23 juillet 1199
Référence: Potthast, n° 804.
Aimerico abbate
Caduniensi (Cadumiensi,
Manrique) postulante statutum a P(etro) S. Mariae in via lata diacono cardinali
confirmatum de monasterio Caduniensi confirmat, quo illud ad Cisterciensem ordinem decretum est reducendum, et ipsum cum omnibus abbatiis suis abbatiae Pontiniacensi submittendum in perpetuum. X kal. augusti, anno
2° (anno 3°, Manrique).
Edition: Etienne Baluze, Epistolarum Innocentii III, romani pontificis,
libri undecim accedunt, tomus primus, 1682, Liber II, epistola
154.
Edition: Migne, Patrologie
latine, 1855, CCXIV, 709, n° 441.
Edition: Manrique, Annales Cistercienses, 1741, III, 360.
Mention : http://www.guyenne.fr/ArchivesPerigord/BNF/Tome37/BnF_T37.htm
(fol. 61 r°; version traduite en français).
Ut reformatio
istic edita, et a legato apostolico probata servetur.
Aimerico
abbati Caduniensi.
Inter ceteras solicitudines quae nobis ex officio creditae servitutis incumbunt, animum nostrum solicitior cura perurget, cum eos
qui terrenas illecebras sumendo habitum regularem deberent penitus abdicasse, et obsequiis efficacius divinis insistere, audimus esse inquinamentis
malitiae ac dissolutionis vitius irretitos, et ad eorum correctionem studium efficax et promptam voluntatem nos convenit adhibere.
Nimirum cum per insinuationem
tuam ad apostolatus nostri audientiam pervenisset, zelo Dei conscientiam tuam, sicut credimus, excitante, quod ab antiquo abbatia
Caduniensis non solum pastorem de ordine cisterciensi suscepit, sed etiam habitum
et observantiam regularem,
per quam tam in temporalibus
quam spiritualibus olim coelestium donorum profecerat incrementis, et tandem per quosdam
indisciplinatos filios voluntatis propriae sectatores, qui cervices suas indomitas ab illo
jugo suavi et salutari minus licenter excutere praeseumpserunt, ad tantae dissolutionis miseriam peccatis exigentibus jam devenit, ut a malitia inhabitantium
in ea, sicut etiam ex testimonio plurimorum didicimus, defectum minaretur pariter et ruinam ; propter hoc bonae memoriae A. Pictaven. et venerabili fratri nostro R. Petragoricensi episcopis et dilecto filio Arnaldo
archidiacono Petragoricensi
praecipiendo mandavimus ut ad locum pariter accedentes, quicquid corrigendum invenirent tam in capite quam in membris, auctoritate freti apostolica, solum Deum habentes prae oculis,
praevia ratione corrigerent, et fratres ipsos diligentius commonentes ut redirent ad ordinem cisterciensem, a quo formam religionis sumpserunt, procederent ad emendationem ipsius loci tam in capite quam in membris, prout expedire viderent, et quod statuerent, per censuram ecclesiasticam facerent firmiter observari, conspirationes etiam et vitium proprietatis penitus extirpari, et fratres quos morientes in eo contingeret vitio deprehendi, christiana sepultura carere. Adjectum
fuit etiam quod si praedicti
tres judices interesse non possent, reliqui duo praemissa exequi non differrent. Unde praedicti episcopus et archidiaconus Petragoricenses, sicu tenor litterarum suarum nobis plenius
intimavit, cum dictus episcopus Pictavensis jam esset morte praeventus, ad tuum monasterium accedentes, et intelligentes per famam
publicam fratres ejusdem monasterii tam in propriis habendis quam in dissolutione vitae suae graviter diffamatos, et eosdem propter nimiam dissolutionem, in qua erant nimium obstinati,
et admonitionem penitus contemnebant, ad debitum religionis statum nullatenus aliter nisi per ordinem cisterciensem posse reduci, astantibus plurimis discretis viris tam clericis
quam baronibus, ad quos locus ille ratione fundationis dignoscitur pertinere, ipsum monasterium Caduniense decreverunt ad cisterciensem ordinem reducendum, et ipsum, cum omnibus
abbatiis suis, abbatiae Pontiniacensi, praesente ipso G. Pontiniacen. abbate,
in perpetuum submiserunt ;
et quod ab eis statutum est
et decretum, dilectus filius noster P. sanctae Mariae in via lata diaconus cardinalis, apostolicae sedis legatus, sicut nobis per suas litteras innotuit, auctoritate suae legationis postmodum confirmavit. Nos igitur tuis justis
postulationibus grato et pio concurrentes assensu, quod ab
ispis judicibus et praedicto cardinali provida deliberatione factum est ratum et firmum habentes, auctoritate apostolica confirmamus, et praesentis scripti pagina communimus, statuentes in praedicto monasterio tuo et aliis ei
subjectis cisterciensem ordinem futuris temporibus inviolabiliter observandum, et eadem Pontiniacensi abbatiae, sicut est superius praelibatum, perpetuo deinceps fore subjecta. Decernimus ergo etc. confirmationis
et constitutionis etc. Datum
Laterani, X kal. augusti.