<<Retour

TESTAMENT D'HELIE DE MALAYOLES.

Bulletin SHAP n° XIV de 1887 - Pour copie conforme (avec commentaires en italiques): Marquis d'AbzaC de la Douze.

____________________________________________________

Je passe le préambule ordinaire pour arriver immédiatement aux legs :

Ego Helias de Malayolis, miles, filius quondam Guillelmi de Malayolis, domicelli deffuncti, parochianus ecclesie de Monesteyrol….

Volo et eligo tradi ecclesiastice sepulture in ecclesia de Moneysterol, in sepulcrum patris mei, et lego dicte ecclesie, pro salute anime mee, quinque solidos currentis monete renduales vel sexaginta solidos dicte monete semel solvendos. Item lego ecclesie de Ayguranda duos solidos dicte monete renduales vel viginti quatuor solidos eiusdem monete ad emendum duos solidos renduales supradictos. Item lego ecclesie de Monestayrol antedicte quamdam cappam seu chasulam usque ad estimacionem et valorem quadraginta solidorum currentis monete quam dimisit seu legavit quondam avus meus dicte ecclesie de Moneysterol. Item lego prioratui de Gallo assato duodecim denarios monete predicte renduales vel duodecim solidos ipsius monete semel solvendos.

Item lego omnibus ecclesiis honoris Montis pavonis videlicet cuilibet ecclesie dicti honoris tres solidos currentis monete semel solvendos tam pro legatis ipsis ecclesiis factis quondam pro patre meo quam pro me modo factis. Item lego Fratribus minoribus Petragoricensibus sex libras monete currentis tam pro leguatis factis olim pro patre meo quam pro me modo factis, videlicet pro quolibet numerum sexaginta solidorum dicte monete. Item lego Fratribus predicatoribus de Petragoris sex libras currentis monete tam pro leguatis factis olim pro patre meo quam pro me modo factis, videlicet pro quolibet numerum sexaginta solidorum monete supradicte. Item lego ecclesie Sancti-Stephani patroni mei de Petragoris quinque solidos renduales pro obitu anuales vel sexaginta solidos monete currentis semel solvendos... Item lego monialibus Pontis Ayraudi unam reffectionem semel solvendam usque ad estimacionem quadraginta solidorum Petragoricensis monete. Item lego Fratribus minoribus deAlbaterra unam reffectionem semel solvendam usque ad estimacionem quadraginta solidorum dicte monete. Item lego Fratribus minoribus Sancte Fidis unam reffectionem semel solvendam usque ad estimacionem quadraginta solidorum eiusdem monete. Item lego ecclesie de Bonis duos solidos turonensis monete renduales vel viginti quatuor solidos dicte monete semel solvendos... Item lego dicte ecclesie si in parochia eiusdem ecclesie de Bonis me decedere contigerit unum pannum aureum ad faciendam unam cappam ad deserviendum altare dicti loci. Item lego cappitulo dicte ecclesie de Bonis quatuor entorticia sive torchas semel solvendas. Item presbytero ministranti in dicta ecclesia de Bonis decem solidos turonenses semel solvendos. Item lego primo generali passatgio terre sancte decem libras turonensis monete semel solvendas. Item lego ad dotandas pauperes puellas viginti libras turonensis monete semel solvendas ad celebrationem excequiorum meorum infra scriptorum. Item lego omnibus presbyteris qui mee interfuerint sepulture, videlicet cuilibet ipsorum duodecim denarios (?) petragoricensis monete semel solutos. Item lego Renaldo Auzel, servitori meo, quatuor libras monete currentis semel solvendas.

Item lego Bernardo Fochier, servitori meo, quatuor libras eiusdem monete semel solvendas. Item lego ecclesie beate Marie de Fayeta sex denarios turonensis monete renduales vel sex solidos dicte monete semel solvendos……….Que premissa legata personis et locis supradictis ut ipsorum quemlibet tangit persolvi volo per heredem meum universalem infrascriptum.

Le reste du testament est une merveille de minutieuse prévoyance et montre avec quelle sollicitude Elie de Malayoles s’efforçait d’étendre à l’avenir, autant que le permet la faiblesse humaine, l’influence d’une sage volonté.

Item volo, constituo et ordino ac etiam facio Dominas omnium et singulorum bonorum meorum mobilium et immobilium presencium ac eciam futurorum, Dominam matrem meam et Petronillam uxorem meam quamdiu permanserint absque maritis et illi que convolare voluerit ad secundas nupcias substituo aliam earum. Et si contingerit quod absit quod Domina mater mea et uxor mea insimul morare non possint, volo et ordino quod in illo casu predicto contingente predicta mater mea habeat et teneat quamdiu vixerit absque marito hospicium meum de Monte pavone et sexdecim libras monete currentis renduales in dicto honore Montis pavonis assituandas ad usus et consuetudines dicti loci acto tamen quod nichil aliud possit petere habere nec exhigere de legatis olim predicte matri mee factis per quondam patrem meum tam in suo ultimo testamento…….quam aliter. Et illo casu contingente in quo peteret seu habere vellet predicta mater mea legata per dictum quondam patrem meum sibi facta, presens legatum per me eidem matri mee factum irrito casso penitus et anullo et volo quod careat ab omni perpetua seu temporali firmitate et nichil petere nec habere possit de eodem. Et illo casu contingente videlicet postquam separate viverent et Domina mater mea habuerit legata per me sibi sub condicionibus supra dictis facta, constituo predictam uxorem meam dominam omnium bonorum meorum, ut supra, gubernatricem, legitimam administratricem et tutricem liberorum meorum quamdiu vixerit absque marito. Item lego Marquesie et Johanne, filiabus meis, ad dotandum easdem , videlicet dicte Marquesie quindecim libras monete currentis in redditibus et dicte Johanne duodecim libras eiusdem monete renduales. Item et cuilibet earumdem ducentas libras monete predicte semel solvendas. Quos redditus eisdem assituari volo et dictas quatercentum libras eisdem persolvi per heredem meum universalem infra scriptum et in hiis ipsas instituo heredes meas et quod pro hiis sint contente de omnibus et singulis bonis meis presentibus et fuluris………Item lego Petronille, uxori mee, in casu quo contingeret Johannem, Marquesiam et Johannam , liberos meos, ipsam uxorem meam precessisse vel premori ad perpetuum pro se et suis tam heredibus quam successoribus universis viginti quinque libras turonensis monete renduales vel quingentas libras semel solvendas ad eleccionem heredis…..

Item lego Petronille sorori mee in melioramentum dotis sibi constitute quondam per dominum patrem meum quadraginta solidos monete currentis renduales, quos sibi assituari volo per heredem meum universalem infrascriptum. Exequtores vero huiusmodi testamenti mei ultimi……facio et constituo venerabilem virum Dominum Guilhelmum de Monte pavone, militem, venerabilem virum Dominum Iterium de Malayol, archidiaconum Brageraci in ecclesia Sancti-Stephani Petragoricensis, Dominos Iterium de Eypletat, Aymericum Begonis, milites, et Dominum Stephanum de Malayolis, priorem prioratus Sancti Privati, quibus suplico quod legata mea de bonis meis compleant et satisfaciant legatoriis supra dictis, nisi per heredem meum universalem infra scriptum fuerint adimpleta et quod de bonis meis de me juste querelanlibus satisfactionem faciant et emendam, nisi per ipsum heredem intra scriptum fuerit emendatum, quibus querelantibus fide dignis volo per juramentum suum stare atque credi aliis vero minus fide dignis volo credi de peticione et querelis dum tamen peticionem suam probent per duos testes ydoneos fide dignos. In omnibus et singulis aliis vero bonis meis mobilibus et immobilibus, presentibus et futuris, facio et instituo michi heredem universalem, generalem ac eciam specialem Johannem de Malayolis, filium meum….. et si quod absit predictum heredem meum decedere contigerit sine herede ex carne sua legitime descendente predicta Marquesia superstite eamdem Marquesiam ipsi substituo heredem universalem in omnibus bonis premissis, et in illo casu contingente quod absit, lego Johanne filie mee centum solidos monete currentis renduales in augmentum legati superius declarati. Et si de dictis duobus Johanne et Marquesia contingat decedere quod absit absque liberis ex carne sua legitime descendentibus, dicta Johanna superstite ipsis Johannam filiam meam predictam, ut premissum est, substituo heredem universalem et si de tribus liberis meis predictis contingat decedere quod absit absque liberis ex carne sua légitime descendentibus, Helia de Malayolis, domicello, filio quondam Gerardi de Malayolis, domicelli deffuncti superstite predictum Heliam ipsis liberis meis substituo heredem universalem in premissis, ut est dictum, excepto salvo et retento quod in illo casu contingente volo eciam et ordino quod unaqueque quinque sororum mearum habeat, percipiat et suos faciat in et de bonis meis predictis centum solidos monete currentis renduales et hoc est meum ultimum testamentum.

Notre chevalier approuve, ratifie et confirme le présent testament, invoquant la protection del'official de Périgueux et du comte de Périgord, qu'il supplie d'y apposer les sceaux de leurs cours. Il s'interdit le droit d'en changer ou modifier les dispositions, sauf pour cause d'ingratitude des légataires ou héritiers. Il se réserve seulement la faculté de les perfectionner par des codicilles. Dans le cas où il viendrait à manquer à ses engagements rendus plus sacrés par un serment sur les saints évangiles, il consent à être tenu pour parjure et veut que ses nouvelles volontés soient nulles et sans effet.

Huius autem testamenti mei ultimi invoco michi testes discretum Dominum Raymundum de Monteardito, rectorem ecclesie de Monesteyrol et Dominum Aymericum de Valmana, presbyterum oriundum, ut dixit, de parochia sancti Marcialis de Vivayrol, Dominum Guillelmum Stephani, presbyterum parochianum ecclesie de Bonis, Heliam de Malayol, donzellum Brageyracensem, Petrum Alberti, parochianum ecclesiedeMonestayrol, Heliam Raymundi, clericum parochianum ecclesie de Ayguranda et Petrum Borgoin, quos rogo et eisdem suplico ut de et super premissis sint memores pariter atque testes.

Suivent les visas de l'ofticialité de Périgueux et du comte de Périgord et la déclaration du notaire public, Arnaud de Jean, agissant en vertu de l'autorité de ce même comte.

Actum et datum apud la Maorinia, in hospicio quo moratur dictus testator, in parochia de Monestayrol, decima octava kalendas septembris, videlicet die lune in festo Assumptionis beate Virginis Marie, anno Domini millesimo trecentesimo tricesimo quarto, regnante nobilissimo et magniffico viro Domino Archambaldo, comite et Domino Raymundo, episcopo Petragoricensi.

<<Retour