11 septembre 1288

Edition : Ernest Langlois, Les registres de Nicolas IV (1288-1292). Recueil des bulles de ce pape publiées ou analysées d’après les manuscrits originaux des archives du Vatican, 1886-1891, n° 282.

Original : Reg. 44, c. 163, f. 40 v°.

Copie : Laporte du Theil, I, 61.

Rieti, 11 septembre 1288.

Abbati monasterii de S. Fremerio, Vasatensus dioecesis, et decano ecclesiae S. Hylarii Pictavensis mandat quatenus Geraldum de Malomonte, consiliarium regis, Helyanum de Malomonte, decanum S. Aredii, Lemovicensis dioecesis, fratrem ejus, ac Johannem, senescallum Petragoricensem, citent ut coram sede apostolica compareant.

Dilectis filiis ... abbati monasterii de S. Fremerio, Vasatensis diocesis, et ... decano ecclesie Sancti Hylarii Pictavensis.

Ad audientiam nostram pervenit quod, cum dilectus filius noster J., tituli Sancte Cecilie presbyter cardinalis, in partibus illis apostolice sedis legatus, magistro Helye de Malomonte, decano ecclesie de Sancto Aredio, Lemovicensis diocesis, auctoritate sue legationis, canonicatum ecclesie Petragoricensis, in qua certus canonicorum numerus et prebendarum distinctio non habentur, ut dicitur, contulisset, decernens sibi fore de communibus ipsius ecclesie proventibus sicut uni ex aliis ecclesie predicte canonicis providendum, certis super hoc sibi executoribus per suas litteras deputatis; ac venerabilis frater noster ... episcopus et dilecti filii capitulum Petragoricenses, a collatione ac provisione hujusmodi ex causis legitimis ad sedem apostolicam appellassent, tandem causa hujusmodi apud eandem sedem pendente, magister Geraldus de Malomonte, frater dicti decani, ad gravamina episcopi et capituli predictorum aspirans et ad excogitatam malitiam se convertens, quasdam litteras carissimi in Christo filii nostri Phylippi, regis Francorum illustris, per falsi suggestionem, ad ... senescallum Petragoricensem obtinuit destinari, inter alia, prout asseritur, continentes ut senecallus ipse dictum decanum in possessione canonicatus et prebende dicte Petragoricensis ecclesie defensaret; dictusque senecallus Johannem de Parisius et quosdam alios servientes suos cum nuntio dicti decani ad ecclesiam transmisit eandem, et licet ex parte dictorum episcopi et capituli eidem Johanni expositum fuerit quod prefatus decanus in possessione canonicatus seu alicujus prebende in ecclesia nullatenus fuerat predicta, propter quod in ea defendi juxta predictarum litterarum continentiam non valebat, quodque causa eadem apud sedem pendebat predictam, unde in ea non debebat aliquid innovari, dictus tamen Johannes volens se prefatis Geraldo et decano in preconcepta eorum adversus episcopum et capitulum predictos nequitia favorabilem exhibere, januas parrochialis ecclesie S. Johannis Baptiste, contigue claustro predicte Petragoricensis ecclesie, per quas ad eandem Petragoricensem ecclesiam habetur accessus, primo, et deinde quatuor alias januas ejusdem ecclesie Petragoricensis ac officiarum et domorum ipsius cum securibus sacrilego ausu violenter fecit excidi, de frumento, vino et aliis bonis in domibus ipsis inventis exinde juxta sue voluntatis libitum asportari, sicque dicte ecclesie atque domus per plures dies absque januis permanserunt, ita quod omnibus ad easdem ecclesias etiam mulieribus impudicis aliisque vilis conditionis personis libere patebat accessus pro quibuslibet illicitis et nephariis exercendis in manifestam Dei offensam, proprie salutis dispendium, et scandalum plurimorum; ac postmodum dictus Johannes de quibusdam lignis sumptuose collectis atque paratis pro vasis construendis ex eis ad vinum inibi reponendum et frustris predictarum januarum taliter excisarum fecit ipsas januas reparari easque claudi et clausas teneri, cunctaque victualia et alia bona ejusdem ecclesie sasita detinere presumit, ita quod nec etiam stipendariis ejusdem ecclesie potest de victualibus ipsis solita sustentatio ministrari, nec etiam ipsis vel aliis patere aditus ad eandem ecclesiam pro divinis officiis celebrandis et recipiendis ibi ecclesiasticis sacramentis. Nos itaque diligentius attendentes quod predicta non sine nostra et ipsius sedis injuria et contempto attemptata fore noscuntur, et nolentes ut iidem decanus et Geraldus de tanta ipsorum malitia glorientur, discretioni vestre per apostolica scripta in virtute obedientie districte precipiendo mandamus quatenus Geraldum, decanum ac Johannem predictos, necnon et si quos alios, quos per famam aut per indaginem non sollempnem inveneritis culpabiles in premissis, ex parte nostra vos vel alter vestrum per vos vel per alium peremptorie citare curetis ut infra duorum mensium spatium post citationem hujusmodi immediate sequentium prefati Geraldus et decanus ac Johannes personaliter, reliqui vero per procuratores ydoneos ad hoc specialiter constitutos, apostolico se conspectui representent, facturi et recepturi super premissis quod ordo dictaverit rationis; aperte predicturi eisdem quod, si venire contempserint, ex tunc eos non solum sententiam excommunicationis incurrere verum etiam Geraldum et decanum predictos omnibus beneficiis suis ecclesiasticis privatos esse volumus ipso facto. Non obstante quavis dicte sedis indulgentia, cujuscumque tenoris existat, per quam effectus presentium impediri valeat quomodolibet vel differri, et de qua cujusque toto tenore de verbo ad verbum in nostris litteris specialis mentio sit habenda, et consuetudine de duabus dietis edita in concilio generali. Diem vero citationis et formam et quicquid fieri contigerit in hac parte nobis per vestras litteras harum seriem continentes studeatis fideliter intimare. Datum ut supra (Datum Reate, III idus septembris, anno primo).