13 avril 1216

Référence : Potthast, 5100

Edition : François Clerc, Recueil des bulles des souverains pontifes touchant les droits et privilèges de l’abbaye de S. Michel de la Cluse en Piémont, Torino, 1670, p. 23 seq.

Edition : Ughelli, Italia sacra, IV, 1028

Edition : Patrizia Cancian, Giampietro Casiraghi, Vicende, dipendenze e documenti dell’abbazia di S. Michele della Chiusa, Torino, 1993

Mention : Cartario dell’abbazia di Cavour, p. 53 seq., doc. 34.

Mention : http://www.guyenne.fr/archivesperigord/SHAP/T19_1892/Nontron_Fin.htm

Par bulle des ides d'avril 1216, le pape Innocent III confirme à l'abbé de Cluse le monastère de Buxeria (Bussière-Badil), avec ses appartenances, dans le diocèse de Limoges. Cette bulle fut confirmée par une autre du 4 des calendes de mars 1245. (Ughel, Mabillon.)

Innocent III confirme à l’abbaye de St Michel de la Cluse

toutes ses possessions et biens et ne concède aucune extension.

Innocentius episcopus servus servorum Dei dilectis filiis abbati Clusini monasterii ejusque fratribus tam presentibus quam futuris regularem vitam professis, in perpetuum. Desiderium quod ad religionis propositum et animarum salutem pertinere monstratur, animo nos decet libenti concedere et petentium desideriis congruum impertiri suffragium. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et felicis recordationis Leonis, Alexandri, Gregorii, Urbani, Pascalis, Calisti, Innocentii, Eugenii, Anastasii et Alexandri predecessorum nostrorum Romanorum pontificum vestigiis inherentes Clusinum Beati Michaelis monasterium, quod ab illustri viro Hugone nomine Dissuto Avernensis regionis indigena in Taurinensi parrochia intuitu devotionis fundatum et in monte Pyrciriano, quem ipse ab Arduino marchione statuto pretio comparavit, constructum est et ab eodem apostolorum principi beato Petro esse constat oblatum, sub ejusdem apostolorum principis et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus, statuentes ut quascumque possessiones, libertates et immunitates et quecumque bona idem monasterium impresentiarum juste et canonice possidet aut in futurarum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis justis modis prestando Domino poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis : in episcopatu Taurinensi abbatiam Sancte Marie de Pinariolo cum omnibus pertinentiis suis, abbatiam de Caburro cum omnibus pertinentiis suis, abbatiam Caramannie cum omnibus pertinentiis suis; apud Taurinum ecclesiam Beati Michaelis cum pertinentiis suis ; Carniano ecclesias Sancti Remigii et Sancte Marie, ecclesiam Sancti Martini de Allodio, ecclesiam de Brenetio, ecclesiam Sancti Johannis in Cavallario, ecclesiam Sancti Jacobi de Cherio, villam Gavenni cum ecclesiis, curtem Sablonis cum capella, curtem Evorii cum capella, curtem de Alpeniano cum ecclesia Beati Jacobi, curtes de Caza et de Villario cum ecclesiis. In episcopatu Yporiensi ecclesiam Sancti Michaelis de Clavasio, ecclesiam de Logis cum pertinentiis suis, ecclesiam de Caravino, ecclesiam Turris Danielis. In episcopatu Vercellensi, ecclesiam Sancti Marie de Bainolio cum pertinentii suis, ecclesiam de Pobleto, ecclesiam de Sturia. In episcopatu Astensi, abbatiam Sancti Christofori cum omnibus pertinentiis suis, ecclesiam de Febliniis, ecclesiam de Quatuordecim, ecclesiam de Malamorte, ecclesiam Sancte Marie de (Malamorte) Montealto. In episcopatu Aquensi, ecclesiam Sancti Petri de Muasca et capellam Sancti Nicholai, ecclesiam Montis Bosee cum pertinentiis suis, ecclesiam Sancti Nazarii. In episcopatu Terdonensi, ecclesiam Summeripe, ecclesiam de Nizolasco, ecclesiam Sancti Gregorii de Ceta, ecclesiam Sancti Michaelis de Campo, ecclesiam de Rondonaria, ecclesiam de Castroveteri, ecclesiam de Morewasc. In episcopatu Januensi, ecclesiam Sancti Xisti, ecclesiam de Calasco, ecclesiam de Cugurno. In episcopatu Novariensi, ecclesiam de Perusio cum pertinentiis suis. In episcopatu Papiensi ecclesiam Sancti Jacobi cum appenditiis suis, ecclesiam Montisbersarii, ecclesiam Sancti Michaelis de Loreto cum pertinentiis suis, ecclesiam de Bleoniis, ecclesiam de Viginti, ecclesiam Sancti Blasii. In episcopatu Placentino, ecclesiam Travazani, ecclesiam de Rizolio, ecclesiam Rotefredi. In episcopatu Cremonensi, ecclesiam de Campomacro, ecclesiam de Casanova. In episcopatu Mantuano, ecclesiam Curte Attonis cum pertinentiis suis. In episcopatu Parmensi, ecclesiam de Podooleio, ecclesiam Sancti Blasii, ecclesiam de Felegaria. In episcopatu Vapincensi, ecclesias Talarni, Sancti Michaelis, Sancti Gregorii, Sancte Marie, ecclesiam Sancti Andeoli cum pertinentiis suis, ecclesia de Misonio, ecclesiam de Cigoedio, ecclesiam de [Ba]lma, ecclesiam de Rocha. In episcopatu Diensi, monasterium Sancti Mauricii cum omnibus pertinentiis suis. In episcopatu Magalonensi, ecclesiam Sancte Crucis de Melgorio. In episcopatu Avinionensi, ecclesiam Sancte Marie de Cadelano. In episcopatu Narbonensi, abbatiam de Jocum cum omnibus pertinentiis suis, monasterium Sancti Michaelis de Montelaureto cum pertinentiis suis. In episcopatu Geciradensi, monasterium Sancte Marie de Cerviano cum pertinentiis suis, monasterium de Crusiliis cum pertinentiis suis. In episcopatu Carcasonensi, abbatiam Sancti Ylarii cum pertinentiis suis. In episcopatu Tolosano, abbatiam Sancti Petri de Curte cum pertinentiis suis, monasterium Sancti Michaelis de Castello cum appenditiis suis, ecclesiam de Vernolio, ecclesiam de Avinione, ecclesiam Sancte Gabelle. In episcopatu Convenarum, ecclesiam Sancti Juliani, ecclesiam Sancti Martorii. In episcopatu Coseranensi, ecclesiam Sancti Gerontii. In episcopatu Caturcensi, monasterium Sancti Johannis de Carrsio, cum omnibus pertinentiis suis. In episcopatu Lemovicensi, monasterium de Buxeria cum pertinentiis suis, ecclesiam de Albiniaco cum pertinentiis suis, ecclesiam de Gernaia. In episcopatu Pictavensi, ecclesiam Sancti Michaelis de Monasteriis cum pertinentiis suis. In episcopatu Bituricensi, monasterium Sancti Michaelis de Monticulo cum pertinentiis suis, ecclesiam Sancti Desiderati, ecclesiam Sancti Amandi. In episcopatu Claromontensi, monasterium Sancti Michaelis de Salviaco cum pertinentiis suis, monasterium de Cumiliaco cum pertinentiis suis, ecclesiam de Arlenco. In episcopatu Lugdunensi, ecclesiam Sancti Johannis. In episcopatu Lausanensi, ecclesiam de Bureio cum pertinentiis suis. In episcopatu Sedunensi, ecclesiam de Portu Valesio. In episcopatu Gebennensi, ecclesiam de Aerio, ecclesiam de Megeva cum pertinentiis suis, ecclesiam de Campomunito, ecclesiam de Ulgina. In episcopatu Tarentasiensi, ecclesiam de Alundia, ecclesiam de Aima. In episcopatu Gratianopolitanensi, ecclesiam de Montelosio, ecclesiam de Fractaripa. In episcopatu Maurianensi, ecclesiam Sancti Marcelli de Camera cum appenditiis suis. In Apuliam, ecclesiam Sancti Leonardi cum pertinentiis suis.

Porro jamdictum monasterium a Taruinensis episcopi potestate, dispositione et exactione qualibet liberum omnino fore decernimus quemadmodum supradicti predecessoris nostri Paschalis pape sanctione noscitur institutum. Obeunte vero te nunc ejusdem loci abbate vel tuorum quolibet successorum nullus ut qualibet surreptionis astutia seu violentia preponatur nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars majoris et sanioris consilii secundum Deum et beati Benedicti regulam providerint eligendum, electus autem a Romano pontifice vel de mandato suo ab alio consecretur sicut B(enedictus) predecessor tuus a Tarantasiensi archiepiscopo consecrationem de mandato sedis apostolice noscitur suscepisse. Cellas sane ejusdem cenobii in quibuscumque partibus sitas eam libertatem obtinere statuimus ut nulli prorsus episcoporum liceat earum prepositos Clusini cenobii monachos ad synodum cogere nec ipsos aut easdem cellas preter assensum et conscientiam Romani pontificis excommunicare vel etiam interdicere quatinus a divinis officiis cessare debeant nisi pro communi provincie interdicto; et tunc monachis vestris licitum sit in ecclesiis vestris, suppressa voce, exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis tintinnabulis, divina officia clausis januis celebrare. Crisma vero, oleum sanctum, consecrationes altarium, dedicationes ecclesiarum, ordinationes monachorum seu clericorum qui ad sacros ordines fuerint promovendi de consueta clementia ac benignitate apostolice sedis vobis liceat in monasterio vestro et in burgo Sancti Ambrosii a quocumque malueritis catholico episcopo suscipere, in aliis autem locis vestris sicut consuevistis sacramenta, que dicta sunt, recipietis. Causas vero monasterii vel cellarum ejus nullus parrochianorum, episcopus aut etiam legatus innitis fratribus tractare aut judicare presumat, nisi sit de episcopis vel de cardinalibus nostris collateralibus. Precipimus etiam ut omnes ecclesie seu capelle vestre et cimiteria libera sint et omnis nove atque indebite exactionis immunia preter consuetas episcopi paratas et justitias in presbiteros si adversus ordinis sui dignitatem offenderint, exceptis nimirum ecclesiis illis que absque hujusmodi subjectione in abbatis potestate subsistunt. Hoc preterea capitulo decrevimus adiungendum ut in parrochialibus ecclesiis, quas tenetis, presbiteri per vos eligantur et episcopo presententur quibus, si idonei fuerint, episcopus animarum curam absque malitia et dilatione committet ut de plebis quidem cura ei respondeant, vobis autem pro rebus temporalibus ad ecclesias pertinentibus debitam subjectionem impendant. Auctoritate quoque apostolica constituimus ut a monachis cellarum vestrarum de novalibus que propriis manibus aut sumptibus excoluerint sive de nutrimentis suorum animalium nullus omnino decimas presumat exigere. Nulli ergo omnino hominum liceat prefatum cenobium temere perturbare aut ejus possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed illibata omnia et integra conserventur eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolice auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pac domini nostri Jesu Christi quatinus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis inveniant. Amen, Amen, Amen.

Ego Innocentius catholice ecclesie episcopus subscripsi. Bene Valete.

Ego Cinthius tituli Sancti Laurentii in Lucina presbiter cardinalis subscripsi.

Ego Cencius Sanctorum Johannis et Pauli presbiter cardinalis tituli Pamachii subscripsi.

Ego Leo Sancte Crucis in Jherusalem presbiter cardinalis subscripsi.

Ego Robertus tituli Sancti Stephani in Celio monte cardinalis presbiter subscripsi.

Ego Stephanis basilice Duodecim apostolorum presbiter cardinalis subscripsi.

Ego Gregorius tituli Sancte Anastasie presbiter cardinalis subscripsi.

Ego Petrus tituli Sancti Laurentii in Damaso presbiter cardinalis subscripsi.

Ego Nicholaus Tusculanensi episcopus subscripsi.

Ego Bonifacius Sabinensis episcopus subscripsi.

Ego Ugo Ostiensis et Velletrensis episcopus subscripsi.

Ego Benedictus Portuensis et Sancte Rufine episcopus subscripsi.

Ego Pelagius Albanensis episcopus subscripsi.

Ego Guido Sancti Nicolai in carcere Tulliano diaconus cardinalis subscripsi.

Ego Octavianus Sanctorum Sergii et Bachi diaconus cardinalis subscripsi.

Ego Johannes Sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis subscripsi.

Ego Gregorius Sancti Theodori diaconus cardinalis subscripsi.

Ego Rainerius Sancte Marie in Cosmidin diaconus cardinalis subscripsi.

Ego Romanus Sancti Angeli diaconus cardinalis subscripsi.

Datum Laterani per manum Thome tituli Sancte Sabine presbiteri cardinalis, III idus aprilis, indictione IIII, incarnationis Dominice anno MCCXVI, pontificatus vero domini Innocentii pape III, anno nonodecimo.