3 août 1235

Référence: Potthast, n° 9982.

Edition: Lucien Auvray, Les registres de Grégoire IX. Recueil des bulles de ce pape publiées ou analysées d’après les manuscrits originaux du Vatican, 1890, n. 2732.

Original: Reg. 18, f. 62 r°, ann. IX, c. 195.

Mention: http://www.guyenne.fr/ArchivesPerigord/BNF/Tome35/BnF_T35.htm (fol. 73 v°)

Abbati Grandi Silvae, Tholosanae diocesis, nec non et decano et archidiacono Petragoricensibus mandat quatenus sententiam excommunicationis proferant in comitem Tholosanum, qui ecclesiam de Manso (Le Mas d'Agenais) quibusdam possessionibus et rebus aliis spoliaverat.

... abbati Grandis Silve, Tholosane diocesis, ... decano et ... archidiacono Petragoricensibus.

Dilectus filius Raimundus Bernardi, prior ecclesie de Manso, non absque multa mentis amaritudine, in nostra proposuit presentia constitutus quod, cum olim nobilis vir ... comes Tolosanus, post pacem inter ipsum et Ecclesiam reformatam, per quam Ecclesiam et viros ecclesiasticos ac eorum bona non offendere, sed defendere potius tenebatur, ad cujus observantiam se tam per penas in forma pacis expressas quam per proprium juramentum et cautiones alias obligarat, contra formam ipsius pacis temere veniens, occupata villa ejusdem ecclesie, juramenta fidelitatis ab ipsius ville hominibus extorsisset, et ecclesie balivo remoto exinde, alium posuisset ibidem, qui nomine suo secularem justitiam exerceret, ac senescalcus ejus portas domus ecclesie obstrui faciens, quosdam ad villam reduxisset, qui ejecti fuerat exinde, culpis exigentibus eorundem, et ecclesiam quibusdam possessionibus et rebus aliis spoliasset, alia sibi dampna gravia et injurias irrogando, quasdam eidem comiti, et alias venerabili fratri nostro ... episcopo Tornacensi, tunc in partibus illis Apostolice Sedis legato, litteras duximus destinandas. Cum autem idem episcopus in executione mandati apostolici processisset juxta traditam sibi formam, ex parte dicti comitis voce appellationis frivole ad nos emissa, et procuratoribus partium propter hoc in nostra presentia constitutis, venerabilibus fratribus nostris ... Burdegalensi archiepiscopo et ... episcopo Agennensi, et dilecto filio ... decano Sancti Severini Burdegalensis litteras direximus, continentes ut dictum priorem, restitui facerent ad omnia quibus spoliatum invenirent eundem; contradictores ... Predictis archiepiscopo et episcopo, majoribus occupatis negotiis, committentibus dicto decano, eorum conjudici, ac ... decano Burdegalensi super hoc totaliter vices suas, iidem decani, constitutis partibus coram eis, etsi de hujusmodi spoliatione, utpote notoria, plene constaret, nonnullis tamen testibus habundanter receptis et eorum depositionibus publicatis, priorem eundem ad omnia quibus ipsum spoliatum constitit, cum perceptis medio tempore fructibus, restituendum per diffinitivam sententiam decreverunt; adicientes nichilominus in sententia ut comes, relaxatis fidelitatis jurementis ab hominibus sic extortis, et balivo suo a villa prorsus amoto, priorem ipsum redire ad ecclesiam suam permitteret, et pacifica eum restitutione possessionum gaudere; in contradictores et rebelles excommunicationis sententia promulgata. Sed dictus comes, reverentia divina calcata, censuram ecclesiasticam, contemptis Ecclesie clavibus, vilipendens, non solum in aliquo parere contempsit, cuidam frivole appellationi, ab eo, ut dicitur, interjecte, quam non fuit prosecutus infra tempus legitimum, innitendo; verum etiam, contemptum contemptui superaddens et peccata peccatis accumulans, jamdictum priorem, bonis omnibus ecclesiasticis et mundanis spoliatum, compulit extra solum proprium exulare; propter quod iidem judices, ipsum excommunicationis sententiam incurrisse, per Burdegalensem, Narbonensem et Arelatensem provincias nuntiantes, totam terram quam obtinet, supposuerunt ecclesiastico interdicto, et mandaverunt ut in locis ad que ipsum devenire contingeret, cessarent, quamdiu presens existeret, a divinis; carissimum quoque in Christo filium nostrum ... illustrem regem Francie per suas litteras monuerunt ut memoratum comitem, claves Ecclesie contempnentem, ad parendum rei judicate, tradita sibi a Domino potestate, compelleret, et priorem predictum faceret gaudere possessione pacifica premissorum. Nos etiam eidem regi didicimus nostras litteras destinasse, ut injungeret comiti supradicto, et eum, si necesse foret, temporali districtione compelleret, quod priori restitueret sic ablata, ac ipsum ac suos redire ad propria, unde ipsum exulare compulerat, et ibidem secure permitteret commorari. Quare idem prior nobis lacrimabiliter supplicavit ut, cum sepedictus comes, quasi stipulam malleum reputans (1), censuram ecclesiasticam non formidet, et prenominatus rex, tam nostris quam judicum eorundem monitionibus obauditis, non curaverit ad hoc interponere partes suas, ac ipse, confractus laboribus et exhaustus expensis, quasi de summo divitiarum ad extremam paupertatem deductus, a prosecutione juris sui desistere compellatur, et ecclesia sua, olim per ipsum comitem thesauro, privilegiis nec non et omnibus bonis aliis spoliata, vix unquam adiciet ut resurgat (2), ipsorum angustiis et doloribus paterno compatientes affectu, salubre remedium et utile consilium apponere dignaremur. Cum igitur tantam Dei et Ecclesie injuriam ac ipsius prioris gravamen coniventibus oculis pertransire aliquatenus non possimus, ne facilitas venie incentivum tribuat delinquendi, discretioni vestre per apostolica scripta mandamus quatenus premissas sententias, diffinitivam, sicut rationabiliter sunt prolate, faciatis auctoritate nostra, sub[lato] ap[pellationis] ob[staculo], usque ad satisfactionem condignam inviolabiliter observari; nullis litteris obstantibus plenam de hiis omnibus non facientibus mentionem. Datum Perusii, III nonas augusti, anno nono.