13 juillet 1264

Edition : Jean Guiraud, Les registres d’Urbain IV (1261-1264) - Recueil des bulles de ce pape publiées ou analysées à partir du Registre ordinaire, 1901-1904, n° 1111.

Original : Reg. 29, fol. 67, n° 160.

Guillelmo Fulcaudi cappellaniam in ecclesia s. Palladii Xantonensis a G., tituli s. Marci presbytero cardinali, adjudicatam, confirmat.

Guillelmo Fulcaudi, capellano in ecclesia sancti Palladii Xantonensis. Ea que judicio etc., communiri. Exhibita siquidem nobis tua petitio continebat quod, cum nos olim, intellecto quod magister Guillelmus de Quarteriis, capellanus in ecclesia sancti Palladii Xanctonensis, capellaniam suam ejusdem ecclesie intendebat libere, resignare, dilecto filio ... abbati secularis ecclesie sancti Asterii, Petragoricensis diocesis, dedissemus per nostras litteras in mandatis ut, ab eodem Guillelmo libera ipsius capellanie resignatione recepta, eandem capellaniam tibi auctoritate nostra conferre et assignare curaret, idemque abbas, juxta dictarum litterarum nostrarum tenorem, ab eodem Guillelmo liberam ipsius capellanie resignationem recipiens, eam tibi conferre et assignari curasset, quia Guillelmus de Braies, presbyter Xantonensis diocesis, se in capellania predicta jus habere falso proponens, se tibi, indebite opponebat, ad sedem apostolicam appellasti. Et, licet procuratore tuo, causa prosequendi negotium hujusmodi, apud sedem eandem ad nostram presentiam accedente, nos in eodem negotio dilectum filium nostrum G., tituli sancti Marci presbyterum cardinalem, dederimus auditorem, dictus magister Guillelmus de Braies, quamquam pluries in audientia publica citatus, coram eo per se vel procuratorem ydoneum comparere contumaciter non curavit. Idem vero cardinalis, instrumentis, juribus et munimentis tuis ex quibus procurator ipse dictum negotium per hujusmodi appellationem tuam ad sedem devolutum eandem, docere volebat, receptis et diligenter examinatis, interloquendo pronuntiavit predictum negotium esse per hujusmodi appellationem ad sedem apostolicam legitime devolutum ac illud ibidem fore tractandum. Cumque postmodum idem cardinalis in negotio ipso Renerio de Pissiaco, canonico Remensi, capellano nostro, causarum palatii nostri auditori generali, vices suas commisisset, diffinitiva sibi sententia reservata, idem capellanus, a dicto tuo procuratore libello et etiam juramento de calumpnia seu de veritate dicenda, nec non litteris, actis et munimentis tuis per que intentionem suam pro te super principali volebat fundare, receptis, ac eisdem libello, litteris, actis et munimentis diligenter examinatis, de hiis prefato cardinali relationem fecit fideliter et prudenter. Idem igitur cardinalis, visis et plenius intellectis juribus et rationibus tuis, ac plena deliberatione habita super ipsis, citationibus quoque factis in audientia publica, ut est moris, jurisque ordine observato, nec non dicto tuo procuratore presente ac prefato Guillelmo de Braies non curante coram dicto cardinali per se vel responsalem ydoneum comparere, diffinitivam pro te sententiam promulgavit, condempnans eundem G. de Braies ad restitutionem fructuum de capellania ipsa medio tempore perceptorum vel qui percipi potuerunt nec non in expensis in lite factis, quarum taxationem sibi in posterum reservavit. Postmodum vero expensas pro tua parte apud sedem eandem propter hoc factas, in quatuor marcis sterlingorum, juramento a dicto procuratore tuo recepto, taxavit, taxationem dictorum fructuum ac expensarum quas propter hoc in transmontanis partibus subiisti, venerabili fratri nostro ... episcopo Petragoricensi, qui super hiis habere poterit notitiam pleniorem, totaliter committendo, prout in publicis instrumentis confectis exinde et sigillo cardinalis prefati signatis, plenius continuetur. Nos itaque, tuis supplicationibus inclinati, hujusmodi sententiam, condempnationem et taxationem ab eodem cardinali super hiis editas, ratas et firmas habentes, eas auctoritate apostolica confirmamus etc., usque communimus.

Tenores autem instrumentorum ipsorum de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari, qui tales sunt:

In nomine Domini, amen. Presidente rationis imperio. Sane sanctissimus pater dominus Urbanus papa IIII, intellecto quod magister Guillelmus de Quarteriis capellaniam quam obtinebat in ecclesia sancti Palladii Xantonensis, intendebat libere resignare, ... abbati secularis ecclesie sancti Asterii, Petragoricensis diocesis, suis dedit litteris in mandatis ut, a predicto magistro Guillelmo ipsius capellanie libera resignatione recepta, capellaniam eandem Guillelmo Fulcaudi, pauperi clerico, auctoritate apostolica conferret ac etiam assignaret. Qui abbas, a prefato magistro Guillelmo de Quarteriis predicte capellanie, juxta mandatum apostolicum, libera resignatione recepta, capellaniam ipsam predicto G. Fulcaudi auctoritate apostolica contulit ac etiam assignavit, decernens eadem auctoritate irritum et inane si secus de capellania ipsa a quoquam contingeret attemptari. Cumque postmodum Guillelmo de Braies presbyter dicens sibi de capellania ipsa fore provisum, capellaniam ipsam, cum juribus et pertinentiis suis, temere occuparet ac detineret occupatam, predictum G. Fulcaudi impediendo quominus possessionem capelle ipsius pacifice obtineret ac ingerens se indebite ad eandem, in ejusdem G. Fulcaudi prejudicium et gravamen, ex parte ejusdem G. Fulcaudi fuit super hiis ad sedem apostolicam legitime appellatum. Porro negotio provisionis hujusmodi per appellationem ad sedem eandem devoluto, idem dominus papa nobis, Guillelmo, tituli sancti Marci presbytero cardinali, duxit causam appellationis hujusmodi et principalis negotii committendam et fine debito terminandam. Petente autem procurator prenominati G. Fulcaudi ut in negotio eodem procederemus, justitia mediante, dictum G. presbyterum vel procuratorem ejus, si quis esset in curia qui vellet et posset eum defendere, primo, secundo et tertio peremptorio citari fecimus in audientia publica, ut est moris; et quia pro parte dicti G. presbyteri nullus coram nobis comparuit procurator vel defensor, procuratore ipsius G. Fulcaudi in ipsis terminis legitime comparente, instrumentis, juribus et munimentis per que negotium predictum fore per appellationem ad sedem apostolicam devolutum, procurator dicti G. Fulcaudi suam intentionem intendebat in hac parte fundare, a nobis receptis et diligenter examinatis, negotium predictum interloquendo pronuntiamus apud jam dictam sedem per appellationem fore delatum et ipsum tractandum esse in curia sepedicta. Ceterum procuratore prelibati G. Fulcaudi coram discreto viro magistro Renerio de Pissicao, Remensi canonico, domini pape capellano ac ejusdem palatii generali auditori causarum, cui super hoc vices nostras duximus committendas, nobis tamen diffinitiva sententia reservata, in judicio comparente, idem procurator coram eodem capellano in causa eadem libellum obtulit sub hac forma:

Coram vobis, magistro Renerio de Pissiaco, canonico Remensi, domini pape capellano ac ejusdem palatii causarum generali auditore, cui venerabilis in Christo pater dominus Guillelmus, miseratione divina tituli sancti Marci presbyter cardinalis, a domino papa deputatus auditor, vices suas in hac parte commisit, dicit et proponit Yterius Blanci, canonicus sancti Asterii, Petragoricensis diocesis, procurator Guillelmi Fulcaudi, pauperis clerici, contra Guillelmum de Braies presbyterum quod sanctissimus pater dominus Urbanus papa IIII dedit abbati secularis ecclesie sancti Asterii, Petragoricensis diocesis, per suas litteras in mandatis, obtentu venerabilis patris domini G., tituli sancti Laurentii in Lucina presbyteri cardinalis, quod a magistro Guillelmo de Quarteriis capellanie quam in ecclesia sancti Palladii Xantonensis obtinebat, libera resignatione recepta, capellaniam eandem dicto G. Fulcaudi auctoritate apostolica conferret ac etiam assignaret; et nichilominus dominus papa decrevit irritum et inane in eisdem litteris si secus de ipsa capellania contingeret attemptari. Cujus auctoritate mandati, prefatus abbas predictam capellaniam ecclesie sancti Palladii Xantonensis quam idem magister G. de Quarteriis in eadem ecclesia obtinebat, recepta ab eodem primitus dicte capellanie libera resignatione, prefato G. Fulcaudi auctoritate apostolica contulit ac etiam assignavit, ac eumdem induxit seu induci mandavit in illius capellanie corporalem possessionem, decernens irritum et inane si secus de ipsa capellania contingeret attemptari. Post cujus collationem et decretum dictus Guillelmus presbyter predictam capellaniam, cum suis juribus et pertinentiis, occupavit et contra justitiam eam detinet occupatam ac eumdem impedit et perturbat quominus possessionem ipsius capellanie pacifice valeat obtinere ac se ingerit indebite ad eandem, in ejusdem G. Fulcaudi sentiens ex hiis se gravari, in scriptis ad sedem apostolicam appellavit. Quare petit dictus Yterius, procurator sepedicti G. Fulcaudi, ipsius nomine, dictam capellaniam, cum juribus et pertinentiis suis, ad eundem G. Fulcaudi de jure spectare per vos sententialiter declarari, et sibi adjudicari, ac predictum G. de Braies presbyterum, quantum de facto possessioni ipsius capellanie incumbit, ab ipsa capellania et possessione illius penitus amoveri, ac eum ut dictam capellaniam ipsi G. Fulcaudi dimittat et restituat, cum fructibus inde perceptis et qui percipi potuerunt aut eorum extimationem sententialiter condempnari, ac etiam eidem G. presbytero super ea perpetuum silentium imponi, eum nullum jus habeat in eadem, et hec petit cum dampnis, expensis et interesse que et quos extimat sexaginta libras turonenses; et protestatur futuras expensas et fructus percipiendos, salvo jure etc.

Lite igitur super eodem libello, in contumacia dicti G. presbyteri, per capellanum eundem pro contestata habita, juratoque coram ipso per sepedicti G. Fulcaudi procuratorem de calumpnia seu de veritate dicenda, idem capellanus, receptis litteris, actis et munimentis per que idem procurator suam in hac parte volebat intentionem probare, ac diligenter examinatis, nobis de predictis omnibus et singulis relationem fecit fideliter et prudenter. Quare pro parte procuratoris ejusdem qui in negotio conclusit predicto, fuit cum instantia petitum a nobis ut predictum negotium deberemus diffinitive sententie calculo terminare. Visis igitur et plenius intellectis juribus et rationibus sepedicti G. Fulcaudi ac plena deliberatione habita super ipsis, citatoque prefato G. de Braies presbytero in audientia publica ad sententiam audiendam, cum in termino sibi assignato nec ipse nec aliquis comparuit coram nobis, nos, ipsius absentiam Dei replente presentia, Dei nomine invocato, presente procuratore sepedicti G. Fulcaudi ad ferri sententiam cum instantia postulante, sententialiter pronuntiamus et declaramus capellaniam sepedictam, cum juribus et pertinentiis suis, ad eundem Guillelmum Fulcaudi spectare de jure, sibi adjudicantes eandem, ac G. de Braies presbytero super ea perpetuum silentium imponendo, amovemus et amovendum decrevimus predictum G. presbyterum ab ipsa capellania et possessione ejusdem, condempnantes eundem G. presbyterum nichilominus ad restitutionem fructuum perceptorum ab eadem capellania medio tempore vel qui percipi potuerunt, nec non in expensis factis in judicio hac de causa, ea durante, quarum taxationem nobis in posterum reservamus. In hujus itaque rei evidentiam pleniorem, presentem sententiam per infrascriptum notarium de mandato nostro scriptam, nostri fecimus sigilli appensione muniri. Lecta, recitata et pronuntiata apud Urbemveterem, in domo nostri, cardinalis predicti, sub anno Domini M° CC° LXIIII°, indictione VII, mense aprilis die XII, pontificatus domini Urbani pape IIII, anno tertio, presentibus hiis testibus videlicet viris venerabilibus domino Melando, archidiacono Astoricensi; magistro Gondesalvo, archidiacono Legionensi; magistro Guillelmo Pampilonensi; Garcia, canonico Ovetensi; magistro Johanne, de Corbedorio, canonico sancti Georgii Aniciensis; et Johanne de Gora, procuratore in Romana curia, ac pluribus aliis vocatis et rogatis. Et ego, Guillelmus Nicolai, auctoritate sacrosancte Romane ecclesie notarius, ac prefati domini G. cardinalis scriba, prolationi et pronuntiationi prefate sententie presens fui et, ut supra legitur, de mandato cardinalis ejusdem, scripsi et in publicam formam redegi meoque signo signavi.

In nomine Domini, amen. Causam que vertebatur inter Guillelmum Fulcaudi, pauperem clericum, ex parte una, et Guillelmum de Brives (sic) presbyterum, ex altera, super quadam capellania sancti Palladii Xantonensis, nobis Guillelmo, miseratione divina tituli sancti Marci presbytero cardinali, a domino papa commissam fine debito terminandam, pro prefato Guillelmo Fulcaudi, juris ordine observato, diffinitive sententie calculo duximus terminandam, condempnato nichilominus dicto Guillelmo de Braies presbytero ad restitutionem fructuum perceptorum ab eadem capellania medio tempore vel qui percipi potuerunt, nec non in expensis factis in lite, quarum taxationem nobis in posterum duximus reservandam, prout in nostra exinde confecta sententia plenius declaratur. Citato igitur prefato Guillelmo de Braies, vel procuratore ejus siquis esset in curia, primo, secundo et tertio peremptorie in audientia publica, ut est moris, visurus et auditurus taxationem expensarum predictarum et juramentum procuratoris predicti Guillelmi Fulcaudi in hac parte prestandum, quia nec dictus Guillelmus de Braies nec alius pro eo coram nobis comparere curavit, expensas easdem in curia factas in causa predicta, investigatione ac inquisitione super ipsis habita diligenti, in quatuor marcis sterlingorum bonorum, tredecim solidis et quatuor sterlingis pro marca qualibet computando, taxamus, juramento procuratoris predicti G. Fulcaudi super ipsis postmodum subsecuto, restitutionem fructuum predictorum, taxationem expensarum factarum in ultramontanis partibus pro parte predicta G. Fulcaudi in causa eadem, G. Fulcaudi faciendas, venerabili in Christo patri ... episcopo Petragoricensi, qui super hiis habere poterit notitiam pleniorem, totaliter committentes. In hujus itaque rei evidentiam, presens instrumentum per infrascriptum notarium de mandato nostro scriptum, nostri fecimus sigilli appensione muniri. Actum apud Urbemveterem, sub anno Domini M° CC° LXIIII°, indictione VII, mense junio die XXI, pontificatus domini Urbani pape IIII, anno tertio, presentibus magistro Willelmo de Pampilone; magistris Goberto et Wimberto de Sancto-Quintino vocatis testibus et rogatis. Et ego Guillelmus Nicolai, auctoritate sacrosancte Romane ecclesie notarius, predictis interfui et ea de mandato predicti domini cardinalis, scripsi et in publicam formam redegi meoque signo signavi.

Nulli ergo nostre confirmationis etc. Datum apud Urbemveterem, III idus julii, anno tertio.