28 janvier 1204
Référence: Potthast, n° 2100.
Abbatibus
de Tenalia et de Madio, cantori Xanctonensi reformationem et ordinationem
monasterii Albaterrensis committit. V kal. februarii, anno 6°.
Edition: de Brequigny et La
Porte du Theil, Diplomata, chartae, epistolae, leges, etc., ,
1791, tom. II, I, p. 416, n° 217.
Edition: Migne, Patrologie
latine, 1855, CCXV, 245, n° 217.
Copie : http://www.guyenne.fr/ArchivesPerigord/BNF/Tome33/BnF_T33.htm
(fol. 10 r°)
Copie : http://www.guyenne.fr/archivesperigord/bnf/tome77/bnf_tome77_chartes.htm
(fol. 176 r°)
Mention: http://www.guyenne.fr/ArchivesPerigord/BNF/Tome33/BnF_T33.htm
(fol. 9 r°)
Mention : http://www.guyenne.fr/ArchivesPerigord/BNF/Tome33/BnF_T33.htm
(fol. 398 r°)
Abbatibus
de Tenalia, et de Madio, cantori Xanctonensi.
Reformationem
et ordinationem monasterii Albaterrensis ipsis committit.
Olim J. de Cella,
Albaterrensis abbas, tempore bonae memoriae C. papae, praedecessoris nostri, ad
apostolicam sedem accedens, ut suam ecclesiam cum consilio ... Burdegalensis
archiepiscopi, metropolitani sui, de personis idoneis ordinaret, indulgentiam,
sicut dicitur, impetravit. Verum, quidam canonici Albaterrensis ecclesiae, ante
regressum abbatis, ipsius abbatiae proventus residentibus in ea canonicis
nullatenus posse tunc temporis, sicut nec adhuc possunt, sufficere attendentes,
ad sedem apostolicam appellarunt, B. de Luco,
concanonicum suum, pro appellatione interposita prosequenda ad ipsius praedecessoris
nostri praesentiam destinantes; quo apud sedem apostolicam viam universae
carnis ingresso, jam dicti canonici, propter urgentissimam ecclesiae
paupertatem, appellationem suam per alium prosequi nequiverunt. Caeterum, abbas
ad suam reversus ecclesiam, praefatum archiepiscopum illuc venire rogavit, qui
quosdam de canonicis minis et terroribus, quosdam vero recepta ab eis juratoria
cautione, arbitrio suo stare coegit.
Quo facto, ut ipse abbas
octo canonicos in eadem ecclesia ordinaret, et de bonis ipsius, pro expensis
quas ad sedem apostolicam veniendo in gravem jacturam ejusdem ecclesiae
fecerat, quingentos solidos acciperet, est ipse archiepiscopus et abbas, P.
Grossum, qui tactis sacrosanctis evangelis propria voluntate jurarat, se
nunquam habiturum vel etiam petiturum ecclesiae Albaterrensis canonicatum,
contra voluntatem canonicorum illius, ipsis nolentibus, ac etiam W. ejusdem
Petri germanum, qui de furti crimine dicitur infamatus, duos parvulos,
Willelmum videlicet Rossinol, cujusdam clerici archiepiscopi praedicti nepotem,
W. de Verdellis, consanguineum abbatis ejusdem, H. Cazor, virum fere
illitteratum, P. Petitum, interveniente pecunia quam ipse abbas proponitur
habuisse, P. de Rossenac, qui, excommunicationis vinculo innodatus, se fecit in
presbyterum ordinari, et adhuc, diabolica fraude deceptus, excommunicatus
divina celebrare praesumit, et quemdam alium, ignotum eisdem canonicis,
canonicare in ipsa ecclesia contra justitiam praesumpserunt; et insuper, idem
abbas quingentos solidos, juxta tenorem ipsius arbitrii, et trecentos, quos in
procurando ipsum archiepiscopum commorantem ibidem se expendisse dicebat, de
ipsius ecclesiae bonis extorsit, in canonicorum grave dispendium et jacturam,
nihilominus etiam, eis contradicentibus et invitis, redditus in utilitatem
ecclesia convertendos suis usibus applicare, et multa praeterea damna et
gravamina dictis canonicis contra justitiam irrogare praesumens.
Praeterea, saepedictus
abbas, H. de Burna, qui, ecclesiae Albaterrensis canonica in ipsius manibus resignata,
et, a populo ejusdem castri expetita licentia et accepta, votum emiserat de
suscipiendo in monasterio beatae Mariae de Faesia habitu monachali, in eadem
ecclesia juxta ollas carnium in canoni eorum scandalo dicitur detinere.
Archiepiscopus quoque praefatus, pro receptione R. de Belundo, clerici sui, qui
fere illiteratus esse proponitur, dicens se super hoc ex parte nostra litteras
exsecutorias suscepisse, quarum copiam saepius requisitus facere denegavit;
dictos canonicos, excommunicationis in eos sententiam proferendo, et multa eis
gravamina irrogando, contra justitiam molestare non cessat. Nos autem, cum haec
non possemus sub dissimulatione transire, venerabili fratri nostro, episcopo,
et dilectis filiis, L. et Riccard. archidiaconis Petragoricensibus, dedimus in
mandatis, ut, convocatis dilectis filiis ... de Borneto, ... de Corona, et ...
de Cancellata, abbatibus, et aliis viris religiosis Deum timentibus, quos
noscerent evocandos, ad ecclesiam ipsam accederent, et inquisita de praemissis,
tam per canonicos ejusdem loci quam per alios, veritate, quod invenirent per
suas nobis litteras intimarent, ut, per eorum relationem instructi, in ipso
negotio securius procedere valeremus. Iidem vero, super his apostolico recepto
mandato, accedentes ad locum, et dictos abbates et alios religiosos quos
vocandos cognovere vocantes, cum abbates de Corona et de Borneto copiam habere
non possent, Castrensi tamen abbate ... de Borneto, ... de Septemfontibus,
prioribus et multis viris prudentibus eisdem astantibus, cum quibusdam
canonicis Albaterrensis ecclesiae, quanto diligentius potuerunt, super
institutione, modo instituendi, ac etiam institutis ipsius rei, studuerunt
inquirere veritatem, et attestationes receptas scripturae memoriae
commendantes, eas nobis transmittere curaverunt. Verum, cum multi, tam clerici
quam laici, requisiti ut ferrent testimonium veritati, essent in castro
Albaterrensi, et vellent accedere, nuntiis ipsius abbatis claudentibus portas
castri, exire minime potuerunt. Ipse quoque abbas et H. de Burno se absentarunt
pro suae arbitrio voluntatis. Nos igitur, inquisitione super praemissis
diligenter inspecta, quia per eam intelleximus evidenter, quod idem abbas
dilectum filium, magistrum B. Albaterrensem canonicum, post appellationem ad
nos interpositam, et iter arreptum ab ipso, ecclesia Sancti Jacobi spoliarat,
vinum de vineis ejus acceperat, nec permiserat eas postmodum excoli, unde
fuerant incultae dimissae, restitutionem plenariam ablatorum, et satisfactionem
de injuriis et damnis illatis ei ab ipso abbate decrevimus faciendam. Cum autem
canonicorum ipsorum ordinatio supradicta, post appellationem ad sedem
apostolicam interpositam, de personis minus idoneis et indignis fraudulenter
fuerit celebrata, nec ipsius ecclesiae ad receptionem eorum suppeterat
facultates, nisi in testes contra ipsos receptos, et processum inquisitionis,
quam vobis sub bulla nostra mittimus interclusam, rationabile aliquid
objecerint et probarint, volumus, et per apostolica vobis scripta praecipiendo
mandamus, ut ordinationem seu institutionem eorum, auctoritate nostra suffulti,
nullius contradictionis vel appellationis obstaculo, penitus irritetis.
De benignitate tamen
apostolicae sedis, eidem ecclesiae ac ipsis providere volentes, concedimus, ut
hi, qui fuerint idonei, si tamen Ecclesiae suppetunt facultates, de novo in
Ecclesia recipiantur eadem, et fraterna charitate tractentur; eos autem, qui
super iis temeritate aliqua praesumpserint contraire, per districtionem
ecclesiasticam, monitione praemissa, sublato appellationis obstaculo,
compescendo. Caeterum, si praefatus archiepiscopus apostolicas litteras, quas
de canonicando in eadem ecclesia R. de Belundo clerico, se recepisse proponit,
non duxerit exhibendas, aut tenor earum fuerit legitime comprobatus, ab
impetitione ipsius archiepiscopi, auctoritate nostra, eamdem ecclesiam, nullius
contradictionis vel appellationis obstaculo, absolvere non tardetis, et si quid
ab ipso haec occasione factum est, irritum denuntietis penitus et inane.
Praefatum vero H. de Burno qui canonicam Albaterrensis ecclesiae dicitur
resignasse, ac votum emisisse suscipiendi habitum monachalem, per districtionem
cogatis ecclesiasticam, appellatione remota, ut monasterium quod vovit intrare,
vel aliud regulare sine dilatione qualibet adeat, ibi regularem habitum
suscepturus. Nullis litteris obstantibus, si quae apparuerint harum tenore
tacito a sede apostolica impetratae. Quod si non omnes, etc. duo vestrum, etc.
Datum Anagniae, V kal. febr. pontificatus nostri anno
sexto.