7 mars 1291

Copie : Collection Périgord, vol. 30, fol. 499 r°

1^er octobre 1331

Archives du Vatican, reg. de Jean XXII, an. XVI, tom. 39, part. I, fol. 171, ep. 267 (vol. 101)

Acte qui cite des lettres du 10 avril 1285, 7 mars 1291, 22 avril 1292

Dilectis filiis capitulo ecclesie Petragoricen. salutem &c. Cum a nobis petitur quod justum est et honestum, tam vigor equitatis quam ordo exigit rationis ut id per solicitudinem officii nostri ad debitum perducatur effectum. Sane oblate nobis pro parte vestra petitionis series continebat quod bone mem. Raymundus episcopus Petragoricen. predecessorum suorum episcoporum Petragoricen. vestigiis inherendo qui exititatem facultatum ac reddituum capituli ejusdem ecclesie, pro considerantes affectu, inter cetera dicto capitulo, de Azeraco, del Chauze, et capellam castri de Clarencio dependentem ex ea, Sancto Laurentii de Prador, de Biras, de capellas de Podio Furcarum ac de Sensenac dependentes, ex ea parochiales ecclesias Petrag. dioc. pure ac simpliciter duxerant concedendas, volensque concessionem hujusmodi habere perpetuam firmitatem, actendens etiam quod inspectis facultatibus dicti capituli, ac consideratis canonicorum simplicium personis et in presentibus constitutis ejusdem ecclesie ibidem laudabiliter servitures, de ipsarum redditibus sustentandis, propter graves expensas ab defensionem jurium capituli, et ecclesiarum ei subjectarum, seu repulsionem oppressionum frequenter contingentium dictarum facultatum proventus dicto capitulo sufficere minime noscebantur. Eisque preterea affectu paterno compatiens, dictarum ecclesiarum donationes, seu concessiones, auctoritate ordinaria liberaliter approbavit et innovavit, et ad omnem dubitationem tollendam, easdem ecclesias dictis capitulo concessit, per eos perpetuo habendas et possidendas, cum omnibus redditibus et proventibus illarum, in usus eorum proprios convertendis. Assignat[...] (F.B. tache d’encre) tamen de hiis capellanis earum congrua portione. Dictusque episcopus postmodum diligenter attendens quod inspectis facultatibus et proventibus supradictis et consideratis dictorum canonicorum simplicium et in presentibus constitutorum personis, ejusdem ecclesia dicti proventus ad supportandas expensas ex eis causis pluribus iminentes non sufficiebant, ipsisque pie compassionis affectu perspiciens, de Columiers prope Bonhaguas, et de Rezaco prope prioratum Sti Albini, et prope Lo Drot, parochiales ecclesias, tunc Petragoricen., nunc Sarlaten. dioc., et de Sorpges et de Vernhio, in quibus jus patronatus dictum capitulum habebat, et percipiebat annuas pensiones, parochiales ecclesias dicte Petrag. dioc., auctoritate predicta dicto capitulo dedit in perpetuum et concessit; ac deinde Sti Martini, cum sibi subjecta capella castri de Agonaco, et de Biras, cum sibi subjectis capellis de Podio Furcarum et de Sensenac, parochiales ecclesias supradictas ejusdem Petrag. dioc. dicto capitulo prius unitas, certis ex causis rationabilibus, cum dicto capitulo permutavit, dicto capitulo de Fautz et Sti Christophori, cum subjecta sibi capella beate Marie Magdalene super Dordoniam prope Brageriacum, tunc ad collationem dicti episcopi pertinentes, parochiales ecclesias, tunc Petragoricen., nunc Sarlaten. dioc. predictarum, loco dictarum Sti Martini et de Biras, cum capellis eis subjectis, auctoritate predicta, ex causa permutationis hujusmodi, in perpetuum concedendo; prout in diversis patentibus litteris inde confectis, ejusdem Raymundi episcopi sigillo munitis, quorum tenorem de verbo ad verbum presentibus inseri fecimus, plenius continetur. Licet ad presens super parochialis ecclesia de Rezaco predicta de qua dilectus filius Johannes Radulphi, clericus Caturcen. dioc. sibi asserit canonice fuisse provisum, cum eo in Romana curia litigetis. Quare nobis humiliter supplicastis, ut praemissis omnibus et singulis per predictum Raymundum episcopum, ut permittitur factis, sine prejudicio juris dicti clerici; si quod sibi forsitan competit in ecclesia supradicta, confirmationis nostre robur adicere (en marge: pour adjicere) dignaremur. Nos igitur, vestris supplicationibus inclinati, que super hiis, ut premittitur, per prefatum Raymundum episcopum facta sunt, rata et grata habentes, illa auctoritate apostolica, ex certa scientia confirmamus, ac presentis scripti patrocinio munimus. Nostre tamen intentionis existit et volumus quod per confirmationem hujusmodi, eidem Johanni nullum prejudicium generetur. Tenores autem dictarum litterarum tales sunt:

En marge: 10 avril 1285

Raymundus Dei gratia Petragoricen. episcopus, dilectis in Christo capitulo Petragoricen. salutem et sinceram in Domino caritatem. Predecessoreum nostrorum vestigiis inherentes paupertatem seu exilitatem facultatum ac reddituum capituli Petrag. paterno considerantes affectu, inter ceteras, dicto capitulo de Azeraco, Del Chauze et capellam castri de Clarentio, dependentem ex ea, Sti Laurentii de Prador, de Biras, et capellas de Podio Furcarum et de Sensenac, dependentes ex ea, parochiales ecclesias pure ac simpliciter concesserunt, sicut in eorum litteris vidimus contineri. Nos volentes concessione hujusmodi habere perpetuam firmitatem, attendentes nichilominus, diligenterque inspectis facultatibus et proventibus vestris, ac consideratis canonicorum simplicium personis et in personalibus constitutis, ecclesie Petragoricen. ut quondam laudabiliter servituris, de hiis proventibus, ut decet, statum &c. sustendantis propter graves expensas ob defensionem jurium capituli, et ecclesiarum vobis subjectarum, seu repulsionem oppressionem frequenter contingentium, ut al. plus solito casibus inevitabilibus propriis et alienis etiam per compulsionem superiorum prelatorum emergentibus necessario, non absque magnis laboribus sustinendas, dicti proventus non sufficiunt ad premissa. Vobis paterno compatientes affectu, premissas donationes ecclesiarum vobis factas, seu concessiones, nos liberaliter approbantes, declarantes et innovantes, ad omnem dubitationem tollendam easdem ecclesias vobis concedimus cum omni jure, perpetuo habendas et possidendas, omnibus redditibus ac proventibus illarum in usus vestros proprios convertendis. Assignata tamen de hiis a vobis, capellanis earum, congrua portione, nostro et successorum nostrorum in omnibus aliis salvo jure. In quorum omnium testimonium et munimen presentibus litteris sigillum nostrum duximus apponendum. Datum IIII idus aprilis anno Domini M° CC° octagesimo quinto.

En marge: 10 avril 1285

Raymundus Dei gratia Petragoricen. episcopus, dilectis in Christo capitulo Petragoricen. salutem in sinceram in Domino caritatem. Attendentes diligenter quod inspectis facultatibus ac proventibus vestris, et consideratis canonicorum simplicium personis et in personatibus constitutis ecclesie Petragoricen., ut quondam laudabiliter servituris, de hiis proventibus ut decet statum ecclesie sustentandis, propter graves expensas et defensionem jurium capituli et ecclesiarum vobis subjectarum, seu repulsionem oppressionum frequenter contingentium, ut al. plus solito, casibus inevitabilibus propriis et alienis ... per compulsionem superiorum prelatorum emergentibus necessario, non absque magnis laboribus sustinendis, dicti proventus non sufficiunt ad premissa, vobis paterno compatientes affectu, de Colombiers prope Bonhaguas et de Rezac prope prioratum Sti Albini et prope Lo Drot parochiales ecclesias pure, simpliciter cum omni jure in perpetuum vobis damus et concedimus, a vobis pleno jure possidendas, proventibus illarum ecclesiarum in usus vestros proprios convertendis, assignanda tamen de hiis, capellanis earum a vobis, congrua portione, nostro et successorum nostrorum in omnibus aliis salvo jure. In quorum omnium testimonium et munimen presentibus litteris sigillum nostrum duximus apponendum. Datum IIII id. aprilis anno Domini, M° CC° octogesimo quinto.

En marge: 7 mars 1291

Raymundus Dei gratia Petragoricen. episcopus, venerabilibus ac discretis viris capitulo Petragoricen. salutem in Domino. Inter ceteras ecclesias nostre dioc., quibus Dei gratia presidemus, Petragoricen. ecclesiam cui cariori vinculo sincere, dilectionis astringimur, libenter intendimus et volumus extollere munificentiis et largitionibus gratiosis, accedentes igitur quod ecclesia supradicta nobilibus et litteratis stipata personis, non est facultatibus vel sufficientibus dotata redditibus secundum quod predictarum exigunt merita personarum, nec proventus ipsius ecclesie sufficiunt ad defensionem vel persecutionem jurium et onera capituli supportanda. Ea propter, paterno vobis compatientes affectu parochiales ecclesias de Sorpges et de Vernhio, in quibus jus patronatus habetis et pensiones percipitis annuales, mense vestrae dicti capituli concedimus et unimus, volentes et vobis concedentes ut proventus ipsarum ecclesiarum in usus vestros proprios convertatis. Vicariis perpetuis ipsarum ecclesiarum, nobis et successoribus nostris, a vobis, cum ad id se facultas obtulerit, presentandis reservata, de dictis proventibus a vobis assignanda congrua portione; nostro etiam ac successorum in omnibus aliis salvo jure. In quarum omnium premissorum memoriam et munimen, presentibus litteris sigillum nostrum duximus apponendam. Datum non. martii anno Domini M° CC° nonagesimo primo.

En marge: 22 avril 1292

Universis presentes litteras inspecturis, Raymundus Dei gratia Petragoricen. episcopus, et capitulum Petragoricen. salutem, et fidem presentibus adhibere. Noveritis quod nos deliberatione prehabita diligenti, episcopatus et capituli, cum que ponderatione potuimus notoria commoditate pensatos considerantes quod parochiales ecclesie Sti Martini cum sibi subjecta capella castri de Agonaco et de Biras cum sibi subjectis capellis de Podio Furcar. et de Sensenac, mense vestre dicti capituli pridem unite, terre nostre dicti episcopi sic adherent, quod adeo sunt vicine, quod sine predictis ecclesiis, jurisdictionem et temporalitatem quam nos dictus episcopus habemus in castris et castellaniis de Agonaco et de Burdelia libere non possumus exercere, timentes etiam ex probabilibus conjecturis quod occasione et in exactione jurium in terra et hominibus nostri dicti episcopi prefatis ecclesiis competentium inter nos ad invicem oriri posset in posterum frequens materia jurgiorum quam volumus quanta solicitudine possumus, removere. Attendentes insuper quod parochiales ecclesie de Fautz et Sancti Christophori, cum subjecta sibi capella beate Marie Magdalene super Dordoniam prope Brageriacum, ad collationem nostram dicti episcopi pertinentes, nobis dicto capitulo sunt multum necessarie, et esse poterunt in posterum multipliciter fructuose, presertim propter ecclesias de Montbazalha et Sancti Laurentii et nonnullas alias quas in confinio dictarum ecclesiarum de Fautz et Sti Christofori, ex episcoporum Petragoricen. largitionibus, et Roman. pontificum subsecutis confirmationibus obtinemus, hiis omnibus supradictis indempnitate mutua et aliis que nos ad infrascripta movere poterant et debebant, necnon facultatibus seu proventibus supradictarum ecclesiarum sollicita deliberatione libratis, nos dictus prefatas parochiales ecclesias de Fautz et Sti Chritofori, cum subjecta sibi capella predicta, et aliis juribus, deveriis et possessionibus universis ipsarum cum prefato capitulo permutamus, pro predictis parochialibus ecclesiis Sti Martini de Agonaco et de Biras, cum capellis sibi subjectis, et aliis juribus, possessionibus et quibuscumque deveriis earumdem; volentes et convedentes nos dictus episcopus memorato capitulo quod cum predictas ecclesias scilicet de Fautz et Sancti Christofori, vel earum alteram vacare contigerit, possesionem ipsarum ecclesiarum ingrediantur, universos redditus, exitus et proventus earum colligant, auctoritate propria, suosque faciant, et convertant in usus proprios, perpetuis vicariis earumdem nobis et nostris successoribus ab eadem capitulo presentandis, reservata de ipsis proventibus seu redditibus ab eodem capitulo taxanda vel assignanda congrua portione, nobis dicto episcopo successoribus et ministris nostris in omnibus aliis in posterum salvo jure. Nos vero dictum capitulum sepedictas ecclesias Sti Martini et de Biras, cum supradictis subjectis sibi capellis cum predicto domino episcopo, pro se et suis successoribus, pro predictis duabus ecclesiis de Fautz et Sti Christofori permutantes, omnia jura, possessionem, proprietatem et quodcumque deverium que nobis competunt in eisdem, prefato domino episcopo et suis successoribus remittimus in perpetuum et quittamus; volentes et concedentes eisdem, ut de ipsis ecclesiis, juribus et possessionibus et fructibus earumdem possit, sicut sibi videbitur, ordinare, animarum cura que pertinet ad ipsas ecclesias non neglecta, divinisque officiis non omissis; salvis et retentis pensionibus nobis in predictis ecclesiis scilicet de Agonaco et de Biras, debitis, quas nobis retinemus solvendas, donec prefatas ecclesias, scilicet de Fautz et Sancti Christofori plene fuerimus consecuti, cujusmodi pensiones ex tunc memorato domino episcopo et suis successoribus remittimus et quitamus; salvis etiam et nobis retentis juribus, censibus, et aliis deveriis quibuscumque in parochiis dictarum ecclesiarum, a quibuscumque personis nobis debitis, que in permutatione hujusmodi remittere non intendimus nec transfere; promittentes ad invicem bona fide, quod contra permutationem hujusmodi, vel aliqua de premissis non veniemus in posterum nec faciemus, nec procurabimus revocari, vel aliquatenus infirmari. In quorum omnium premissorum memoriam et munimen, nos episcopus et capitulum Petragoricen. predictis presentibus litteris sigilla nostra duximus apponenda. Datum X kal. maii anno Domini M° CC° nonagesimo secundo.

Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis et voluntatis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Avinion. kal. octobris, anno sexto decimo (en marge: 1^er octobre 1331).