justis peticionibus annuentes sanctam Lemovicensem aecclesiam per presentis privilegii paginam apostolice sedis auctoritate munimus. Ipsam enim aecclesiam cum universis appendiciis suis, clericos et clericorum res libertati perpetue manere decernimus. Statuentes, ut nulli omnino hominum liceat, eandem aecclesiam temere perturbare vel ejus possessiones auferre, minuere vel temerariis vexationibus fatigare. Quecumque autem bona juste hodie possidet sive in futurum juste atque canonice poterit adipisci, firma semper et illibata permaneant; in quibus haec propriis visa sunt nominibus exprimenda, que nimirum ad canonicorum victum sive possessionem pertinere noscuntur. In burgo scilicet Saleniaci aecclesia Sancti Stephani et aecclesia Sancte Marie cum decimis omnium rerum totius parrochie et omnibus ad illas pertinentibus, in castello Saleniaci capella, in quarum decimis congregandis non sit alius decimarius, neque in congregatis alius cellarius, nisi quem canonici sponte sua posuerunt, omni penitus heriditandi jure semoto, aecclesia de Pompera et villa ipsa cum omnibus ad eam pertinentibus, aecclesia de Noala villa ipsa cum decimis et omnibus suis pertinentiis, et curtis integra de Aureliaco, aecclesia de Boisolio et villa ipsa cum decimis et omnibus suis pertinentiis, decima de Sancto Geraldo, aecclesia de Vinoloco et villa ipsa et curtis tota cum decimis et omnibus pertinentiis suis, aecclesia de Obiae cum decimis et omnibus suis pertinentiis, terra, boscis, vinea et balaguis, aecclesia de burgo de Reses et villa cum decimis et omnibus suis pertinentiis, aecclesia de Columber, capella de Caraisae et villa ipsa cum suis pertinentiis, capella de Roca, monasterium Sancti Andree, monasterium Beneventi, monasterium Sancti Johannis de Aurelio, monasterium Brivatense, in quibus monasteriis abbas, prepositus sive prior, quisquis electus fuerit, non nisi Lemovicensium canonicorum assensu canonico confirmetur. Monasterium de turre Sancti Austrigisilis censuale quindecim solidorum, aecclesia de Ruinae, quinque solidorum, aecclesia de Castan quinque solidorum, aecclesia de Pigerou quinque solidorum, aecclesia de Exidolio quinque solidorum, capella Castelli novi duorum solidorum, monasterium de Maniaco decem solidorum. In Pictaviensi pago aecclesia de Insula censualis quinque solidorum, aecclesia de Voaciaco et villa ipas et allodium cum decimis et omnibus suis pertinentiis, aecclesia de Monte Johannis et villa ipsa et allodium cum omnibus pertinentiis suis. In Lemozino (Lemovicino) Castellum novum, quod est allodium Sancti Stephani, terra de Grazinae, terra de Cofiners, terra de Sancto Juniano, terra de Mortemar, molendina de sub Sancto Andra, molendina de Ponte. Ad haec ob reverentiam predecessoris nostri, beate memorie Urbani secundi, qui matricem vestram beati Stephani aecclesiam, largiente domino, consecravit, hanc ei prerogativam ex benignitate sedis apostolice indulgemus, ut si quando, quod vix pro graviori querela permittimus, a divinis fuerit officiis interdicta, liceat vobis ac posteris vestris divinum in ea officium silenter clausis januis celebrare. Nec cuiquam omnino, defuncto Lemovicensi episcopo, liceat, in eandem aecclesiam personam quamlibet ingerere, sed libera clericis facultas sit, secundum dominum concordi et canonica electione sibi antistitem providere, remota prorsus laicalis potestatis obpressione vel sediciosis quorumlibet non canonice ob(s)istentium calumpniis. Porro clericorum factiones, que apud vos (h)actenus fier isolent, tam in episcoporum electione quam in aliis aecclesiasticarum rerum dispositionibus, prevalere prohibemus, immo, ne fiant ulterius, interdicimus. Honestas autem consuetudines, quas in cantore substituendo vel in aliis (h)actenus canonicorum obtinuit congregatio, tam vobis quam posteris vestris, sive ab episcopo seu ab aliis, quorum interest, servari precipimus. Si qua igitur aecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere se perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei ac Domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem aecclesie justa servantibus sit pax domini nostri Jesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum judicem premia aeterne pacis inveniant. Amen. Amen. Amen.

Scriptum per manum Rainerii, scriniarii, regionarii et notarii sacri palatii.

Ego Paschalis catholice ecclesie episcopus ss.

Datum Laterani, per manum Johannis, sancte Romane aecclesie diaconi cardinalis ac bibliothecarii, XII kal. maii, indictione XIII, Incarnationis Dominice anno MCVI, pontificatus autem domni Pachalis secundi pape VI.