Lettres de Jean XXII (1316-1334)

Textes et analyses publiés par Arnold Fayen

Tome I (1316-1324)

1908

Analecta Vaticano-Belgica, vol. II.

Ci-dessous sont donnés quelques exemples de bulles complètes, là où la plupart du temps, les registres publiés ne donnent qu’un très court résumé. On peut imaginer tout ce que peut contenir les registres du Vatican et d’Avignon.

FORMULAIRE.

1. COLLATION D'UN CANONICAT AVEC EXPECTATIVE DE PREBENDE. (n. 207).

Dilecto filio Theoderico de Inferno, canonico secularis ecclesie B. Marie Tongrensis, Leodiensis diocesis, salutem.

Tue merita probitatis super quibus fidedigno testimonio commendaris nos inducunt ut ad personam tuam apostolice provisionis dexteram extendamus.

Volentes itaque tibi, qui nullum es ecclesiasticum beneficium assecutus, horum consideratione, necnon obtentu dilecti filii nostri Luce, S. Marie in Via Lata diaconi cardinalis, pro te capellano suo nobis in hac parte humiliter supplicantis, gratiam facere specialem, canonicatum secularis ecclesie B. Marie Tongrensis, Leodiensis diocesis, cum plenitudine juris canonici, et prebendam si qua in ecclesia ipsa vacat ad presens, cum omnibus juribus et pertinentiis suis, apostolica tibi auctoritate conferimus et providemus de illis; si vero nulla talis prebenda nunc vacat in ecclesia supradicta, nos prebendam inibi proximo vacaturam, quam tu, vel procurator tuus ad hoc legitime constitutus, infra unius mensis spatium postquam tibi vel dicto procuratori vacatio illius innotuerit duxeris acceptandam, conferendam tibi post acceptationem hujusmodi, donationi apostolice reservamus, districtius inhibentes dilectis filiis ... abbati et capitulo dicte ecclesie, seu illi vel illis ad quem vel ad quos hujusmodi prebendarum collatio, electio ad illas seu quevis alia dispositio pertinet, ne de hujusmodi prebenda, etiam ante acceptationem hujusmodi, nisi postquam eis constiterit quod tu vel procurator predictus eam nolueritis acceptare, disponere quoquo modo presumant ac decernentes exnunc irritum et inane si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate contigerit attemptari, non obstantibus de certo canonicorum numero et aliis quibuscumque statutis et consuetudinibus ipsius ecclesie contrariis, juramento, confirmatione Sedis apostolice vel quacumque firmitate alia roboratis, seu si aliqui apostolica vel alia quavis auctoritate in eadem ecclesia in canonicos sint recepti vel ut recipiantur insistant, aut si super provisionibus aliquibus faciendis de canonicatibus et prebendis in dicta ecclesia specialiter, vel de beneficiis ecclesiasticis in illis partibus generaliter dicte Sedis vel legatorum ejus littere sint directe, etiam si per eas ad inhibitionem, reservationem et decretum vel alias quomodolibet sit processum, quibus omnibus, preterquam auctoritate nostra in ecclesia predicta receptis, vel sub prebendarum expectatione manentibus, te in assecutione dicte prebende volumus anteferri, sed nullum eis per hoc quoad assecutionem aliorum prebendarum ac beneficiorum prejudicium generari, seu si dictis abbati et capitulo ejusdem ecclesie vel quibusvis aliis communiter vel divisim a predicta sit Sede indultum quod ad receptionem vel provisionem alicujus minime teneantur quodque ad id compelli non possint, sive quod de canonicatibus et prebendis ipsius ecclesie vel beneficiis ecclesiasticis ad eorum collationem, provisionem vel quamvis aliam dispositionem conjunctim vel separatim spectantibus nulli valeat provideri per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, et qualibet alia prefate Sedis indulgentia generali vel speciali, cujuscumque tenons existat, per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam effectus hujusmodi nostre gratie impediri valeat quomodolibet vel differri, et de qua cujusque toto tenore debeat in nostris litteris fieri mentio specialis, sive si presens non fueris ad prestandum de observandis statutis et consuetudinibus dicte ecclesie solitum juramentum, dummodo in absentia tua per procuratorem ydoneum, et cum ad ecclesiam ipsam accesseris corporaliter illud prestes.

Nulli ergo etc. nostre collationis, provisionis, reservationis, inhibitionis et constitutionis infringere etc.

Datum Avinione II non. decembris anno primo.

In eundem modum venerabili fratri ... episcopo Corbaviensi et dilectis filiis ... S. Dyonisii et S. Martini Leodiensium decanis ecclesiarum salutem etc. usque [prestare] curaret.

Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrum, per [vos vel] alium seu alios, auctoritate nostra eundem Theodericum, vel procuratorem suum ejus nomine, exnunc recipi facientes in dicta ecclesia in canonicum et in fratrem, stallo sibi in choro et loco in capitulo ejus-dem ecclesie assignatis, ipsum Theodericum vel dictum procuratorem pro eo, in corporalem possessionem hujusmodi prebende per nos sibi collate, si qua tempore collationis per nos ei facte de ipsa vacabat in ecclesia supradicta, [ac] jurium et pertinentiarum ipsius inducatis et defendatis inductum; alioquin prebendam per nos in dicta ecclesia, ut premittirur, reservatam, si ab hujusmodi reservationis nostre tempore vacaverit ibidem, vel cum illam vacare contigerit, eidem Theoderico, post acceptationem hujusmodi, conferre et assignare curetis, facientes eum, vel dictum procuratorem pro eo, pacifica illius possessione gaudere, sibique de ipsius prebende fructibus, redditibus, proventibus, juribus et obventionibus universis integre responderi, non obstantibus omnibus supradictis, seu si dictis abbati et capitulo ejusdem ecclesie vel quibuscumque aliis a prefata sit Sede induitum quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem

Contradictores per censuram etc. Datum ut supra.

2. COLLATION D'UN CANONICAT ET D'UNE PREBENDE VACANTS. (n. 430).

Dilecto filio Hugoni, nato dilecti filii nobilis viri Bertrandi Jordani de Insula, canonico et cantori ecclesie Morinensis.

Dum conditiones et merita personarum debita meditatione pensamus, illis apostolice provisionis dexteram libenter extendimus quibus nobilitas generis et alia virtutum dona multipliciter suffragantur.

Cum itaque canonicatus et prebenda ac cantoria ecclesie Morinensis quos quondam magister Petrus de Eugubio, Camere nostre clericus, in eadem ecclesia dum viveret obtinebat, per ipsius obitum vacare noscantur ad presens nullusque de eis prêter nos disponerc possit, pro eo quod nos dudum ante vacationem hujusmodi omnes canonicatus et prebendas ac cantorias, dignitates et personatus ceteraque beneficia ecclesiastica per obitum quorumcumque familiarium et officialium nostrorum ubicumque decedentium tunc vacantia et imposterum vacatura collationi et dispositioni nostre et Sedis apostolice specialiter reservantes, decrevimus extunc irritum et inane, si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contingeret attemptari.

Nos volentes tibi gratiam facere specialem, canonicatum et prebendam ac cantoriam predictos sic vacantes, cum plenitudine juris canonici ac omnibus juribus et pertinentiis suis, motu proprio, non ad tuam vel alterius pro te nobis oblate petitionis instantiam, sed de nostra mera liberalitate, apostolica tibi auctoritate conferimus et providemus de illis, decernentes, prout est, irritum et inane, si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate, scienter vel ignoranter, attempatum forsan est hactenus vel contigerit imposterum attemptari, non obstantibus quibuscumque statutis et consuetudinibus contrariis ipsius ecclesie Morinensis, juramento, confirmatione Sedis apostolice vel quacumque firmitate alia roboratis, seu si aliqui super provisionibus sibi faciendis de canonicatibus et prebendis ac cantoriis, dignitatibus, personatibus vel officiis in ipsa ecclesia speciales, vel de beneficiis ecclesiasticis in illis partibus generales dicte Sedis vel legatorum ejus litteras impetrarint, etiam si per eas ad inhibitionem, reservationem et decretum vel alias quomodolibet sit processum, aut si aliqui apostolica vel alia quavis auctoritate in eadem ecclesia in canonicos sint recepti vel ut recipiantur insistant, quibus omnibus te in assecutione dictorum canonicatus et prebende ac cantorie volumus anteferri, sed nullum per hoc eis quoad assecutionem aliorum canonicatuum et prebendarum ac dignitatum, personatuum vel officiorum prejudicium generali, seu si venerabili fratri nostro ... episcopo et dilectis filiis capitulo Morinensi vel quibusvis aliis communiter vel divisim a Sede sit indultum predicta quod ad receptionem vel provisionem alicujus minime teneantur et ad id compelli non possint, quodque de canonicatibus et prebendis, dignitatibus vel personatibus ejusdem ecclesie vel beneficiis ecclesiasticis ad eorum collationem vel aliam quamcumque dispositionem conjunctim vel separatim spectantibus nulli valeat provideri per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, et qualibet alia dicte Sedis indulgentia generali vel speciali, cujuscumque tenoris existat, per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam, effectus hujusmodi nostre gratie impediri valeat quomodolibet vel differri, et de qua cujusque toto tenore de verbo ad verbum habenda sit in nostris litteris mentio specialis, aut si presens non fueris ad prestandum de observandis statutis et consuetudinibus ipsius ecclesie solitum juramentum, dummodo in absentia tua per procuratorem ydoneum, et cum ad ecclesiam ipsam accesseris corporaliter illud prestes,

seu quod in ecclesia Narbonensi sub expectatione vacature prebende, integre, libere, non sacerdotalis, auctoritate apostolica in canonicum es receptus,

seu quod pateris in etate defectum, cum in vicesimo secundo etatis tue anno, vel circa illum, constitutus existas; nos enim tecum, ut hujusmodi non obstante defectu possis cantoriam, canonicatum et prebendam libere recipere et licite retinere, Lateranensis concilii et qualibet alia constitutionibus contrariis nequaquam obstantibus, de speciali dono gratie dispensamus, proviso quod cantoria, canonicatus et prebenda predicti debitis obsequiis non fraudentur et animarum cura in eis, si illis immineat, nullatenus negligatur. Nulli etc. nostre collationis, provisionis, constitutionis et dispensationis [etc.]. Datum Avinione II non. octobris anno secundo.

In eundem modum dilectis filiis ... Claromentensis et ... Albiensis prepositis ac ... archidiacono Gandensi, Tornacensis ecclesiarum. Dum conditiones etc. usque negligatur.

Quocirca mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrurn, per vos vel alium seu alios, eundem Hugonem, vel procuratorem suum ejus nomine, in corporalem possessionem canonicatus, prebende ac cantorie predictorum inducatis auctoritate nostra et defendatis inductum, amoto ab eis quolibet detentore, facientes eum ad eandem cantoriam, ut est moris, admit ti ac ipsum pacifica illorum possessione gaudere, sibique de ipsorum canonicatus et prebende ac cantorie fructibus, redditibus, proventibus, juribus et obventionibus universis integre responderi, non obstantibus omnibus supradictis, seu si eisdem episcopo et capitulo vel quibusvis aliis communiter vel divisim a prefata Sede sit indultum quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem.

Contradictores auctoritate nostra etc.

Datum ut supra.

3. EXPECTATIVE D’UN BENEFICE. (n. 749).

Dilecto filio Johanni, nato dilecti filii Meliaduci Salvaygi de Janua, canonico Virdunensi, salutem etc.

Sedis apostolice gratiosa benignitas provide pensans merita singulorum, illos previsionibus ecclesiasticis libenter honorat qui litterarum scientia prediti, vite ac morum honestate decori ac sublimium personarum favoribus circumfulti se favoris apostolici gratia dignos reddunt. Hec igitur in te paterna consideratione pensantes ac volentes tibi propterea, necnon et obtentu carissimi in Christo filii nostri Roberti, regis Sicilie illustris, pro te super hoc nobis cum instantia postulantis, gratiam facere specialem, beneficium ecclesiasticum nulli alii de jure debitum, cum cura vel sine cura, etiam si dignitas vel personatus aut officium existat ad venerabilis fratris nostri ... episcopi Leodiensis, vel cujuscumque seu quorumcumque collationem, provisionem seu quamcumque aliam dispositionem pertinens communiter vel divisim, si quod in civitate vel diocesi Leodiensi vacat ad presens vel quamprimum vacare contigerit, quod per te vel procuratorem tuum ad hoc specialiter constitutum, postquam tibi vel eidem procuratori de illius vacatione constiterit, infra unius mensis spatium duxeris acceptandum, conferendum tibi post acceptationem hujusmodi cum omnibus juribus et pertinentiis suis, donationi apostolice reservamus, districtius inhibentes eidem episcopo ac illi vel illis ad quem vel ad quos hujusmodi beneficii collatio, provisio. presentatio seu quevis alia dispositio communiter vel divisim pertinet, ne de illo interim, etiam ante acceptationem hujusmodi, nisi postquam eis constiterit quod tu per te vel procuratorem predictum illud nolueris acceptare, disponere quoquomodo presumant, ac decernentes exnunc irritum et inane si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attemptari, non obstantibus quibuslibet contrariis consuetudinibus vel statutis, juramento, confirmatione Sedis apostolice seu quacumque firmitate alia roboratis, aut si aliqui super provisionibus sibi faciendis de dignitatibus, personatibus vel officiis seu quibuscumque beneficiis ecclesiasticis in dictis civitate et diocesi speciales vel in illis partibus generales nostras vel predecessorum nostrorum Romanorum pontificum aut legatorum ejusdem Sedis litteras impetrarint, etiam si per eas ac inhibitionem, reservationem et decretum vel alias quomodolibet sit processum quibus omnibus, preterquam auctoritate nostra, hujusmodi beneficia in eisdem civitate et diocesi expectantibus, te in ipsius beneficii assecutione volumus anteferri sed nullum per hoc eis quoad assecutionem aliorum beneficiorum prejudicium generari, aut si prefato episcopo vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sit Sede indultum quod ad receptionem vel provisionem alicujus minime teneantur et ad id compelli non possint quodque de personatibus, dignitatibus, officiis vel beneficiis ecclesiasticis ad eorum collationem, provisionem, presentationem seu quamcumque aliam dispositionem, conjunctim vel separatim, spectantibus nulli valeat provideri per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem et qualibet alia dicte Sedis indulgentia generali vel speciali, cujuscumque tenoris existat, per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam, effectus hujusmodi nostre gratie impediri valeat quomodolibet vel differri, et de qua cujusque toto tenore habenda sit in nostris litteris mentio specialis, aut si presens non fueris ad prestandum de observandis statutis et consuetudinibus ecclesie in qua hujusmodi beneficium forsitan fuerit, solitum juramentum, dummodo in absentia tua per procuratorem ydoneum et cum ad ecclesiam ipsam accesseris corporaliter illud prestes,

seu quod in Virdunensi canonicatum et prebendam obtines et in Lichefeldensi ecclesiis sub expectatione vacature prebende auctoritate apostolica in canonicum es receptus,

sive quod pateris in ordinibus et etate defectum, cum in minoribus tantum ordinibus et in vicesimo tue etaris anno vel circa illum constitutus esse dicaris; tecum insuper ex uberioris dono gratie dispensamus ut hujusmodi beneficium per nos tibi reservatum, etiam si dignitas vel personatus aut officium existat et cura illi immineat animarum, libere recipere ac, postquam ipsum juxta hujusmodi nostre reservationis tenorem fueris pacifice assecutus, una cum eisdem canonicatibus et prebendis quos obtines ac dicta prebenda ipsius Lichefeldensis ecclesie, cum illam fueris assecutus, retinere licite valeas, prefato defectu etatis et ordinum necnon constitutione generalis Concilii et qualibet alia contraria non obstantibus, proviso quod canonicatus et prebenda predicti quos, ut premittitur, obtines ac alia predicta prebenda, quam expectas, et hujusmodi beneficium, cum illa habueris, debitis obsequiis non fraudentur et animarum cura, si alicui eorum illa forsitan imminet, nullatenus negligatur, quodque tu, postquam ad legitimam etatem perveneris, te facias ad ordines, prout ejusdem beneficii cura requirit, statutis temporibus promoveri. Nulli ergo nostre reservationis, inhibitionis, constitutionis et dispensationis infringere etc.

Datum Avinione II kal. augusti anno tertio.

In eundem modum dilectis filiis ... abbati monasterii S. Jacobi et ... decano ecclesie S. Bartholomei Leodiensis ac magistro Bartholomeo de Regio, canonico Januensi, salutem etc.

Sedis apostolice gratiosa etc. usque temporibus promoveri.

Quocirca mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrum, per vos vel alium seu alios, hujusmodi beneficium per nos, ut premittitur. reservatum, si tempore hujusmodi nostre reservationis in dictis civitate et diocesi vacabat vel extunc vacavit vel quamprimum vacare contigerit, predicto Johanni, vel procuratori suo ejus nomine, post acceptationem hujusmodi, cum omnibus juribus et pertinentiis suis auctoritate nostra conferre et assignare curetis, inducentes eum, vel dictam procuratorem pro eo, in illius corporalem possessionem et defendentes inductum, facientes ipsum vel dictum procuratorem pro ipso, ad illud, ut est moris, recipi et admitti sibique, vel eidem procuratori pro eo, de ipsius beneficii fructibus, redditibus, proventibus, juribus et obventionibus universis integre responderi, non obstantibus omnibus supradictis, seu si eidem episcopo vel quibusvis aliis communiter vel divisim a prefata Sede indultum existat quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad Verbum de indulto hujusmodi mentionem.

Contradictores auctoritate nostra etc. Datum ut supra.

4. COLLATION D'UN BENEFICE VACANT. (n. 616).

Dilecto filio Guillelmo Thome dicti de Verduno, perpetuo capellano ecclesie de Lovignoliis, Leodiensis diocesis, salutem etc.

Exigunt probitatis tue merita super quibus laudabile tibi testimonium perhibetur, ut nos personam tuam specialis favore gratie prosequamur.

Cum itaque perpetua capellania ecclesie de Lovignoliis, Leodiensis diocesis prepositura inibi vulgariter nuncupata, per liberam resignationem dilecti filii magistri Symonis de Marvilla, juris civilis professoris, capellani nostri, tune ejusdem ecclesie perpetui capellani, factam apud Sedem apostolicam per dilectum filium magistrum Herbertum de Amella, procuratorem suum, ad hoc ab eo speciale mandatum habentem, in manibus dilecti filii nostri Guillelmi, S. Nicolai in Carcero Tulliano diaconi cardinalis, resignationem hujusmodi de mandato nostro recipientis, apud Sedem ipsam vacare noscatur ad presens, nullusque prêter nos de dicta capellania disponere possit pro eo quod nos diu ante vacationem hujusmodi omnia beneficia ecclesiastica tunc apud Sedem ipsam vacantia et in antea vacatura provisioni nostre duximus reservanda, decernendo extunc irritum et inane si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contingeret attemptari,

nos volentes tibi predictorum meritorum intuitu et ejusdem Symonis, pro te nepote suo, nobis super hoc humiliter supplicantis, devotionis obtentu, apostolice liberalitatis januam aperire, capellaniam predictam sic vacantem cum omnibus juribus et pertinentiis suis apostolica tibi auctoritate conferimus et de illa etiam providemus, decernentes, prout est, irritum et inane, si secus super hoc a quoquam quavis auctoritate attemptatum forsan est hactenus vel contigerit imposterum attemptari,

non obstantibus si aliqui super provisionibus sibi faciendis de perpetuas capellaniis vel aliis beneficiis ecclesiasticis in civitate ac diocesi Leodiensi speciales, se in illis partibus generales nostras vel predecessorum nostrorum Romanorum pontificum sive legatorum ipsius Sedis litteras impetrarint, etiam si per eas ad inhibitionem, reservationem et decretum vel alias quomodolibet sit processimi, quibus omnibus te in assecutione dicte capellanie volumus anteferri, sed nullum per hoc eis quoad assecutionem perpetuarum capellaniarum et beneficiorum aliorum prejudicium generari, seu si venerabili fratri nostro ... episcopo Leodiensi vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sit Sede indultum quod ad receptionem vel provisionem alicujus minime teneantur et ad id compelli non possint quodque ad perpetuis capellaniis vel aliis beneficiis ecclesiasticis ad eorum collationem vel quamvis aliam dispositionem conjunctim vel separatim spectantibus nulli valeat provideri per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, et qualibet alia dicte Sedis, indulgentia generali vel speciali cujuscumque tenoris existat, per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam effectus hujusmodi gratie impediri valeat quomodolibet vel differri et de qua cujusque toto tenore fieri debeat in nostris litteris mentio specialis.

Nulli etc. nostre collationis, provisionis et constirutionis etc.

Datum Avinione II id. julii anno secundo.

In eundem modum dilectis filiis ... decano S. Marie Magdalene Virdunensis ac ... cantori Yvodiensis, Treverensis diocesis, ac Colardo de Nouviant, canonico Leodiensis ecclesiarum, salutem etc.

Exigunt etc. usque mentio specialis.

Quocirca etc. quatenus vos vel duo aut unus vestrum, per vos vel alium seu alios, eundem Guillelmum, vel procuratorem suum ejus nomine, in corporalem possessionem capellanie, jurium et pertinentiarum predictorum auctoritate nostra inducatis et defendatis inductum, amoto exinde quolibet detentore, facientes eidem Guillelmo de ipsius capellanie fructibus, redditibus, proventibus, juribus et obventionibus universis integre responderi, non obstantibus omnibus supradictis aut si eidem episcopo vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sit Sede indultum quod excommunicari, suspendi vel interdici non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem.

Contradictores auctoritate etc.

Datum ut supra.

5. RESERVE D'UN BENEFICE VACANT. (n. 275).

Ad futuram rei memoriam.

Cum canonicatus et prebenda ac prepositura ecclesie Sancte Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, per obitum quondam Henrici, ejusdem ecclesie canonici et prepositi, qui in partibus illis decessit, vacare noscantur ad presens, nos intendentes de ipsis canonicatu et prebenda ac prepositura persone ydonee providere, ex nunc provisionem et collationem eorumdem canonicatus, prebende ac prepositure, etiam si is qui dicte prepositure preficitur, ad illam consueverit per electionem assumi, hac vice dispositioni nostre et Sedis apostolice reservamus,

dilectis filiis capitulo ipsius ecclesie districtius inhibentes ne ipsi vel aliqui ex eis seu quivis alii de dictis canonicatu et prebenda disponere vel ad aliquam electionem, postulationem, collationem vel quamvis aliam dispositionem de futuro ipsius ecclesie preposito faciendam procedere quoquo modo presumant.

Nos enim exnunc decernimus irritum et inane quicquid super hoc contra hujusmodi reservationis et inhibitionis nostre tenorem scienter vel ignoranter contigerit attemptari.

Nulli etc. nostre reservationis, inhibitionis et constitutionis etc.

Datum Avinione XVII kal. aprilis anno primo.

6. DISPENSE DE RESIDENCE. (n. 422).

Dilecto filio Guidoni Fabri, canonico ecclesie S. Johannis Leodiensis. Suffragantia tibi dona virtutum, super quibus apud nos multipliciter commendaris, merito nos inducunt ut personam tuam dono specialis gratie prosequamur. Hinc est quod nos, tuis supplicationibus inclinati, auctoritate tibi presentium indulgemus ut insistens scolasticis disciplinis in loco ubi studium vigeat generale, fructus, redditus et proventus omnium beneficiorum tuorum que nunc obtines et imposterum obtinebis, etiam si dignitates, personatus vel officia existant et curam habeant animarum, cum ea integritate usque ad triennium libere percipere valeas, cotidianis distributionibus dumtaxat exceptis, cum qua illos perciperes, si in ecclesiis in quibus beneficia ipsa fuerint, personaliter resideres, nec interim ad residendum in eisdem ecclesiis tenearis, neque ad id a quoquam valeas coartari,

non obstantibus si in eisdem ecclesiis primam non feceris personalem residentiam consuetam, quam tamen, dicto elapso triennio vel a scolis interim recedendo, facere tenearis, aut quibuscumque statutis et consuetudinibus contrariis dictarum ecclesiarum, juramento, confirmatione Sedis apostolice vel quacumque alia firmitate vallatis, etiam si de illis servandis et non impetrandis litteris apostolicis contra ea et de ipsis etiam litteris non utendo, a te vel alio impetratis, prestiteris per te vel; procuratorem tuum forsitan juramentum, seu si locorum ordinariis a Sede apostolica concessum extiterit quod canonicos et personas ecclesiarum suarum civitatis et diocesis per subtractionem proventuum suorum vel alias compellere valeant ad residendum personaliter in eisdem, si ve si eisdem ordinariis et capitulis dictarum ecclesiarum a predicta Sede sit indultum vel imposterum contigerit indulgeri quod canonicis et personis earum fructus, redditus et proventus beneficiorum suorum ac dignitatum, personatuum et officiorum dictarum ecclesiarum cum cura vel sine cura ministrare in absentia minime teneantur et ad id compelli non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, seu quibuslibet privilegiis, indulgentiis vel litteris apostolicis generalibus vel specialibus, quorumcumque tenorum existant, per que presentibus non expressa vel total iter non inserta, effectus hujusmodi gratie impediri valeat vel differì, et de quibus quorumque totis tenoribus plenam et expressam ac de verbo ad verbum in nostris litteris fieri oporteat mentionem; proviso quod ecclesie in quibus hujusmodi beneficia fuerint, debitis interim non fraudentur obsequiis et animarum cura in eis quibus illa imminet nullatenus negligatur.

Nulli ergo etc. nostre concessionis etc.

Datum Avinione III kal. octobris anno secundo.

In eundum modum dilectis filiis ... abbati monasterii S. Luciani prope Belvacum et ... archidiacono Dunensi, Carnotensis, ac ... scolastico S. Pauli Leodiensis ecclesiarum.

Suffragantia dilecti filii etc. usque negligatur.

Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus quatinus vos verduo aut unus vestrum, per vos vel alium seu alios, eidem Guidoni, vel procurator suo ejus nomine, faciatis predictos fructus, redditus et proventus juxta hujusmodo concessionis nostre tenorem, per idem triennium integre ministrari, non obstantibus omnibus supradictis, seu si eisdem ordinariis et capitulis vel quibusvis aliis coram muniter vel divisim a prefata Sede indultum existat vel in antea contigerit indulgerì quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicam non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodo mentionem.

Contradictores auctoritate etc.

Datum ut supra.

7. MANDAT POUR LA RECEPTION D’UN CLERC DANS UN MONASTERE. (n. 1420).

Dilectis filiis ... preposito S. Pauli et ..., cantori S. Dyonisii Leodiensis ac ... scortico B. Marie Trajectensis, Leodiensis diocesis, ecclesiarum salutem.

Cum dilectus fìlius Alardus, natus quondam Nicolay dicti Maiestre Alart de Gemblaco, clericus Leodiensis diocesis, cupiat, sicut ex parte sua fuit propositum coram nobis. una cum dilectis filiis abbate et conventu monasterii S. Petri Gemblacensis. O. S. B., dicte diocesis, in eodem monasterio sub regulari habitu Domino famulari,

nos volentes ipsum in hujusmodi suo laudabili proposito confovere, discretioni vestre per apostolica scripta mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrum fundem Alardum. si sit ydoneus et aliud sibi canonicum non obsistat, per vos vel per alium seu alios, in dicto monasterio faciatis auctoritate nostra in monachum recipi et in fratrem sibique exhiberi habitum regularem ac ipsum, sicut unum ex aliis ipsius monasterii monachis, sincera in Domino cantate tractari,

non obstantibus quibuslibet statutis et consuetudinibus monasterii et ordinis predictorum contrariis, juramento, confirmatione apostolica vel quacumque firmitate alia roboratis, aut si pro aliis recipiendis in dicto monasterio direxerimus scripta nostra, quibus per hoc nullum volumus prejudicium generari, seu si eisdem abbati et conventui aut quibusvis aliis communiter vel divisim a Sede apostolica sit indultum quod ad recentionem alicujus minime teneantur et ad id compelli, aut quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, et qualibet alia dicte Sedis indulgentia generali vel speciali, cujuscumque tenoris existat per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam effectus hujusmodi gratie impediri valeat quomodolibet vel differri et de qua cujusque toto tenore habenda sit in nostris litteris mentio specialis.

contradictores per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compescendo.

Datum Avinione IIII non. octobris anno nono.

8. NOMINATION D'UN EVEQUE. (n. 1305).

Dilecto filio Helye, electo Tornacensi salutem.

Suscepti cura regiminis cor nostrum continua pulsat instantia ut solicitudinis debirum, ad quod universis ecclesiis nos apostolice servitutis necessitas oblige, earum singulis, prout nobis ex alto conceditur, exolvamus in eo potissime ut illarum regimina que propriis sunt destitute pastoribus personis talibus committamus, per quarum solertiam circumspectam et solertem circumspectionem ecclesie predicte in spiritualibus et temporalibus valeant adaugeri.

Nuper siquidem Tornacensi ecclesia, pro eo quod nos venerabilem fratrem nostrum Guidonem, Cameracensem, tunc Tornacensem episcopum, licet absentem, a vinculo quo tenebatur eidem Tornacensi ecclesie, cui preerat, de fratrum nostrorum consilio et apostolice potestatis plenitudine absolventes, ad ecclesiam Cameracensem tune vacantem duximus transferendum, preficiendo ipsum eidem Cameracensi ecclesie in episcopum et pastorem, pastoris regimine destituta,

nos ad celerem provisionem ejusdem Tornacensis ecclesie, ne prolixe vacationis exponeretur incomodis, solicite intendentes, cum nullus preter nos hac vice de ipsius Tornacensis ecclesie ordinatione se intromittere possit, pro eo quod nos, diu ante hujusmodi vacationem ejusdem Tornacensis ecclesie, provisiones omnium ecclesiarum cathedralium tunc vacantium et vacaturarum in antea per translationes per nos factas et imposterum faciendas de prelatis ipsarum ubilibet constitutis ad alias ecclesias tunc vacantes et imposterum vacaturas, dispositioni nostre duximus reservandas, decernendo extunc irritum et inane si secus super hiis per quoscumque scienter vel ignoranter contingeret attemptari, post deliberationem quam ad deputandum eidem Tornacensi ecclesie personam utilem ac etiam fructuosam, cujus industria probitatis in suis valeat juribus adaugeri ac etiam defensari cum dictis fratribus habuimus diligentem, ad te, decanum ecclesie Aniciensis, clericali dumtaxat caractere insignitum, nobilibus ortum natalibus, cui de vite munditia, litterarum scientia, gravitate morum, circumspectionis experte prudentia et aliis virtutum meritis fidedigna testimonia suffragantur, direximus aciem mentis nostre.

Quibus omnibus diligenti meditatione discussis, volentes prefate Tornacensi ecclesie salubriter providere, de persona tua, nobis et eisdem fratribus ob hujusmodi tuorum exigentiam meritorum accepta, memorate Tornacensi ecclesie, ordinum defectu quem pateris nequaquam obstante, super quo tecum auctoritate apostolica ex certa scientia dispensamus, de ipsorum fratrum consilio et apostolice potestatis plenitudine, providemus teque illi in episcopum preficimus et pastorem, curam et administrationem ipsius Tornacensis ecclesie tibi tam in spiritualibus quam in temporalibus plenarie committendo, in illo qui dat gratias et largitur premia confidentes, quod eadem Tornacensis ecclesia per tue circumspectionis industriam et providentiam circumspectam non solum preservabitur a noxiis, verum etiam salubria in eisdem spiritualibus et temporalibus, divina favente clementia, suscipiet incrementa.

Jugum itaque Domini prompta devotione suscipiens et suavi ejus oneri reverenter colla submittens, predicte Tornacensi ecclesie, sponse tue, solicitam curam geras, gregem dominicum in ea tibi commissum doctrina verbi et operis informando, ita quod per tue diligentie studium prefata Tornacensis ecclesia votivis augeatur comodis et optatis proficere valeat incrementis.

Datum Avinione V kal. aprilis anno octavo.

In eundem modum dilectis filiis capitulo ecclesie Tornacensi salutem.

Suscepti cura regiminis etc. usque suscipiet incrementa.

Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus quatenus eidem electo tanquam patri et pastori animarum vestrarum humiliter intendentes et exhibentes ei obedientiam et reverentiam debitam et devotam, ejus salubria monita et mandata suscipiatis devote ac efficaciter adimplere curetis; alioquin sententiam quam idem electus rite tulerit in rebelles ratam habebimus et faciemus, auctore Domino, usque ad satisfactionem condignam ìnviolabiliter observari.

Datum ut supra.

In eundem modum dilectis filiis clero civitatis et diocesis Tornacensis salute.

Suscepti cura regiminis etc. usque suscipiet incrementa.

Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus quatenus eidem electo tanquam patri et pastori animarum vestrarum humiliter intendentes et exhibentes ei obedientiam et reverentiam debitam et devotam, ejus salubria monita et mandata suscipiatis devote ac efficaciter adimplere curetis; alioquin sententiam quam idem electus rite tulerit in rebelles ratam habebimus et faciemus, auctore Domino, usque ad satisfactionem condignam inviolabiliter observari.

Datum ut supra.

In eundem modum dilectis filiis populo civitatis et diocesis Tornacensis salutem.

Suscepti cura etc. usque suscipiet incrementa.

Quocirca universitatem vestram rogamus, monemus et hortamur attente per apostolica vobis scripta mandantes qua tenus eundem electum tanquam patrem et pastorem animarum vestrarum devote suscipientes et debita honorificentia pro-sequeotes ejus monitis et mandatis salubribus intendatis, ita quod ipse in vobis devotionis filios et vos per consequens in eo patrem invenisse benivolum gaudeatis.

Datum ut supra.

In eundem modum dilectis filiis universis vassallis ecclesie Tornacensis salutem.

Suscepti cura etc. usque incrementa.

Quocirca universitati vestre per apostolica scripta mandamus quatenus eundem electum debita honorificentia prosequentes, ei fidelitatem solitam necnon consueta servitia et jura sibi a vobis debita exhibe re integre studeatis; alioquin sententiam sive penam, quas idem electus rite tulerit seu statuerit in rebelles, ratas habebimus et faciemus, auctore Domino, usque ad satisfactionem condignam inviolabiliter observari.

Datum ut supra.

In eundem modum venerabili fratri ... archiepiscopo Remensi salutem.

Ad cumulum tue cedit salutis et fame si personas ecclesiasticas presertim pontificali dignitate preditas, divine propitiationis intuitu, oportuni presidii ac favoris gratia prosequaris.

Nuper siquidem Tornacensis ecclesia etc. usque incrementa.

Quocirca fraternitatem tuam rogamus, monemus et hortamur attente per apostolica tibi scripta mandantes quatenus eundem electum, tuum suffraganeum, ac ecclesiam sibi commissam habens, pro nostra et apostolice Sedis reverentia, propensius commendatos ipsumque electum suscipiens in visceribus caritatis, in ampliandis et conservandis suis et ejusdem ecclesie sibi commisse juribus sic tui favoris presidio prosequaris, quod ipse per tue auxilium gratie se possit in commisso ejusdem Tornacensis ecclesie regimine utilius exercere, tuque divinam misericordiam et dicte Sedis benivolentiam valeas exinde uberius promereri.

Datum ut supra.

In eundem modum carissimo in Christo filio Carolo, regi Francie illustri, salutem.

Gratie divine premium et preconium humane laudis acquiritur, si prelatis ecclesiarum, presertim cathedralium regimini presidentibus, condignus honor impenditur et favor necessarius exhibetur.

Nuper siquidem Tornacensi ecclesia etc. usque incrementa.

Cum itaque, fili carissime, sit virtutis opus Dei ministros benigno favore prosequi ac eos verbis et operibus pro regis eterni gloria venerari, cxcellentiam regiam rogamus et hortamur attente quatenus eundem electum et prefatam ecclesiam sue cure commissam habens pro nostra et apostolice Sedis reverentia propensius commendatos, ipsos benigni favoris auxilio prosequaris, ita quod idem electus tue celsitudinis fultus auxilio, in commisso ei cure pastoralis officio possit, Deo propitio, assidue prosperari ac tibi exinde a Deo perennis vite premium rependatur et a nobis condigna proveniat actio gratiarum. Datum ut supra.

9. FACULTE ACCORDEE A UN ABBE DE QUITTER LA CURIE POUR PRENDRE LA DIRECTION DE SON MONASTERE. (n. 1134).

Dilecto filio Gaufrido, abbati monasterii S. Laurentii juxta Leodium, O. S. B. salutem.

Pridem circa statum monasterii S. Laurentii juxta Leodium, O. S. B., tunc abbatis regimine destituti, paterna sollicitudine vigilantes ac cogitantes attentius quod per tue circumspectionis industriam idem monasterium poterit relevari a noxiis et salubriter, dante Domino, gubernari, te, quem de religionis zelo, honestate morum aliisque virtutum meritis fidedignorum testimonia commendarunt, eidem monasterio de fratrum nostrorum consilio in abbatem prefecimus et pastorem.

Cum autem postmodum per venerabilem fratrem nostrum Petrum, episcopum Penestrinum, tibi fecerimus munus benedictionis impendi, discretioni tue per apostolica scripta mandamus quatenus ad predictum monasterium tue cure commissum cum plenitudine gratie nostre benedictionis accedens, sic illud fideliter et prudenter, juxta datam a Deo tibi prudentiam, regere studeas, quod monasterium ipsum sub tuo ministerio feliciter, annuente divina clementia, salutaribus proficiat incrementis nosque solicitudinis tue studium dignis valeamus in Domino laudibus commendare.

Datum Avinione III kal. martii anno septimo.

10. FACULTE DE RECEVOIR LES ORDRES SACRES D'UN EVEQUE QUELCONQUE. (n. 1341).

Dilecto filio Helie, electo Tornacensi, salutem.

Cum nuper te ecclesie Tornacensi, tunc pastoris regimine destitute, de fratrum nostrorum consilio, auctoritate apostolica duxerimus promovendum, preficiendo te eidem ecclesie in episcopum et pastorem, prout in nostris inde confectis litteris plenius continetur,

nos ad ea libenter que tuo statui congruunt paterna solicitudine intendentes, tuis supplicationibus inclinati, tibi, qui clericali dumtaxat caractère insignitus existis, ut ubilibet a quocumque vel quibuscumque malueris antistite seu antistitibus catholicis, gratiam et communionem apostolice Sedis habentibus, omnes tam minores quam sacros ordines, statutis a jure temporibus, recipere ac eidem seu eisdem antistiti vel antistitibus ut hujusmodi ordines auctoritate nostra dictis temporibus conferre seu impendere tibi possint plenam et liberam concedimus tenore presentium facultatem.

Datum Avinione kalendis junii anno octavo.

11. FACULTE DE RECEVOIR LA CONSECRATION EPISCOPALE D'UN EVEQUE QUELCONQUE. (n. 1347).

Dilecto filio Helie, electo Tornacensi, salutem.

Cum nuper ecclesie Tornacensi, tunc pastoris regimine destitute, de persona tua nobis et fratribus nostris tuorum exigentia meritorum accepta, de fratrum eorumdem consilio et apostolice potestatis plenitudine, auctoritate apostolica duxerimus providendum, te preficientes eidem in episcopum et pastorem, prout in nostris inde confectis litteris plenius continetur, nondumque tibi sit munus consecrationis impensum,

nos ad ea que ad tue comoditatis augmentum cedere valeant favorabiliter intendentes teque volontes ac eandem ecclesiam ab expensis et laboribus quos, si ad apostolicam Sedem pro hujusmodi suscipiendo munere te tunc oporteret accedere, haberes de necessitate subire, paterna solicitudine relevare, tuis supplica-tionibus inclinati,

tibi, qui clericali dumtaxat existis caractere insignitus, ut, postquam gradatim et statutis a jure temporibus fueris in presbiterum ordinatus, possis infra annum a data presentìum computandum, a quocumque malueris antistite catholico, gratiam et communionem apostolice Sedis habente, ascitis sibi et in hoc assistentibus duobus vel tribus aliis catholicis episcopis similem gratiam et communionem habentibus, munus consecrationis hujusmodi recipere, ac hujusmodi antistiti ut munus hujusmodi auctoritate apostolica impendere libere tibi possit, plenam et liberam concedimus tenore presentìum facultatem.

Volumus autem quod idem antistes qui tibi prefatum munus impendet, postquam illud tibi duxerit impendendum, a te, nostro et ecclesie Romane nomine, fidelitatìs debite solitum recipiat juramentum juxta formam quam tibi sub bulla nostra mittimus interclusam ac formam hujusmodi juramenti quod te prestare continget nobis de verbo ad verbum, per tuas patentes litteras tuo sigillo signatas, per proprium nuncium quamtocius destinare procuret, quodque propter hoc venerabili fratri nostro ... archiepiscopo Remensi, cui dicta Tornacensis ecclesia metropolitico jure subesse dinoscitur, nullum imposterum prejudicium generetur.

Datum Avinione idibus junii anno octavo.

12. FACULTE ACCORDEE A UN EVEQUE DE PROROGER D'UN AN LE DELAI ACCORDE POUR L'ORDINATION SACERDOTALE ET LA CONSECRATION EPISCOPALE. (n. 1456).

Dilecto filio Helie, electo Tornacensi, salutem.

Sincere tue devotionis exigentibus meritis, votis tuis libenter annuimus et petitiones tuas, quantum cum Deo possumus, favorabiliter exaudimus.

Petitio siquidem tua nobis nuper exhibita continebat quod nos olim tibi, tunc clericali dumtaxat caractere insignito, ut a quocumque malles catholico episcopo, gratiam et communionem apostolice Sedis habente, te ad omnes minores et sacros ordines, statutis a jure temporibus, posses facere promoveri, et ab hujusmodi vel alio antistite, similem gratiam et communionem habente, infra annum a data concessionis hujusmodi computandum, munus consecrationis recipere, concessimus per nostras diversas litteras potestatem.

Cum autem tu, qui jam minores ordines, sicut asseris, recepisti, ex quibusdam tue persone contingentibus, dubites te non posse facere infra annum hujusmodi ad sacros ordines promoveri et in episcopum consecrari, de quo anno quinque menses et ultra superesse noscuntur, nobis humiliter supplicasti ut providere tibi in hac parte de benignitate apostolica dignaremur.

Nos igitur volentes personam tuam, predictorum meritorum obtentu, speciali prosequi prerogativa favoris, tuis supplicationibus inclinati, tibi ad suscipiendum hujusmodi sacros ordines quos nondum recepisti, et deinde consecrationis tue munus, terminum usque ad unum annum a data presentium computandum, auctoritate apostolica de speciali gratia prorogamus.

Volumus autem quod hujusmodi gratia ad beneficia que obtines nullatenus extendatur; proviso tamen quod interim tali ter de ipsius ecclesie admintstratione provideas, quod ipsa in spiritualibus non fraudetur, nec patiatur in temporalibus detrimentum.

Nulli etc. nostre prorogationis et voluntatis infringere.

Datum Avinione IIII kal. decembris anno nono.

13. FACULTE ACCORDEE A UN EVEQUE DE DELEGUER UN PRETRE POUR LA RECONCILIATION DES EGLISES VIOLEES. (n. 1025).

Venerabili fratri Petro, episcopo Cameracensi, salutem.

Attendentes benignius magne devotionis affectum quo erga nos et apostolicam Sedem pollere dinosceris, personam tuam apostolico favore prosequimur et, quantum cum Deo possumus, honoramus.

Volentes itaque propter hoc favorabiliter annuere votis tuis, tibi quod ecclesias, capellas et cimiteria tuarum civitatis et diocesis quotienscumque per effusionem sanguinis vel seminis ipsa violari contigerit, per aliquem ydoneum sacerdotem quem ad hoc duxeris deputandum, usque ad triennium reconciliari facere libere valeas quotiens fuerit oportunum, aqua prius per te vel alium episcopum, prout moris est, solenniter benedicta, aliqua constitutione in contrarium edita non obstante, auctoritate tibi presentium indulgemus. Per hoc autem constitutioni que precipit id dumtaxat per episcopos fieri, nullum volumus imposterum prejudicium generari.

Nulli etc. nostre concessionis infringere etc.

Datum Avinione V id. februarii anno sexto.

14. FACULTE ACCORDEE A UN EVEQUE DE DELEGUER D’AUTRES PERSONNES POUR LA VISITE CANONIQUE DE SON DIOCESE. (n. 1027).

Eidem episcopo Cameracensi.

Grata devotionis studia quibus erga nos et Romanam viges ecclesiam, et grandia tuarum virtutum merita promerentur ut personam tuam condignis favoribus et gratiis prosequamur.

Cum itaque tu, qui, sicut asseris, pro tuitione et conservatione jurium ecclesie tue Cameracensis nonnullas inimicitias incurristi, nequeas absque proprii corporis periculo in tua diocesi visitationis officium, prout ex debito tui officii teneris, exercere, nos, tuis supplicationibus inclinati, auctoritaite tibi presentium indulgemus m ecclesias et monasteria ceteraque loca et personas ecclesiastica exempta et non exempta tuarum civitatis et diocesis, in quibus tibi visitationis officium competit de consuetudine vel de jure, possis libere per aliquam seu aliquas personas ydoneas quas ad hoc duxeris deputandas, quotiens tempus visitationis ingruerit, usque ad unum annum facere visitari, et procurationes ratione visitationis hujusmodi tibi debitas ab ecclesiis, monasteriis, locis et personis eisdem taliter visitatis, necnon ab ecclesiis seu monasteriis, tam ipsarum civitatis et diocesis quam extra, in quibus procurationem dumtaxat de consuetudine diutius observata recepisse dinosceris, recipere moderatas etiam in pecunia numerata, qualibet constitutione in contrarium super hoc edita non obstante.

Nulli etc. nostre concessionis etc.

Datum Avinione V id. februarii anno sexto.

In eundem modum dilectis filiis ... S. Auberti et ... S. Sepulcri Cameracensium monasteriorum abbatibus ac ... archidiacono Parisiensi salutem. Grata devotionis etc. usque non obstante.

Quocirca mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrum, per vos vel per alium seu alios hujusmodi personam seu personas per dictum episcopum taliter deputatas, auctoritate nostra faciatis ad idem officium visitationis admitti et procurationes prefatas sibi, vel procuratori suo pro eo, per annum predictum, juxta hujusmodi concessionis nostre tenorem, integre ministrari, non obstantibus omnibus supradictis, seu si aliquibus communiter vel divisim a Sede apostolica sit indultum quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem, contradictores per censuram etc.

Datum ut supra.

15. FACULTE ACCORDEE A UN EVEQUE DE DEMANDER UN SUBSIDE A SON CLERGE. (cf. le texte au n. 999).

Adolpho, episcopo Leodiensi, conceditur facultas levandi moderatum subsidium a personis ecclesiasticis suarum civitatis et diocesis.

5 septembre 1321

Reg. Av. 16, f. 83 – Vat. 73, f. 34, n. 25.

« Venerabili fratri Adolpho, episcopo Leodiensi.

Circa quarumlibet ecclesiarum necessitates sollicite vigilantes, in eo libenter ipsis assistimus, ne sub oppressionis onere non adjute succumbant, et a suis oppressionibus apostolico suffulte suffragio releventur. Sane, sicut ex tenore tue petitionis accepimus, Leodiensis ecclesia magnis debitorum oneribus, tam per bone memorie Theobaldum, episcopum Leodiensem, predecessorem tuum, quam per dilectos filios ... decanum et capitulum ipsius ecclesie vacationis sue tempore contractis, gravata fore dinoscitur tuque postmodum pro defensione juris et jurisdictionum ejusdem ecclesie, que nobiles et potentes illarum partium occupabant, sicut adhuc satagunt occupare, magna, quinimmo importabilia, subiisti et adhuc incessanter te subire oportet onera expensarum. Quare nobis humiliter supplicasti, ut circa relevationem onerum, debitorum et expensarum hujusmodi providere tibi paterna sollicitudine dignaremur. Nos igitur attendentes quod divisa in partes onera levius perferuntur, ac equum reputantes et congruum ut a personis ecclesiasticis Leodiensis civitatis et diocesis a dictis oneribus subleveris quodque prelibate persone tecum hujusmodi onera partiantur, petendi, levandi et recipiendi hac vice auctoritate nostra a quibuscunque personis ecclesiasticis, exemptis et non exemptis, cujuscunque conditionis, dignitatis aut status existant, beneficia ecclesiastica obtinentibus civitatis et diocesis predictarum, subsidium moderatum in relevationem debitorum et expensarum hujusmodi convertendum, habita prius consideratione onerum debitorum hujusmodi et facultatum ecclesiarum a quibus subsidium petieris et levaveris antedictum et onerum earundem, plenam et liberam fraternitati tue concedimus tenore presentium facultatem. Nulli etc. nostre concessionis infringere etc. Dat. Avin. non. septembris anno 6. »

In e. m. archiepiscopo Coloniensi et episcopo Trajectensi ac thesaurario ecclesie S. Marie ad Gradus Coloniensis.

16. DISPENSE ACCORDEE A UN PRETRE DE NAISSANCE ILLEGITIME. (cf. le texte au n. 257).

Johanni Zelst, presbitero Leodiensis diocesis, conceditur dispensatio super defectu natalium.

22 février 1317

Reg. Av. 5, f. 360 v° – Vat. 65, f. 44 v°, n. 2147.

« Venerabili fratri ... episcopo Leodiensi salutem etc.

Dilectus filius Johannes Zelst, presbiter tue diocesis, in nostra proposuit presentia constitutus, quod olim sum eo tunc clerico super defectu natalium, quem patitur de soluto genitus et soluta, quod, hujusmodi non obstante defectu, posset ad omnes ordines promoveri et ecclesiasticum beneficium obtinere, etiam si curam animarum haberet, fuit auctoritate apostolica dispensatum, et licet sibi aliqualiter constaret ejus parentes aliqua linea parentele ad invicem contingere, tamen ignorabat penitus eos fuisse in tertio gradu consanguinitatis conjunctos. Tandem ipse volens super linea hujusmodi parentele a quibusdam diligentius perquirere veritatem, fuit ab ipsis responsum, quod sibi super hoc non obesset in aliquo, nec curaret, sed servato juris ordine faceret se ad omnes ordines per suum episcopum promoveri ; sicque postmodum, obtenta dispensatione hujusmodi, omnes predictos ordines, statutis a jure temporibus, per suum diocesanum rite suscepit et diu ministravit in ipsis. Verum postea pluribus annis elapsis post tempus dispensationis hujusmodi et receptionis ordinum predictorum, cum diligentia magna et instantia quemdam presbiterum, suum specialem amicum, affectuose rogavit ut eum certificaret in quo gradu consanguinitatis dicti parentes fuissent, qui sibi dixit, quod in tertio gradu predicto. Cum autem dictus Johannes habeat conscientiam remordentem pro eo quod taliter predictos ordines suscepit et ministravit in ipsis seque divinis officiis immiscendo, nobis humiliter supplicavit, sibi super premissis de oportuno dispensationis remedio provideri. Nos itaque ipsius Johannis in hac parte supplicationibus inclinati, fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatenus prefatum Johannem moneas attentius et inducas ut aliquam religionem intret in qua sub regulari habitu valeat Domino famulari ; alioquin, eodem Johanne per annum et amplius ab eorundem ordinum executione suspenso, et postmodum cum eo, defectu hujusmodi non obstante, quod possit in sic susceptis ordinibus ministrare et ecclesiasticum beneficium sine animarum cura etiam obtinere, auctoritate nostra dispenses, prout secundum Deum anime sue saluti videris expedire.

Dat. Avin. 8 kal. martii, anno 1. »

17. DISPENSE MATRIMONIALE. (n. 185).

Dilecto filio Gherwino Bonnini, filio Gherwini, in Brugis layco, et dilecte in Christo filie Katerine de Stene, uxori ejus, Tornacensis diocesis, salutem etc.

Intenta salutis operibus apostolice Sedis providentia circumspecta, concessa sibi desuper utitur potestate prout emergentium negociorum qualitate pensata id in Deo conspicit salubriter expedire.

Ex parte siquidem vestra nuper fuit expositum coram nobis, quod vos olim de consilio proborum virorum amicorum communium, matrimonium in facie ecclesie, propositis prius bannis in eadem ecclesia, ut est moris, publice contraxistis et hujusmodi matrimonio per carnis copulam consumato, ex eo etiam filios procreastis. Verum quia, sicut asseritis, postmodum est compertum quod quondam Symon de Artribe, primus maritus tuus, filia Katherina. fuerat tecum, fili Gerwine, quarto consanguinitatis gradu conjunctus, vos cupientes super hoc conscientie vestre consulere et vestro vestreque prolis statui providere, nobis humiliter supplicastis ut cum impedimentum consanguinitatis hujusmodi non solum in villa de Brugis, unde traxistis originem, sed etiam in vestra convicinia sit occultum et quod per hujusmodi vestrum matrimonium nonnulle capitales inter illarum partium homines inimicitie sint sopite et ejus occasione frequenter etiam sopiantur et quod ex vestra separatione, si fieret, possent eedem inimicitie denuo pullulare, providere super hoc vobis de oportune dispensationis remedio dignaremur.

Nos autem, qui salutem et pacem querimus singulorum, vestre in hac parte saluti vestroque ac dicte prolis statui providere ac hujusmodi que formidari possunt inimicitiis obviare volentes, vestris supplicationibus inclinati ut, impedimento quod ex eadem consanguinitate provenit non obstante, possitis in dicto matrirnonio licite remanere, vobiscum auctoritate apostolica de speciali gratia dispensamus, prolem susceptam et suscipiendam ex eodem matrimonio legitimam nunciando.

Nulli ergo etc. nostre dispensationis infringere.

Datum Avinione V kal. decembris anno primo.

18. FACULTE DE CHOISIR UN CONFESSEUR. (n. 927).

Dilecto filio nobili viro Roberto, corniti Flandrie.

Ut eo ferventius eterne majestati complaceas quo magis Christi [vicarium] promptum et benivolum adesse tibi perceperis in exhibitionibus gratiarum, nobilitatis tue precibus inclinati, auctoritate tibi presentium indulgemus ut quotienscumque et quandocumque volueris, aliquem discretum presbyterum secularem vel religiosum in tuum possis eligere confessorem, qui audita confessione tua injungat tibi pro commissis penitentiam salutarem et beneficium absolutionis impendat.

Volumus tamen quod ad ea super quibus foret Sedes apostolica merito consulenda, non nisi semel indultum hujusmodi se extendat.

Nulli etc. nostre concessionis etc.

Datum Avinione VII kal. junii anno quinto.

19. FACULTE ACCORDEE A UN CONFESSEUR DE CONCEDER L'INDULGENCE PLENIERE IN ARTICULO MORTIS. (n. 928).

Eidem nobili [viro Roberto, comiti Flandrie].

Ferventis devotionis et fidei puritas, quibus erga Deum et Romanam ecclesiam splendere dinosceris, nos inducunt ut illa tibi favore benivolo concedamus, per que, sicut pie desideras, conscientie pacem, Deo propitio, consequaris.

Tuis itaque supplicationibus inclinati, ut ... confessor tuus, qui est vel qui pro tempore fuerit, semel in mortis articulo omnium peccatorum de quibus corde contritus et ore confessus extiteris, ac penarum etiam quibus tunc pro peccatis ipsis eris obnoxius, eam plenam remissionem quam Romani pontifices consueverunt interdum per speciale privilegium aliquibus impertiri, tibi, quatenus claves ecclesie se extendunt et gratum in oculis divine majestatis extiterit, concedere valeat, tibi auctoritate presentium indulgemus, sic tamen quod idem confessor de hiis de quibus fuerit alteri satisfactio impendenda, eam tibi per te si supervixeris vel per heredes tuos si tunc forte transieris, faciendam injungat, quam tu vel illi facere teneamini, ut prefertur.

Nulli etc. nostre concessionis etc.

Datum Avinione VII kal. junii anno quinto.

20. FACULTE ACCORDEE A UN CONFESSEUR DE DISPENSER DE l'ABSTINENCE. (n. 916).

Dilecto filio nobili viro Guillelmo, corniti Hanonie.

Gerentes ad personam tuam paterne dilectionis affectum, votis tuis libenter annuimus et que suppliciter deposcis favorabiliter exaudimus.

Sane ex parte tua fuit expositum coram nobis quod frequenter ad tuam et dilecte in Christo filie Johanne de Valesio, comitisse Hanonie, consortis tue, mensam nonnulli religiosi diversorum ordinum declinant, quibus esum carnium religionum suarum observantia interdicit.

Nos igitur tuis supplicationibus inclinati, nobilitati tue auctoritate presentium indulgemus ut confessor tuus, cujus conscientiam oneramus, talibus religiosis cum in tua et dicte consortis tue curia comederint, diebus ad hoc congruis, licentiam vescendi carnibus, contrariis statutis eorundem ordinum nequaquam obstantibus, auctoritate apostolica valeat elargiri, presentibus post biennium minime valituris.

Nulli etc. nostre concessionis infringere.

Datum Avinione VI kal. maii anno quinto.

21. FACULTE ACCORDEE A UN CONFESSEUR D'ADMINISTRER EN TOUT LIEU LE SACREMENT DE L'EUCHARISTIE. (n. 1406).

Dilecte in Christo filie nobili mulieri Johanne, nate quondam Roberti, comitis Flandrie, domine de Sancto Gobano, Laudunensis diocesis, salutem.

Ut erga Deum et Sedem apostolicam eo amplius tue crescat devotionis affectus, quo Sedem eandem magis benignam et propitiam te senseris invenisse, devotionis tue precibus benivolum impertientes assensum, ut confessor tuus ydoneus, etiam si religiosus existat, tibi possit auctoritate nostra, presertim cum, sicut tua petitio nobis exhibita continet, ad diversa loca te sepius declinare contingat, Eucharistie sacramentum, quotiens oportunum fuerit, ministrare, locorum dyocesanorum vel rectorum ecclesiarum parrochialium, in quorum parrochiis sacramentum hujusmodi tibi, ut premittitur, ministrari continget, consensu minime requisito, ac constitutione felicis recordationis Clementis pape V, predecessoris nostri, et qualibet alia contraria non obstante, auctoritate tibi presentium indulgemus; juribus dictarum ecclesiarum parrochialium et cujuslibet alterius in omnibus semper salvis.

Nulli etc. nostre concessionis infringere etc.

Datum Avinione nonis octobris anno nono.

22. FACULTE D'AVOIR UN AUTEL PORTATIF. (n. 924).

Dilecto filio nobili viro Roberto, corniti Flandrie.

Personam tuam, tue devotionis exigentibus meritis, paterna in Domino benivolentia prosequentes, votis tuis libenter annuimus, et que pie deposcis a nobis tibi favorabiliter impertimur.

Hinc est quod nos, tuis supplicationibus inclinati, habendi altare portatile cum debita reverentia et honore, in quo tibi et filiis eorumque uxoribus et familiaribus tuis possis in locis congruis et honestis divina officia per capellanum proprium vel alium ydoneum sacerdotem facere celebrari, plenam et liberam tibi concedimus auctoritate presentium facultatem, sine juris prejudicio alieni.

Nulli etc. nostre concessionis infringere.

Datum Avinione VII kal. junii anno quinto.

23. FACULTE DE FAIRE CELEBRER LA MESSE AVANT LE JOUR. (n. 929).

Eidem nobili [viro Roberto, corniti Flandrie].

Devotionis tue precibus benignum impertientes assensum, ut missam quando volueris antequam illucescat dies, tibi assistentibus etiam filiis eorumque uxoribus, consanguineis et familiaribus tuis, possis licite facere celebrari, ita quod id nec tibi nec presbytero missam taliter celebranti valeat imputari ad culpam, auctoritate presentium de speciali gratia indulgemus, proviso ut parce hujusmodi concessione utaris, quia cum in altaris officio immoletur noster Dominus Dei filius Jhesus Christus, qui candor est lucis eterne, congruit istud non dn noctis tenebris fieri, sed in luce.

Nulli etc. nostre concessionis.

Datum Avinione VII kal. junii anno quinto.

24. FACULTE DE FAIRE CELEBRER LES OFFICES DIVINS DANS LES LIEUX INTERDITS. (n. 925).

Eidem corniti [Flandrie] usque salutem.

Ut erga Sedem apostolicam eo amplius crescat tue devotionis affectus, quo eam benigniorem, per que spiritualem, Deo propitio, consequaris letitiam, te senseris invenire, nos, tuis supplicationibus benignius annuentes, nobilitati tue auctoritate presentium indulgemus ut cum ad loca ecclesiastico supposita interdicto te pervenire contigerit, in illis, clausis januis, excommunicatis et interdictis exclusis, non pulsatis campanis, submissa voce, tibi et filiis eorumque uxoribus et consanguineis ac familiaribus tuis, missam et alia divina possis facere officia celebrari, dummodo tu, filii, uxores, consanguinei et familiares ipsi causam non dederitis interdicto, nec id contingat tibi vel eis specialiter interdici.

Nulli etc. nostre concessionis etc.

Datum ut supra proxima.

25. FACULTE DE FONDER UNE CHAPELLE. (n. 950).

Dilecto filio Hugoni de Buerst, marescallo Flandrie, militi.

Devotorum vota, que salutis operibus obsecundant, libenter apostolico favore prosequimur et eis assensum gratiosum et benivolum impertimur.

Sane petitio tua nobis exhibita continebat quod tu de propria salute cogitans et cupiens terrena pro celestibus et transitoria pro eternis felici commercio permutare, unam capellam infra alteram parrochiarum de Hokinghen vel de Oroir, Cameracensis diocesis, quam malueris, ad honorem B. Marie Virginis et B. Brixii edificare proponis de bonis propriis pariter et dotare pro tue ac parentum tuorum animarum remedio salutari. Quare nobis humiliter supplicasti ut super hoc licentiam tibi concedere de speciali gratia dignaremur.

Nos itaque in hac parte votis tuis favorabiliter annuentes, tuis supplicationibus inclinati, tibi fundandi seu construendi de novo tuis sumptibus et expensis predictam capellam infra alteram dictarum parrochiarum, assignata et constituta tamem prius dote sufficienti ad arbitrium diocesani que pro ministris ejusdem capelle et aliis necessariis ad cultum divinum sufficere dinoscatur, jure presentandi etiam ad capellam ipsam, cum constructa fuerit et dotata, personam ydoneam, cum ipsam vacare contigerit, tibi et successoribus tuis in perpetuum reservato, plenam auctoritate presentium concedimus facultatem, sine juris prejudicio alieni.

Nulli etc. nostre concessionis etc.

Datum Avinione VII kal. junii anno quinto.

26. CONCESSION D'UNE INDULGENCE POUR LA VISITE D'UNE CHAPELLE. (n. 915).

Universis Christifidelibus presentes litteras inspecturis.

Vite perhempnis gloria, qua mira benignitas conditoris omnium beatam coronat aciem civium supernorum, a redemptis pretio sanguinis fusi de pretioso corpore Redemptoris meritorum debet acquiri virtute, inter que illud pregrande fore dinoscetur ut ubique, sed precipue in sanctorum ecclesiis et capellis majestas Altissimi collaudetur.

Cupientes igitur ut capella quam dilecta in Christo filia Johanna de Hanonia monacha monasterii de Fontenellis, Cisterciensis ordinis, Cameracensis diocesis in ecclesia ipsius monasterii in honorem sanctorum Johannis Baptiste et Johannis Evangeliste fundari fecisse ac dotasse dinoscitur, congruis frequentetur honoribus, de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, auctoritate confisi, omnibus vere penitentibus et confessis qui in singulis dictorum sanctorum festivitatibus et per eorum octavas dictam capellam venerabiliter visitaverint XL dies de injunctis eis penitentiis misericorditer relaxamus.

Datum Avinione VI kal. maii anno quinto.

27. FACULTE D'ENTRER DANS UN MONASTERE DE RELIGIEUSES CLOITREES. (n. 1270).

Dilecte in Christo filie nobili mulieri Mathildi, comttisse Atrebatensi. salutem.

Devotionis tue sinceritas promeretur ut que a nobis suppliciter postulas affectu tibi benivolo concedamus.

Hinc est quod nos tuis supplicationibus inclinati, ut cum decenti et honesta mulierum comitiva monasterium sororum inclusarum ordinis S. Clare, quod in villa de Sancto Audomaro, Morinensis diocesis, ... quondam genitor tuus, ut asseris, pia devotione fundavit, in quo etiam simili devotione ducta continue edificari te asseris, ipsorum monasterii et ordinis contrariis statutis et consuetudinibus quibuscumque ac constitutione qualibet in contrarium edita nequaquam obstantibus, de die, horis congruis et honestis dumtaxat, quotiens tibi placuerit libere possis ingredi, ita tamen quod nec tu nec comitiva predicta comedatis vel pernoctetis ibidem, auctoritate tibi presentium indulgemus.

Nulli etc. nostre concessionis infringere etc.

Datum Avinione VIII id. januarii anno octavo.

28. LETTRES CONSERVATOIRES. (n. 750).

Venerabilibus fratribus ... Suessionensi et ... Cathalaunensi ac ... Morinensi episcopi salutem.

Ad hoc nos Deus pretulit in familiam domus sue ut oportuna singulis personis auxilia fidelis servitutis injuncte prudentia pro tempore dispensantes, eorum necessitatibus intendamus, occurramus dispendiis ipsosque ab oppressionibus relevemus.

Sane dilectorum filiorum ... decani et capituli ecclesie Tornacensis conquestione percepimus quod nonnulli clerici et ecclesiastice persone, tam religiose quam seculares, in dignitatibus et personatibus constitute, necnon duces, barones, marchiones, comites, advocati, nobiles, milites, universitates castrorum, opidorum, villarum, et laici Tornacensium civitatis et diocesis ac partium vicinarum nuper occuparunt et occupari fecerunt castra, villas, casalia, terras, possessiones, vassallos, homines, jura, jurisdictiones et nonnulla alia bona mobilia et immobilia ad dictam ecclesiam spectantia et ea detinent occupata, seu hujusmodi detinentibus prestant auxilium et favorem, vassalos etiam homines et colonos in terris et locis ad dictam ecclesiam spectantibus consistentes capere et carceri mancipare, equos, oves, boves et nonnulla alia bona mobilia ad dictam ecclesiam spectantia necnon hominum et vassallorum ejus in predam abducere, ac domos ipsorum incendio concremare presumpserunt hactenus et presumunt; nonnulle quoque alie persone ecclesiastice seculares et regulares, duces, comites, barones et nobiles ac universitates et singulares persone castrorum, villarum, opidorum civitatis, diocesis et partium predictarum de redditibus, proventibus, censibus, juribus et rebus aliis ad predictam ecclesiam spectantibus, eisdem decano et capitulo vel ejus procuratori aut procuratoribus nolunt aliquatenus respondere; nonnulli etiam civitatis et diocesis et partium predictarum, qui nomen Domini in vacuum recipere non formidant, eisdem decano et capitulo in castris, villis, casalibus, terris, possessionibus, vassallis, hominibus eorumque familiis, libertatibus, immunitatibus, jurisdictionibus, juribus, bonis et rebus aliis ad ecclesiam prefatam spectantibus multiplices molestias inferunt et jacturas. Quare dicti decanus et capitulum nobis humiliter supplicarunt ut cum valde difficile reddatur eisdem pro singulis querelis ad apostolicam Sedem tabere recursum, providere eis super hoc paterna diligentia dignaremur.

Nos igitur adversus occupatores, presumptores, molestatores et injuriatores hujusmodi illo volentes eis remedio subvenire, per quod ipsorum compescatur temeritas et aliis aditus committendi similia precludatur, fraternitati vestre per apostolica scripta mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrum, per vos vel alium seu alios, etiam si sint extra loca in quibus deputati estis conservatores et judices, prefatis decano et capitulo Tornacensi efficacis defensionis presidio assistentes, non permittatis eos super premissis ab eisdem vel quibuscumque aliis occupatoribus, detentoribus, molestatoribus, presumptoribus et injuriatoribus indebite molestari vel eis gravamina seu dampna vel injurias irrogari, facturi dictis decano et capitulo, cum ab eis aut procuratoribus suis vel eorum aliquo fueritis requisiti, de predictis et aliis personis quibuslibet super restitutione dictorum castrorum, villarum, casalium, terrarum, possessionum, vassallorum, hominum, jurium, jurisdictionum ac bonorum immobilium et mobilium, reddituum quoque ac proventuum censuum et aliorum quorumcumque bonorum suorum necnon de quibuslibet molestiis, injuriis atque dampnis presentibus et futuris, in illis videlicet que judicialem requirunt indaginem de plano, sine strepitu et figura judicii, in aliis vero prout qualitas ipsorum exegerit, justitie complementum, occupatores seu detentores, molestatores seu presumptores et injuriatores hujusmodi necnon contradictores quoslibet et rebelles, cujuscumque dignitatis, status, ordinis vel conditionis extiterint, quandocumque et quotiescumque expedierit, per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compescendo, invocato ad hoc si opus fuerit auxilio brachii secularis, non obstantibus felicis recordationis Bonifacii pape VIII, predecessoris nostri qua cavetur ne judices et conservatores a Sede deputati predicta, extra civitatem et diocesim in quibus deputati fuerint contra quoscumque procedere sive alii vel aliis vices suas committere aut aliquos ultra unam dietam a fine diocesis eorumdem trahere presumant, seu quod de aliis quam de manifestis injuriis et molestiis et aliis que judicialem indaginem exigunt, penis in eos si secus egerint et in id procurantes adjectis, conservatores se nullatenus intromittant, et tam de duabus dietis in concilio generali, dummodo ultra tertiam vel quartam dietam, aliquis extra suam civitatem et diocesim auctoritate presentium non trahatur, quam aliis quibuscumque constitutionibus a predecessoribus nostris Romanis pontificibus tam de judicibus delegatis quam conservatoribus aut aliis editis, que vestre possent in hac parte jurisdictioni aut potestati ejusque libero exercitio quomodolibet obviare, seu si aliquibus communiter vel divisim a predicta sit Sede indultum quod exoommunicari, suspendi vel interdici seu extra vel ultra certa loca ad judicium evocari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem vel qualibet alia indulgentia dicte Sedis generali vel speciali, cujuscumque tenoris existat, per quam presentibus non expressam vel totaliter non insertam, vestre jurisdictionis explicatio in hac parte valeat quomodolibet impediri et de qua cujusque toto tenore de verbo ad verbum in nostris litteris habenda sit mentio specialis. Ceterum volumus et apostolica auctoritate decernimus quod quilibet vestrum prosequi valeat articulum etiam per alium inchoatum, quamvis idem inchoans nullo fuerit impedimento canonico impeditus quodque a data presentium sit vobis et unicuique vestrum in premissis omnibus et eorum singulis, ceptis et non ceptis, presentibus et futuris, perpetuata potestas et jurisdictio attributa, ut eo vigore eaque firmitate possitis in premissis omnibus ceptis et non ceptis, presentibus et futuris, et pro predictis procedere, ac si predicta omnia et singula coram vobis cepta fuissent et jurisdictio vestra et cujuslibet vestrum in predictis omnibus et singulis per citationem vel modum alium perpetuata legitime extitisset, constitutione predicta super conservatoribus et alia qualibet in contrarium edita non obstante.

Datum Avinione kalendis augusti anno tertio.

29. NOMINATION D'UN TABELLION. (n. 816).

Dilecto filio Johanni dicto Rombout de Lira, clerico Cameracensis diocesis.

Ne contractuum memoria deperiret inventum est tabellionatus officium quo contractus legitimi ad cautelam presentium et memoriam futurorum manu publica notarentur.

Hinc est quod nos hujusmodi officium tibi, qui ad illud per dilectum filium Petrum, abbatem monasterii S. Saturnini Tholosani, ordinis S. Augustini, Sancte Romane Ecclesie vicecancellarium, cui tuam examinationem commisimus, repertus fuisti ydoneus et postmodum prestitisti de illo exercendo fideliter in forma que sequitur solitum juramentum, duximus concedendum ut tu idem officiam prudenter et fideliter exequaris et ad te cum necesse fuerit in hiis que ad officium ipsum pertinent libere recurratur. Formam autem juramenti predicti, ut per eam plenius informeris, presentibus inseri fecimus, que talis est:

Ego, Johannes dictus Rombout, clericus Cameracensis diocesis, ab hac hora in ea (1) fidelis ero beato Petro et Sancte Romane Ecclesie ac domino meo domino Johanni pape XXII et successoribus suis canonice intrantibus. Non ero in consilio vel auxilio, consensu seu facto, ubi vitam perdant aut membrum aut capiantur mala captione. Consilium autem quod mihi per se vel litteras aut nuncium manifestabunt, ad eorum dampnum scienter nemini pandam. Si vero aliquid ad meam notitiam devenire contingat quod in periculum Romani Pontificis vel ecclesie Romane vergeret seu grave dampnum, illud pro posse impediam, et si hoc impedire non possem, procurabo bona fide id ad notitiam domini pape perferri. Papatum Romane ecclesie ac regalia Sancti Petri et jura ipsius ecclesie specialiter si qua eadem ecclesia in civitate vel terra de qua sum oriundus habeat, adjutor eis ero ad defendendum et retinendum seu recuperandum contra omnes homines. Tabellionatus officium fideliter exercebo. Contractus in quibus exigitur consensus partium fideliter faciam nihil addendo vel minuendo sine volontate partium quod substantiam contractus immutet. Si vero in conficiendo aliquod instrumentum unius solius partis sit requirenda voluntas, hoc ipsum faciam, ut scilicet nihil addam vel minuam quod immutet facti substantiam contra voluntatem ipsius. Instrumentum non conficiam de aliquo contractu in quo sciam intervenire vel intercedere vim vel fraudem. Contractus in prothocolum redigam et, postquam in prothocolum redigero, malitiose non differam contra voluntatem illorum vel illius, quorum vel cujus contractus est, super eo conficere publicum instrumentum; salvo meo justo et consueto salario. Sic me Deus adjuvet et hec sancta Dei Evangelia.

Nulli etc. nostre concessionis etc.

Datum Avinione nonis maii anno quarto.

30. FACULTE DE FAIRE TESTAMENT. (n. 1333).

Dilecto filio magistro Jacobo de Mutina, canonico Cameracensi, capellano nostro, salutem.

Quia presentis vite conditio statum habet instabilem et ea que visibilem habent essentiam tendunt visibiliter ad non esse, tu hoc salubri meditatione premeditans diem tue peregrinationis extremum dispositione testamentaria desideras prevenire.

Non itaque tuis supplicationibus inclinati, ut de bonis tuis, tam ratione persone tue quam undecumque, non per ecclesiam seu ecclesias, alias tamen licite acquisitis, que ad te pertinere omnimode dinoscuntur, libere testari valeas, ac de bonis mobilibus ecclesiasticis tue dispositioni seu administrationi commissis, que non fuerint altaris seu altarium ecclesiarum tibi commissarum ministerio seu alicui speciali earumdem ecclesiarum divino cultui vel usui deputata, necnon et quibuscumque bonis mobilibus a te per ecclesiam seu ecclesias licite acquisitis, pro decentibus et honestis expensis tui funeris et pro remuneratione illorum qui tibi viventi serviverint, sive sint consanguinei sive alii, juxta servitii meritum, moderate tamen disponere et erogare, et alias, prius de ipsis earumdem ecclesiarum alieno ere deducto, ut ipse ecclesie non remaneant debitis obligate, in pios usus convertere possis, tibi auctoritate presentium plenam et liberam concedimus facultatem. Volumus autem quod in eorumdem ecclesiasticorum dispositione bonorum, juxta quantitatem residui, erga ecclesias a quibus eadem percepisti te liberalem exhibeas, prout concientia tibi dictaverit et saluti anime tue videris expedire.

Datum Avinione idibus maii anno octavo.

31. SAUF-CONDUIT. (n. 855).

Venenibilibus fratribus archiepiscopis et episcopis ac dilectis filiis electis, abbatibus, priorìbus, decanis, prepositis, archidiaconis. archipresbiteris, plebanis et aliis ecclesiarum prelatis et rectoribus eorumque vicesgerentibus ac aliis personis ecclesiastìcis religiosis et secularibus, exemptis et non exemptis, Cisterciensis, Cluniacensis, Cartusiensis, Premonstratensis, Grandimontensis, Sanctorum Benedicti Augustini ac aliorum ordinum necnon Hospìtalis Sancti Johannis Jerosolimitani, Beate Marie Theotonìcorum et Calatravensis magistris et preceptoribus ac aliis personis ecclesiasticis ad quos littere iste pervenerìnt etc.

Cum nos dilectum filìum magìstrum Petrum Durandi. capellanum nostrum, canonicum Ebredunensem. nuntium nostrum, latorem presentium. ad partes Alamanie pro quibusdam nostris et ecclesie Romane negotiis destinemus. universitatem vestram rogamus, monemus et hortamur attente, per apostolica vobis scripta mandantes quatenus eundem nuntium cum per partes et loca vestra transitum fecerit, ob reverentiam apostolice Sedis et nostram, benigne recìpientes et honeste tractantes, ei et famìliaribus suis de necessariis expensìs necnon et de securo conductu, cum super hiis ex parte nostra per ipsum vel ejus nuntium fueritis requisti, in eundo et redeundo, liberaliter providere curetis, et si dìctum nuntium in aliquibus locis vel loco interdum moram trahere contigerit. volumus quod non solum eorumdem, sed etiam vicinarum partium, sìcut idem nuntius pro hujusmodi oneribus dividendis et facilius supportandis expedire viderit archiepiscopi, episcopi, electi, abbates, priores, decani, prepositi, archidiaconi, archipresbiteri, plebani et alii ecclesiarum prelati et rectores eorumque vicesgerentes ac alie persone ecclesiastice religiose et seculares ecclesiarum et monasterium, capitula, collegia et conventus exempti et non exempti Cisterciensis, Cluniacensis, Cartusiensis, Premonstratensis, Grandimontensis, Sanctorum Benedicti et Augustini et aliorum ordinum,

necnon magistri et preceptores hospitalis S. Johannis Jerosolimitani, S. Marie Theotonicorum et quorumcumque aliorum locorum ecclesiasticorum contribuere in subventionibus hujusmodi teneantur. Sic itaque mandatum nostrum efficaciter adimplere curetis quod possitis exinde merito commendari; alioquin sententiam quam ipse rite tulerit in rebelles, ad que ei concedimus auctoritate presentium plenariam potestatem, ratam habebimus et faciemus auctore Domino usque ad satisfactionem condignam, appellatione remota, inviolabiliter observari; non obstantibus si aliquibus est ab eadem Sede indultum, quod nuntiis Sedis ipsius aliquam procurationem exhibere vel in ipsa contribuere, nisi ad eos declinaverint, minime teneantur, seu quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto hujusmodi mentionem; aut quibuslibet privilegiis, indulgentiis et litteris apostolicis quibuscumque personis vel ordinibus, sub quavis forma verborum, ab eadem Sede concessis, de quibus quorumque totis tenoribus in nostris litteris specialis mentio sit habenda, per que presens mandatum nostrum possit quomodolibet impediri.

Datum Avinione X kal. septembris anno quarto.

Quelques personnages périgourdins ou ayant un rapport avec le Périgord

cités dans l’ouvrage de Fayen.

· Balaeto (Guillelmus de), archidiaconus et can. preb. Forojulien., thesaurarius et can. preb. S. Johannis Leodien., can. preb. de Northon supra Stratam in eccl. Lincolnien., can. preb. Turonen., Lemovicen., Agennen., de Sancto Asterio et de Sancto Avito Seniori, rector de Serinhaco, decimator parroch. eccl. S. Ylarii et S. Petri de Capeda et S. Caprasii de Malholas.

· Fabri (Petrus) capell. et notarius pape, prepositus S. Walburgis Furnen., cantor Carnoten., scolasticus Petragoricen., can. preb. Belvacen., S. Frontonis Petragoricen., Parisien. et Pictaven., can. sub exp. preb. Massilien., decimator de Savigneyo in territorio Belnensi.

· Doma (Galhardus de), decanus de Ychigiaco.

· Grimoardi (Bertrandus), archidiaconus Vastinen. in eccl. Senonen., prior de Salveta, can. preb. S. Martini Leodien. et de Sancto Asterio, rector eccl. de Conflantio, capell. altaris B. Marie Magdalene (?).

· Juvenis (Raymundus), scolasticus Petragoricen.

· Via (Jacobus de), nepos Johannis Pape XXII, episcopus Avinionen., SS. Johannis et Pauli diac. card., archidiaconus Mimaten., Xanctonen. et Bruxellen. in eccl. Cameracen., thesaurarius Saresbirien., can. preb. Cameracen., Agennen. et de Croppei in eccl. Lincolnien., rector eccl. de Podiocerrico, de Tangmera et S. Medardi de Banassaco, prior de Revesto, de Aspris, de Calma, de Salenis, de Ussons, de Alayraco, de Mazerayo et de Cadarossa, decanus de Moyraco, det de Ychigiaco, decimator de Podioabano et de Vigoleto

Bulles ayant un rapport avec le Périgord

ou avec les personnages donnés ci-dessus.

97 – 27 septembre 1316

Reg. Av. 4, f. 148 ; Vat. 63, f. 291, n. 921.

Magistro Guerino de Tilleriis, scriptori pape, confertur canonicatus ecclesie Ebroicensis, sub expectatione prebende, non obstante quod de Buxeroliis et de Halivella parrochiales ecclesias, ac canonicatum et prebendam ecclesie Furnensis, Lingonensis ac Morinensis diocesum, obtinet.

Grata nobis ...

Datum apud Castrumnovum, Avinionensis diocesis, 5 kal. octobris anno 1.

In e. m. abbati monasterii S. Taurini Ebroicensis et magistris Petro Fabri, Belvacensis, pape capellano, ac Michaeli Mauconduit, Parisiensis ecclesiarum canonicis.

144 – 16 octobre 1316

Reg. Av. 5, f. 194 v° ; Vat. 65, f. 10 v°, n. 2032.

Conrado Johannis Crekelhon, clerico Leodiensis diocesis, confertur de novo perpetuum beneficium quod in ecclesia S. Pauli Leodiensis obtinuerat et in manibus Jacobi, electi Avinionensis, resignaverat, ad consequendum gratiam expectativam beneficii ecclesiastici ad collationem decani et capituli ecclesie S. Adelberti prope muros Aquenses, Leodiensis diocesis.

Nuper volentes ...

Dat. Avin. 17 kal. novembris anno 1.

In e. m. B. Marie Cennacensis et B. Marie Dyonensis secularium abbatibus, Leodiensis diocesis, ac preposito S. Martini Leodiensis ecclesiarum.

157 – 30 octobre 1316

Reg. Av . 6, f. 73 v° ; Vat. 65, f. 217, n. 2697.

Hermanno de Havert, presbitero, confertur de novo perpetua capellania altaris fraternitatis B. Marie siti in ecclesia de Hoynghen, Leodiensis diocesis, quam in manibus Jacobi, Avinionensis electi, resignaverat ad consequendum gratiam expectativam beneficii ecclesiastici ad collationem propositi ecclesie S. Georgii in Wassenbergh, dicte diocesis.

Nuper volentes ...

Dat. Avin. 3 kal. novembris anno 1.

In e. m. decano et cantori ac scolastico ecclesie S. Petri in Sittert, Leodiensis diocesis.

256 – 19 février 1317

Reg. Av. 5, f. 653 ; Vat. 65, f. 87 v°, n. 2293.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, mandatur quatenus recipiat resignationem canonicatus et prebende ecclesie Anthoniensis Cameracensis diocesis, ab Odone de Comitisvilla factam dictosque canonicatum et prebendam conferat Nicolao de Comitisvilla, presbitero, germano ipsius Odonis, non obstante, quod idem Nicolaus capellaniam quandam in ecclesia Noviomensi obtinet.

Cum dilectus ...

Dat. Avin. II kal. martii anno 1.

271 – 14 mars 1317

Reg. Av. 2, f. 92 et f. 117 ; Vat. 63, f. 403 v°, cur., n. 343.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, conferuntur motu proprio canonicatus et prebenda ac archidiaconatus Bruxellensis in ecclesia Cameracensi, vacantes per obitum magistri Jacobi de Buccamatiis, Sedis apostolice notarii, et per consecrationem Guillelmi, episcopi Trecensis, qui in illis jus habere dixerat, non obstante quod ecclesiam SS. Johannis et Pauli de Urbe, cum cura, et archidiaconatum ecclesie Mimatensis, cum cura, cum ecclesia S. Medardi de Banassaco, Mimatensis diocesis, eidem archidiaconatui annexa, obtinet, vel quod administrationem gerit ecclesie Avinionensis, et quod ei nuper canonicatus et prebenda ac archidiaconatus Xanctonensis necnon et prioratus de Revesto, Aquensis diocesis, collati sunt.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 2 id. martii anno 1.

In e. m. episcopo Regensi et abbati monasterii S. Auberti Cameracensis ac preposito ecclesie Avinionensis.

276 – 16 mars 1317

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, confertur motu proprio prioratus de Aspris, pertinens ad monasterium Aureliacense, O. S. B., Vapincensis et Claromontensis diocesum, vacans per acceptationem factam a Begone de Castronovo de prioratibus de Persa et de Campanhaco, ejusdem ordinis, Ruthenensis diocesis, insimul unitis, non obstante quod ... canonicatum, prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem in ecclesi Cameracensi obtinet.

Dum ad personam ...

Dat. Avin. 17 kal. aprilis anno 1.

In e. m. episcopo Lemovicensi et Caturcensi ac Avinionensi archidiaconis (a).

In e. m. episcopo Vapincensi et preposito Claromontensis ac sacriste Avinionensis ecclesiarum (b).

(a) Reg. Av. 2, f. 94 ; Vat. 63, f. 352, cur., n. 71.

(b) Reg. Av. 2, f. 121 v° ; Vat. 63, f. 405 v°, cur., n. 347.

278 – 18 mars 1317

Reg. Av. 5, f. 382 (fragment) et f. 385 ; Vat. 65, f. 64 v°, n. 2210.

Magistro Petro Fabri, notario pape, conferuntur canonicatus et prebenda ac prepositura ecclesie S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, vacantes per obitum Henrici, prepositi ejusdem ecclesie, in illis partibus defuncti, et collationi Sedis apostolice reservati, non obstante quod in Belvacensi ac S. Frontonis Petragoricensis canonicatus et prebendas obtinet, ac in eadem Belvacensi dignitatem seu personatum vel officium, necnon et in Pictavensi ac Massiliensi ecclesiis, in quibus in canonicum est receptus, prebendas expectat, quodque ei nuper de canonicatu et prebenda ac scolastria ecclesie Petragoricensis provisum fuit.

Dum conditiones ...

Dat. Avin. 15 kal. aprilis anno 1.

In e. m. episcopo Atrebatensi et decano ac archidiacono ecclesie Atrebatensis.

279 – 18 mars 1317

Reg. Av. 2, f. 119 ; Vat. 63, f. 404, cur., n. 344.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, conferuntur motu proprio decime de Podioabano et de Vigoleto, ad mensam episcopi Tholosani spectantes, vacantes per consecrationem Bernardi, episcopi Atrebatensis, non obstante quod ... in Cameracensi ecclesia canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 15 kal. aprilis anno 1.

In e. m. Claromontensis et Avinionensis prepositis ac archidiacono Hulmensii, Tholosane ecclesiarum.

280 – 20 mars 1317

Reg. Av. 2, f. 119 v° ; Vat. 63, f. 404 v°, cur., n. 345.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, confertur canonicatus ecclesie Lincolniensis, cum prebenda de Croppei, vacantes per consecrationem Johannis, episcopi Wintoniensis, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 13 kal. aprilis anno 1.

In e. m. episcopo Regensi et preposito Avinionensis ac Petro de Nogareto, canonico Burdegalensis ecclesiarum.

286 – 22 mars 1317

Reg. Av. 2, f. 1, f. 8 v° et f. 113 ; Vat. 63, f. 402 v°, cur., n. 341.

Episcopo Lemovicensi et preposito ac Raymundo de Bulbona, canonico ecclesie Avinionensis, mandatur quatenus Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, conferant canonicatum et prebendam ac thesaurariam vacantes in ecclesia Saresbiriensi per consecrationem Ludovici de Bellomonte, electi Dunelmensis, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. II kal. aprilis anno 1.

291 – 1^er avril 1317

Reg. Av. 2, f. 5 v° ; Vat. 63, f. 358, cur., n. 106.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, indulgetur ut usque ad quinquennium ecclesias, monasteria et alia loca ac personas ecclesiasticas archidiaconatus sui Bruxellensis in ecclesia Cameracensi per aliquam idoneam personam visitare possit.

Quanto Romanam ...

Dat. Avin. kal. aprilis anno 1.

In e. m. decano S. Gaugerici et majoris Cameracensis et Claromontensis prepositis ecclesiarum.

292 – 4 avril 1317

Reg. Av. 2, f. 7 v° et f. 111 ; Vat. 63, f . 401 v°, cur., n. 339.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, confertur motu proprio prioratus de Alayraco, cum decanatu de Moyraco eidem annexo, ordinis Cluniacensis, ad Cluniacense monasterium, Agennensis et Matisconensis diocesum, pertinens, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam et Bruxellensem archidiaconatum obtinet.

Exposcit tuorum ...

Dat. Avin. 2 non. aprilis anno 1.

In e. m. episcopo Lemovicensi et preposito Avionionensis ac Petro de Savinhaco, canonico Caturcensis ecclesiarum.

294 – 6 avril 1317

Reg. Av. 2, f. 6 ; Vat. 63, f. 409, cur., n. 360.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, confirmatur collatio prioratus de Mazerayo, Xanctonensis diocesis, a patriarcha Jeroslimitano, episcopo Ruthenensi, facta, non obstante quod idem Jacobus ... canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem in ecclesia Cameracensi obtinet.

Eximia tuarum ...

Dat. Avin. 8 id. aprilis anno 1.

297 – 10 avril 1317

Reg. Av. 2, f. 7 et f. 112 ; Vat. 63, f. 402, cur., n. 340.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, confertur motu proprio decanatus de Ychigiaco, pertinens ad monasterium Sarlatense, O. S. B., Petragoricensis diocesis, vacans per obitum Galhardi de Doma, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 4 id. aprilis anno 1.

In e. m. Claromontensis et Avinionensis prepositis ac archidiacono Sarlatensi, Petragoricensis ecclesiarum.

298 – 12 avril 1317

Reg. Av. 2, f. 9 et f. 123 v° ; Vat. 63, f. 406, cur., n. 349 et f. 409, cur., n. 361.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, confertur motu proprio prioratus de Cadarossa, ad collationem prioris monasterii S. Saturnini de Portu, ordinis Cluniacensis, Aurasicensis et Uticensis diocesum, vacans per obitum Bertrandi Daudefredi, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem ... obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 2 id. aprilis anno 1.

In e. m. episcopo Regensi et archidiacono Vivariensis ac sacriste Avinionensis ecclesiarum.

299 – 13 avril 1317

Reg. Av. 5, f. 617 ; Vat. 65, f. 133, n. 2448.

Jacobo dicto Lo Groene confertur canonicatus ecclesie S. Petri Casletensis, Morinensis diocesis, sub expectatione prebende.

Apostolice munificentie ...

Dat. Avin. id. aprilis anno 1.

In e. m. magistro Petro Fabri, canonico Belvacensi, notario pape, et S. Bertini in S. Audomaro ac de Zinnebeka, Morinensis diocesis, monasteriorum abbatibus.

307 – 24 avril 1317

Reg. Av. 6, f. 239v° ; Vat. 65, f. 233, n. 2745

Magistro Franconi de Aquis, medico et familiari Gaucelmi, SS. Marcellini et Petri presbiteri cardinalis, Sancte Romane Ecclesie vicecancellarii, confertur canonicatus ecclesie B. Marie Aquensis, Leodiensis diocesis, sub expectatione prebende ac dignitatis vel personatus seu officii, non obstante quod parrochialem ecclesiam de Perg, Salzeburgensis diocesis, obtinet, quam dimittere tenebitur.

Adjuti meritis ...

Dat. Avin. 8 kal. maii anno 1.

In e. m. proposito S. Pauli Leodiensis et Petro de Salvitate, Petragoricensis, ac Geraldo de Moysiaco, Aniciensis canonicis ecclesiarum.

308 – 24 avril 1317

Reg. Av. 2, f. 9 v° et f. 124 v° ; Vat. 63, f. 406 v°, cur., n. 350 ; Vat. 65, f. 334 v°, n. 3053.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, conferuntur motu proprio prioratus de Calma, de Salenis et de Ussons, pertinentes ad monasterium Case Dei, O. S. B., Claromontensis et Aniciensis diocesum, simul uniti et vacantes per obitum fratris Raymundi de Solemniaco, apud Sedem apostolicam defuncti, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi, canonicatum et prebendam et archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 8 kal. maii anno 1.

In e. m. decano Brivatensis, Claromontensis diocesis, et Avinionensis ac Claromontensis prepositis ecclesiarum.

344 – 16 mai 1317

Reg. Av. 2, f. 115 ; Vat. 63, f. 403, cur., n. 342.

Jacobo, SS. Johannis et Pauli presbitero cardinali, conferuntur canonicatus et prebenda vacantes in ecclesia Agennensi per obitum Guillelmi de S. Aralha, apud Sedem apostolicam defuncti, non obstante quod ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Dum exquisitam ...

Dat. Avin. 17 kal. junii anno 1.

In e. m. episcopo Regensi et preposito Claromontensis ac Petro de Savinhaco, canonico Caturcensis ecclesiarum.

346 – 23 mai 1317

Reg. Av. 6, f. 305 ; Vat. 65, f. 297 v°, n. 2938.

Bertrando, S. Marcelli presbitero cardinali, conceditur facultas recipiendi resignationes canonicatus et prebende ecclesie Agennensis per Jacobum, SS. Johannis et Pauli presbiterum cardinalem, et parrochialium ecclesiarum de Podiocerrico et de Tangmera, Carcassonensis et Cicestrensis diocesum, per Bertrandum de Turre causa permutationis faciendas, eisque receptis, dictas parrochiales ecclesias dicto cardinali, canonicatum vero et prebendam dicto Bertrando conferendi, non obstante quod idem cardinalis ... in ecclesia Cameracensi canonicatum et prebendam ac archidiaconatum Bruxellensem obtinet.

Ex parte dilecti ...

Dat. Avin. 10 kal. junii anno 1.

391 – 18 juillet 1317

Reg. Av. 7, f. [XI] ; Vat. 66, f. 117 v°, n. 3444.

Magistro Petro Fabri confertur medietas decime de Savigneyo in territorio Belnensi, Eduensis diocesis, consistens tam in vino quam in denariis, quam medietatem quondam magister Petrus de Segneyo, decanus ecclesie Eduensis, Sedis apostolice capellanus, ab abbate monasterii Arremarensis, O. S. B., Trecensis diocesis, in beneficium obtinebat, non obstante quod jamdictus Petrus in Belvacensi ac in majori Petragoricensi et S. Frontonis Petragoricensis ac S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, canonicatus et prebendas, ac in eisdem majori Petragoricensi scolastriam et S. Walburgis preposituram obtinet, et quod in prefata Belvacensi dignitatem seu personatum vel officium, necnon in Pictavensi ac Massiliensi ecclesiis, in quibus in canonicum est receptus, prebendam expectat.

Dum attente ...

Dat. Avin. 15 kal. augusti anno 1.

In e. m. episcopo Atrebatensi et decano ecclesie Belnensis, Eduensis diocesis, ac Gaufrido de Barreto, canonico Eduensi.

416 – 1^er septembre 1317

Reg. Av. 7, f. 406 v° ; Vat. 66, f. 269, n. 4017.

Stephano de Vidalhaco, decano et canonico ecclesie Furnensis, Morinensis diocesis, indulgetur quatenus, dum negotiis pape institerit, fructus beneficiorum suorum absque residentia percipere valeat.

Inducunt nos ...

Dat. Avin. kal. septembris anno 1.

In e. m. decano Attrebatensis et archidiacono Tornesii, Caturcensis, ac magistro Guillelmo de Brolio, canonico Turonensis ecclesiarum (a).

(a) Ces deux derniers noms ont été corrigés dans le reg. d’Avignon, qui porte : archidiacono Caturcensi ac scolastico Petragoricensi.

417 – 6 septembre 1317

Reg. Av. 8, f. 56 v° ; Vat. 67, f. 15 v°, n. 56.

Mileto Hostelario confertur canonicatus ecclesie S. Pauli Leodiensis, sub expectatione prebende, consideratione Roberti, regis Jerusalem et Sicilie.

Probitatis tue ...

Dat. Avin. 8 id. septembris anno 2.

In e. m. Petro Fabri, preposito ecclesie Furnensis, Morinensis diocesis, pape notario, et abbati monasterii S. Jacobi ac decano ecclesie S. Dyonisii Leodiensium.

429 – 6 octobre 1317

Reg. Av. 8, f. 112 v° ; Vat. 67, f. 19, n. 69.

Arnoldo, S. Eustachii diacono cardinali, conferuntur motu proprio canonicatus et prebenda ac archidiaconatus Bruxellensis in ecclesia Cameracensi vacantes per obitum magistri Jacobi de Buccamathiis, apostolice Sedis notarii, ac per renuntiationem Guillelmi, episcopi Trecensis, tunc canonici ejusdem ecclesie, et per obitum quoque Jacobi, SS. Johannis et Pauli presbiteri cardinalis.

Petitio tua ...

Dat. Avin. 2 non. octobris anno 2.

In e. m. episcopo Lemovicensi et Petro de Pratis, Xanctonensis, pape capellano, et Raymundo Juvenis, Petragoricensis ecclesiarum canonicis.

458 – 11 novembre 1317

Reg. Av. 8, f. 207 ; Vat. 67, f. 64 v°, n. 231

Guillelmo de Perellis confertur prioratus de Anzisma, O. S. B., Lemovicensis diocesis, ad monasterium Dolense, dicti ordinis, Bituricensis diocesis, immediate spectans, vacans per promotionem Guillelmi, episcopi Aniciensis, non obstante quod dictus Guillelmus in Carnotensi et S. Quintini in Viromandia, Noviomensis diocesis, ecclesiis canonicatus et prebendas obtinet et ei nuper de prebenda B. Martini Turonensis provisum est et quod procurator ejus quandam majoris Turonensis ecclesiarum, in qua canonicus sub expectatione prebende existebat, prebendam vacantem acceptavit, quam dimittere tenebitur, seu quod in dicta S. Martini preposituram seu officium, et in Bituricensi ecclesiis canonicatum sub expectatione prebende obtinet, aut si canonicatum et prebendam, quos in ecclesia de Lileriis, Morinensis diocesis, adeptus fuerat, ad quos resignandos causa permutationis de illis et canonicatu ac prebenda et prioratu quos in ecclesia B. M. de Lochis, Turonensis diocesis, Henricus de Culento habebat, quendam procuratorem constituit, adhuc obtineat vel dictos prioratum, canonicatum et prebendam ecclesie de Lochiis adeptus sit.

Apostolice Sedis ...

Dat. Avin. 3 id. novembris anno 2.

In e. m. magistro Petro Fabri, preposito Furnensis, notario pape, ac cantori B. Marie Lochensis, Morinensis et Turonensis diocesum, ac Guillelmo de S. Maura, canonico Turonensis ecclesiarum.

474 – 26 janvier 1318

Reg. Av. 8, f. 294 ; Vat. 67, f. 200 v°, n. 667

Guerino dicto de Tilleriis, scriptori pape, conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie Lexoviensis vacantes per obitum magistri Boulandi Grossi, pape capellani, licet Johannes de Bigarz eos ex collatione ordinarii de facto detinere dicatur, non obstante quod dictum Guerinus in S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, canonicatum et prebendam obtinet et in Ebroicensi ecclesiis, sub expectatione prebende, in canonicum est receptus.

Grate devotionis ...

Dat. Avin. 7 kal. februarii anno 2.

In e. m. Johanni, electo Viterbiensi, ac magistro Petro Fabri, preposito S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, pape notario, ac archidiacono Rothomagensis ecclesiarum.

481 – 1^er mars 1318

Reg. Av. 8, f. 384 ; Vat. 67, f. 180 v°, n. 614

Magistro Petro Fabri, notario pape, conferuntur motu proprio canonicatus, prebenda et cantoria ecclesie Carnotensis vacantes per obitum magistri Raymundi Fabri, Sedis apostolice capellani, non obstante quod in Petragoricensi scolastriam et in S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, preposituram et in eisdem ac S. Frontonis Petragoricensis, Parisiensi et Belvacensi ecclesiis canonicatus et prebendas ac medietatem decime de Savigneyo in territorio Belnensi, Eduensis diocesis, obtinet et in prefata Belvacensi dignitatem seu personatum vel officium, necnon in Pictavensi et Massiliensi ecclesiis, in quibus in canonicum receptus est, prebendas expectat ;scolastriam autem ecclesie Petragoricensis dimittere tenebitur.

Dum attente ...

Dat. Avin. kal. martii anno 2.

In e. m. episcopo Trecensi et archidiacono Parisiensis ac cantori Petragoricensis ecclesiarum.

551 – 5 avril 1318

Reg. Av. 8, f. 319 ; Vat. 67, f. 207, n. 690.

Magistro Petro Fabri, preposito ecclesie S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, pape notario, in diaconatus ordine constituto, conceditur dispensatio ut usque ad festum Omnium Sanctorum sacerdotii ordinem recipere minime teneatur.

Ex tuarum ...

Dat. Avin. non. aprilis anno 2.

588 – 31 mai 1318

Reg. Av. 9, f. 301 ; Vat. 68, f. 161 v°, n. 1506.

Magistro Stephano de Vidilhaco, capellano pape, conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie Claromontensis, vacantes per promotionem Petri, episcopi Regensis, non obstante quod decanatum in Furnensi, Morinensis diocesis, ac in Salernitana ecclesiis canonicatum necnon prioratum secularis de Promilhanas, Caturcensis diocesis, et S. Sisti de Luceria (a), S. Salvatoris et S. Angeli de Castelione, Salernitane diocesis, rurales ecclesias obtinet.

Clara virtutum ...

Dat. Avin. 2 kal. junii anno 2.

In e. m. archidiacono de Montepensato, Caturcensis, ac scolastico Petragoricensis et Bernardo de Montelainardo, canonico Caturcensis ecclesiarum.

(a) Nuceria, reg.

589 – 1^er juin 1318

Reg. Av. 9, f. 302 ; Vat. 68, f. 161 v°, n. 1507.

Magistro Stephano de Vidilhaco, capellano pape, confertur motu proprio archidiaconatus Aureiliaci in ecclesia Claromontensi, vacans per dimissionem Galhardi de Duroforti, non obstante quod de canonicatu et prebenda ejusdem Claromontensis ecclesie ei provisum est, et quod decanatum in Furnensi, Morinensis diocesis, ac canonicatum in Salernitana ecclesiis, necnon prioratum secularis ecclesie de Promilhanas, Caturcensis diocesis, et S. Systi de Luceria, S. Salvatoris et S. Angeli de Castelione, Salernitane diocesis, rurales ecclesias obtinet ; predictum autem decanatum dimittere tenebitur.

Virtutum et ...

Dat. Avin. kal. junii anno 2.

In e. m. archidiacono de Montepensata, Caturcensis, et scolastico Petragoricensis ac Bernardo de Montelaynardo, canonico Caturcensis ecclesiarum.

605 – 15 juin 1318

Reg. Av. 9, f. 220 ; Vat. 68, f. 65 v°, n. 1229.

Magistro Petro Fabri, notario pape, confertur prebenda ecclesie Pictavensis vacans per obitum Symonis Suavis, Sedis apostolice capellani, extra Romanam curiam defuncti, cum dictus magister Petrus canonicatum, dicte ecclesie obtineat, sub expectatione prebende, non obstante quod in Carnotensi cantoriam et in S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, preposituram ac in eisdem et S. Frontonis Petragoricensis, Parisiensi et Belvacensi ecclesiis canonicatus et prebendas, ac medietatem decime de Savigneyo in territorio Belnensi, Eduensis diocesis, obtinet et quod in prefata Belvacensi dignitatem seu personatum vel officium, necnon in Massiliensi ecclesia in qua in canonicum est receptus, prebendam expectat.

Dum attente ...

Dat. Avin. 17 kal. julii anno 2.

In e. m. episcopo Trecensi ac Petragoricensis ac Lemovicensis cantoribus ecclesiarum.

655 – 18 octobre 1318

Reg. Av. 11, f. 152 ; Vat. 69, f. 55 v°, n. 172.

Magistro Petro Fabri, preposito ecclesie S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, pape notario, in diaconatus ordine constituto, conceditur dispensatio ut usque ad festum Nativitatis Domini proxime venturum ad sacerdotii ordinem promoveri minime teneatur.

Personam tuam ...

Dat. Avin. 15 kal. novembris anno 3.

690 – 21 mars 1319

Reg. Av. 11, f. 302 ; Vat. 69, f. 156 v°, n. 477.

Bertrando Grimoardi conferuntur archidiaconatus Vastinensis necnon canonicatus et prebenda ecclesie Senonensis, vacantes per obitum Ade de Pruvino, alias dicti Curtipes, Sedis apostolice capellani, non obstante quod in S. Martini Leodiensis et de S. Asterio ecclesiis canonicatus et prebendas, ac prioratum de Salveta et ecclesiam de Conflantio et altare B. Marie Magdalene, Trecensis et Petragoricensis civitatum et diocesum obtinet.

Sedis Apostolice ...

Dat. Avin. 12 kal. aprilis anno 3.

In e. m. cantori Petragoricensis et Bernardo Laquintania, Pictavensis, ac Ademaro de Virsaco, Trecensis canonicis ecclesiarum.

700 – 1^er avril 1319

Reg. Av. 12, f. 3 ; Vat. 69, f. 261 v°, n. 827.

Fortanerio de Gordonio conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie S. Donatiani Brugensis, Tornacensis diocesis, vacantes per obitum magistri Jacobi de Casalibus, Sedis apostolice capellani, apud eandem Sedem defuncti, non obstante quod in ecclesia Ruthenensi sub expectatione prebende in canonicum est receptus et in civitate et diocesi Ruthenensi beneficium (100 lib. tur. parv.) expectat.

Nobilitatem generis ...

Dat. Avin. kal. aprilis anno 3.

In e. m. archiepiscopo Rothomagensi et episcopo Montisalbani ac Raymundo Juveni, scolastico ecclesie Petragoricensis.

711 – 10 avril 1319

Reg. Av. 11, f. 256 ; Vat. 69, f. 194 v°, n. 607.

Roberto de Pinchebeke conferuntur canonicatus et prebenda de Northon supra Stratam in ecclesia Lincolniensi vacantes per resignationem a Guillelmo de Baleto factam ex causa permutationis cum canonicatu et prebenda ac officio custodie seu thesaurarie ecclesie S. Johannis Leodiensis a dicto Roberto resignatis, non obstante quod dictus Robertus in Eboracensi et de S. Pancratio ac in Hugardensi ecclesiis, Conventrensis et Lichedeldensis ac Leodiensis diocesum, canonicatus et prebendas necnon parrochialem ecclesiam de Bringhyester, alias de Estona, Lincolniensis diocesis, obtinet.

Sedis apostolice ...

Dat. Avin. 4 id. aprilis anno 3.

In e. m. abbati monasterii S. Edmundi, Norwicensis diocesis, et decano Eboracensis ac magistro Johanni de Abotisbyri, canonico Saresbiriensis ecclesiarum.

712 – 10 avril 1319

Reg. Av. 11, f. 456 v° ; Vat. 69, f. 195 v°, n. 610.

Guillelmo de Baleto conferuntur canonicatus et prebenda ac officium custodie seu thesaurarie ecclesie S. Johannis Leodiensis vacantes per resignationem a magistro Roberto de Pinchebeke factam ex causa permutationis cum canonicatu et prebenda de Northon supra Stratam in ecclesia Lincolniensi a dicto Guillelmo resignatis, non obstante quod dictus Guillelmus in Forojuliensi archidiaconatum, sine cura, et in eadem ac in Turonensi, Lemovicensi, Agennensi, de S. Asterio et de S. Avito Seniori, Sarlatensis et Petragoricensis diocesum, ecclesiis canonicatus et prebendas, necnon ecclesiam de Serinhaco cum sibi annexis et certas partes decimarum in parrochialibus S. Ylarii et S. Petri de Capeda ecclesiis, cum quibusdam terris et vineis S. Caprasii de Malholas, Agennensis diocesis, obtinet.

Sedis apostolice ...

Dat. Avin. 4 id. aprilis anno 3.

In e. m. episcopo Sarlatensi et archidiacono de Gandavo, Tornacensis, ac cantori Petragoricensis ecclesiarum.

726 – 4 juin 1319

Reg. Av. 13, f. 736 v° ; Vat. 69, f. 239, n. 756 ; Vat. 70, f. 599 v°, n. 1560.

Bertrando Grimoardi conferuntur canonicatus et archidiaconatus Vastinensis in ecclesia Senonensi, sub expectatione prebende ; cui Bertrando jam provisum fuerat de canonicatu, prebenda et archidiaconatu Vastinensi in dicta ecclesia vacantibus per obitum Ade de Pruvino, alias dicti Curtipes, Sedis apostolice capellani (1) ; sed, none memorie Philippus, archiepiscopus Senonensis, ante provisionem predictam, dictos canonicatum et prebendam Johanni de Monasterio contulerat, que collatio a papa confirmata fuerat ; et Guillelmus de Odone, canonicus ejusdem ecclesie, qui super dicto archidiaconatu jus habere dicebat, ad Sedem apostolicam appellaverat ex eo quod dictus archidiaconatus ex statutis dicte ecclesie nonnisi canonicis ipsius ecclesie conferri consuevit ; non obstante quod dictus Bertrandus in S. Martini Leodiensis et de S. Asterio ecclesiis canonicatus et prebendas et prioratum de Salveta, necnon parrochialem ecclesiam de Conflantio et altare B. M. Magdalene, Trecensis et Petragoricensis civitatum et diocesum, obtinet ; parrochialem ecclesiam predictam dimittere tenebitur.

Probitatis tue ...

Dat. Avin. 2 non. junii anno 3.

In e. m. Petragoricensis et Trecensis cantoribus ac Ademaro de Virsaco, canonico ejusdem Trecensis ecclesiarum.

880 – 26 octobre 1320

Reg. Av. 14, f. 107 ; Vat. 71, f. 105 v°, n. 108.

Johanni de Sconowen confertur canonicatus ecclesie B. Marie Aquensis, Leodiensis diocesis, sub expectatione prebende.

Laudabile testimonium ...

Dat. Avin. 7 kal. novembris anno 5.

In e. m. S. Dionisii Leodiensis et B. Marie Trajectensis, Leodiensis diocesis, decanis ac scolastico Petragoricensis ecclesiarum.

881 – 26 octobre 1320

Reg. Av. 14, f. 107 v° ; Vat. 71, f. 106, n. 109.

Reynerio de Sconowen confertur canonicatus ecclesie S. Servatii Trajectensis, Leodiensis diocesis, sub expectatione prebende.

Probitatis meritis ...

Dat. Avin. 7 kal. novembris anno 5.

In e. m. S. Dionisii Leodiensis et B. Marie de Aquisgrani, Leodiensis diocesis, decanis ac scolastico Petragoricensis ecclesiarum.

882 – 26 octobre 1320

Reg. Av. 14, f. 107 v° ; Vat. 71, f. 106, n. 110.

Gerardo de Sconowen confertur canonicatus ecclesie Leodiensis sub expectatione prebende ac dignitatis vel personatus seu officii, non obstante quod in ecclesia S. Servatii Trajectensis decanatum, cum cura, et in eadem ac B. Marie Aquensis ecclesiis, Leodiensis diocesis, canonicatus et prebendas obtinet ; decanatum autem predictum dimittere tenebitur.

Apostolice Sedis ...

Dat. Avin. 7 kal. novembris anno 5.

In e. m. B. Marie de Aquisgrani et B. Marie Trajectensis, Leodiensis diocesis, decanis ac scolastico Petragoricensis ecclesiarum.

945 – 26 mai 1321

Reg. Av. 13, f. 755 (fragment) ; Vat. 72, f. 192 v°, n. 1299.

Magistro Balduino de Sinebeke, legum professori, confertur prepositura ecclesie S. Walburgis Furnensis, Morinensis diocesis, vacans per obitum magistri Petri Fabri, Sedis apostolice notarii, apud eandem Sedem defuncti, non obstante quod in eadem S. Walburgis et S. Pauli Leodiensis ecclesiis canonicatus et prebendas obtinet.

Dum conditiones ...

Dat. Avin. 7 kal. junii anno 5.

In e. m. abbati S. Nicolai Furnensis et preposito de Lo monasteriorum, Morinensis diocesis, ac magistro Johanni de Rocca, canonico Neapolitano.

1146 – 1^er avril 1323

Reg. Av. 19, f. 162, n. 1078 ; Vat. 75, f. 35 v°, n. 1077.

Albarico de Navis conferuntur canonicatus et prebenda ac thesauraria ecclesie S. Johannis Leodiensis vacantes per obitum magistri Guillelmi de Balaeto, in Italie partibus defuncti, non obstante quod in Vivariensi et Viennensi ecclesiis canonicatus et prebendas obtinet.

Apostolice sedis ...

Dat. Avin. kal. aprilis anno 7.

In e. m. S. Pauli et S. Dyonisii Leodiensium decanis ac Guillelmo de Vaccarachie, canonico Sistaricensis ecclesiarum.

1170 – 20 mai 1323

Reg. Av. 19, f. 143 v° ; Vat. 74, f. 337, n. 960.

Gaufrido de Barretto, consanguineo et familiari Symonis, S. Prisce presbiteri cardinalis, conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie Tornacensis, vacantes per obitum dicti cardinalis, apud Sedem apostolicam defuncti, non obstante quod preposituram de Susseyo in Eduensi ac in eadem et in Xanctonensi necnon et in B. Marie Belnensis ac Sedelocensi et in B. Marie de Monteregali ecclesiis canonicatus et prebendas, ac ecclesiam de Segundraco, cum cura, Eduensis et Xanctonensis diocesum, obtinet aut quod dignitatem seu personatum vel officium in eadem ecclesia Xanctonensi expectat.

Dum ad personam ...

Dat. Avin. 13 kal. junii anno 7.

In e. m. archidiacono Avalonensi, Eduensis, et cantori Petragoricensis et Maignardo de Montecanzio, canonico Engolismensis ecclesiarum.

1181 – 30 mai 1323

Reg. Av. 19, f. 201 ; Vat. 75, f. 86 v°, n. 1227.

Bertrando Vigerii conferuntur de novo canonicatus et prebenda ecclesie Nivellensis, Leodiensis diocesis, per obitum Petri dicti Halappe vacantes.

Dilecto filio Bertrando Vigerii, canonico ecclesie Nivellensis, Leodiensis diocesis.

Litterarum scientia ... Sane petitio tua nobis exhibita continebat quod olim auctoritate litterarum nostrarum, quas super provisione tibi facienda de beneficio ecclesiastico cum cura vel sine cura, cujus redditus et proventus, si sine cura existeret 30 lib. tur. parv. annuam non excederent quantitatem, spectante ad collationem vel presentationem dilecte in Christo filie ... abbatisse secularis ecclesie Nivellensis, Leodiensis diocesis, si quod in civitate vel diocesi Leodiensi, ubi tu perpetuam elegeras mansionem, tunc vacaret, vel quamprimum ad id se offeret facultas, ad venerabilem fratrem nostrum ... episcopum Leodiensem, sub ea forma secundum quam pro pauperibus clericis beneficiandis interdum scribere consuevimus, impetratas [direximus], de prebenda ejusdem ecclesie per obitum quondam Petri dicti Halappe, canonici ipsius ecclesie, tunc vacante, quoniam juxta dictarum litterarum formam tibi competens beneficium esse credebas tibique de jure deberi, fuit provisum et ad illam per capitulum ejusdem ecclesie receptus ibidem fuisti in canonicum et in fratrem. Verum quondam magister Guillelmus de Casseleto, clericus, asserens sibi de dicta prebenda canonice per dictam abbatissam fuisse provisum eamque summam excedere in dictis litteris comprehensam, te coram prefato episcopo executore tibi per dictas litteras deputato super dicta prebenda auctoritate dictarum litterarum, traxit in causam ; qui in hujusmodi causa procedens diffinitivam contra te sententiam promulgavit, a qua pro parte tua fuit ad Sedem apostolicam appellatum nosque in causa appellationis hujusmodi et negotii principalis dilectum filium magistrum Bertrandum de Sancto Genesio, capellanum nostrum et auditorem causarum palatii nostri, dedimus specialiter auditorem ; coram quo, inter te et dictum Guillelmum hujusmodi lite pendente, idem Guillelmus, qui possessioni ejusdem prebende incumbebat, in illis partibus viam fuit universe carnis ingressus. Quare nobis humiliter supplicasti ut, cum tu causam hujusmodi nichilominus sis paratus prosequi ac interim dicta prebenda per alium quam per nos de jure conferri qui ac interim dicta prebenda per alium quam per nos de jure conferri non possit, providere tibi de dicta prebenda de ejusdem Sedis munificentia dignaremur. Nos itaque volentes personam tuam, premissorum meritorum tuorum intuitu, prerogativa prosequi gratie specialis, canonicatum et prebendam predictos, etiamsi redditus et proventus ejusdem prebende predictam summam excedant, cum secundum taxationem antique decime quadraginta sex lib. tur. prov. valorem annuum excedere minime dinoscuntur, ... de novo conferimus et de illis etiam providemus ...

Dat. Avin. 3 kal. junii anno 7.

In e. m. episcopo Trecensi et archidiacono Parisiensi ac cantori Petragoricensis ecclesiarum.

1183 – 31 mai 1323

Reg. Vat. 19, f. 353 v° ; Vat. 75, f. 183 v°, n. 1489.

Johanni Nicolay Mutonis de Fonte confertur canonicatus ecclesie S. Rumoldi Macliniensis, Cameracensis diocesis, sub expectatione prebende.

Suffragantia tibi ...

Dat. Avin. 2 kal. junii anno 7.

In e. m. abbati monasterii S. Jacobi Leodiensis et Bertrando, archidiacono Vastinensi, Senonensis, ac Roberto de Pinchebeke, canonico Eboracensis ecclesiarum.

1225 – 5 août 1323

Reg. Av. 19, f. 204 v° ; Vat. 75, f. 90, n. 1237 D.

Augerio de Pelagrua, canonico ecclesie S. Audomari de S. Audomaro, Morinensis diocesis, nepoti Arnaldi, S. Marie in Porticu diaconi cardinalis, indulgetur ut fructus beneficiorum suorum absque residentia ad triennium percipere valeat.

Litterarum scientia ...

Dat. Avin. nonis augusti anno 7.

In e. m. decano Aurelianensis et cantori Petragoricensis ac scolastico Constanciensis ecclesiarum.

1239 – 8 octobre 1323

Reg. Av. 21, f. 330 v° ; Vat. 77, f. 299 v°, n. 1832.

Nicolao Warnerii dicto Brifo confertur canonicatus ecclesie S. Martini Leodiensis sub expectatione prebende.

Probitatis tue ...

Dat. Avin. 8 id. octobris anno 8.

In e. m. monasterii S. Jacobi Leodiensis et secularis ecclesie Eykensis, Leodiensis diocesis, abbatibus ac Bertrando Grimar, archidiacono Vastinensi in ecclesia Senonensi.

1497 – 5 mars 1325

Reg. Av. 23, f. 132 v° ; Vat. 79, f. 128 v°, n. 1598.

Gualhardo de Portu reservatur beneficium ecclesiasticum ad collationem episcopi Petragoricensis, non obstante quod in S. Stephani de Tescone Montisalbani canonicatum et prebendam obtinet et in Arlebeccensi, Tornacensis (a) diocesis, ecclesiis sub expectatione prebende in canonicum est receptus.

Apostolice munificentie ...

Dat. Avin. 3 non. martii anno 9.

In e. m. episcopo Rivensis et Guillelmo de Concosio, Aquensis, ac Matheo Rubeo, Petragoricensis ecclesiarum canonicis.

(a) Morinen., reg.

1674 – 3 janvier 1326

Reg. Av. 24, f. 288 ; Vat. 80, f. 167 v°, n. 459.

Bertrando de Manso conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie apostolice capellani, extra curiam Romanam defuncti, non obstante quod archipresbiteratum se Sarlato cum parrochiali ecclesia Sancti Andree sibi annexa, et prioratus ecclesie S. Petri de Lhuiron, qui nec dignitas nec personatus existit, Sarlatensis et Caturcensis diocesum, ac in Ruthenensi ecclesia canonicatum et prebendam obtinet.

Suffragantia tibi ...

Dat. Avin. 3 non. januarii anno 10.

In e. m. archiepiscopo Arelatensi et episcopo Atrebatensi ac abbati monasterii S. Auberti Cameracensis.

1961 – 18 mai 1327

Reg. Av. 27, f. 378 v° ; Vat. 83, f. 381, n. 1961.

Bertrando de Manso – cui papa dudum contulerat canonicatum et prebendam ecclesie Cameracensis vacantes per obitum magistri Gerardi de Tilheto, Sedis apostolice capellani, non obstante quod archipresbiteratum de Sarlato, cum parrochiali ecclesia Sancti Andree sibi annxa, et prioratum ecclesie S. Petri de Lhivrone, qui nec dignitas, nec personatus existit, Sarlatensis et Caturcensis diocesum, et canonicatum ac prebendam Ruthensis ecclesie obtinebat (1), indulgetur quatenus omnia beneficia sua retinere valeat, non obstante quod tempore quo dicta gratia sibi facta fuit, majoris excommunicationis sententia erat innodatus, a qua postmodum rite fuit absolutus.

Litterarum scientia ...

Dat. Avin. 15 kal. junii anno 11.

(1) Voy. n. 1674, bulle du 3 janvier 1326.

2031 – 30 septembre 1327

Reg. Av. 29, f. 326, n. 393 ; Vat. 85, f. 143 v°, n. 394.

Philippo de Vitriaco reservatur dignitas vel personatus seu officium in ecclesia Suessionensi, non obstante quod in Virdunensi et Sancti Quintini ac B. Marie Clarimontis, Noviomensis et Belvacensis dioeesum, canonicatus et prebendas obtinet et quod in eadem Suessionensi et S. Gaugerici Cameracensis ecclesiis sub expectatione prebende in canonicum est receptus.

Sedis apostolice ...

Dat. Avin. 2 kal. octobris anno 12.

In e. m. abbati monasterii S. Genovefe Parisiensis et decano de Hericione, Bituricensis diocesis, ac cantori Petragoricensis ecclesiarum.

2093 – 21 décembre 1327

Reg. Av. 30, f. 149 v° ; Vat. 86, f. 156 v°, n. 1423.

Ademaro Ricardi, canonico Morinensi, indulgetur ut fructus canonicatus et prebende ecclesie Morinensis necnon aliorum beneficiorum suorum absque residentia ad biennium percipere valeat.

Meritis tue ...

Dat. Avin. 12 kal. januarii anno 12.

In e. m. magistro Bernardo Stephani, archidiacono Figiacensi, Caturcensis, notario pape, et preposito Mirapiscensi ac Bertrando de Claromonte, canonico Petragoricensis ecclesiarum.

2158 – 29 avril 1328

Reg. Av. 30, f. 377 ; Vat. 86, f. 328, n. 1839.

Guillelmo Lemosini conferuntur parrochiales ecclesie B. Marie de Gotz et S. Martini ac capella S. Johannis de Monte Acuto, ad invicem dependentes, Agennensis diocesis, vacantes per liberam resignationem a Raymundo Bernardi de Fonte Capraria per Gasbertum de Valle, rectorem ecclesie Sancti Fortis, Caturcensis diocesis, procuratorem dicti Raymundi, in manibus Gasberti, archiepiscopi Arelatensis, camerarii pape, factam causa permutationis cum canonicatu et prebenda ac decanatu ecclesie S. Petri Casletensis, Morinensis diocesis, a dicto Guillelmo resignatis, non obstante quod dictus Guillelmus in ecclesia Santi Audomari, Morinensis diocesis, canonicatum et prebendam obtinet.

SedisApostolice ...

Dat. Avin. 3 kal. maii anno 12.

In e. m. abbati secularis Albaterrensis, Petragoricensis diocesis, ac Vasionensis et Mirapiscensis prepositis ecclesiarum.

2175 – 17 juin 1328

Reg. Av. 31, f. 360, n. 3043 ; Vat. 88, f. 134, n. 3343.

Galhardo de Bironio confertur canonicatus ecclesie Morinensis sub expectatione prebende, non obstante quod in Sancti Aviti, Sarlatensis diocesis, canonicatum et prebendam et in Petragoricensi et Xanctonensi canonicatus sub expectatione prebendarum obtinet ac in eadem Petragoricensi ecclesiis dignitatem seu personatum vel officium expectat.

Nobilitas generis ...

Dat. Avin. 15 kal. julii anno 12.

In e. m. abbati monasterii de Sancto Amando, Sarlatensis diocesis, et decano S. Stephani de Tescone Montisalbani ac Bertrando de Claromonte, canonico Petragoricensis ecclesiarum.

2407 – 27 mars 1329

Reg. Av. 33, f. 85 ; Vat. 90, f. 132 v°, n. 1362.

Johanni de Grandiprato, capellano Petri, Portuensis et Sancte Rufine episcopi, confertur canonicatus ecclesie Atrebatensis sub expectatione prebende, non obstante quod canonicatum et prebendam ecclesie S. Gaugerici Cameracensis et parrochialem ecclesiam de Orvillari, Trecensis diocesis, obtinet.

Ad illorum provisionem ...

Dat. Avin. 6 kal. aprilis anno 13.

In e. m. abbati monasterii Sancti Amandi, Sarlatensis diocesis, et priori secularis S. Ursini Bituricensis ac archidiacono Hanonie, Cameracensis ecclesiarum.

2477 – 5 juillet 1329

Reg. Av. 33, f. 488 v° ; Vat. 91, f. 133, n. 2379.

Augerio de Pelagrua conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie Burgensis ac abbatia de Castro Xoricio in eadem ecclesia cum prestimoniis et prestimonialibus portionibus, vacantes per obitum Bernardi, S. Clementis presbiteri cardinalis, apud Sedem apostolicam defuncti, consideratione Arnaldi, S. Marie in Porticu diaconi cardinalis, cujus dictus Augerius nepos existit, non obstante quod in ecclesia Sancti Audomari, Morinensis diocesis, canonicatum et prebendam obtinet.

Nobilitas generis ...

Dat. Avin. 3 non. julii anno 13.

In e. m. preposito Vivariensi et archidiacono de Tornodoro, Lingonensis, ac Vitali de Ape, canonico Agennensis ecclesiarum.

2552 – 20 octobre 1329

Reg. Av. 35, f 138 ; Vat. 93, n. 174.

Guidoni Radulphi, rectori parrochialis ecclesie de Canhaco, Caturcensis diocesis, pape familiari (1), conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie Cameracensis vacantes per assecutionem a Johanne de Borto factam de aliis canonicatu et prebenda ejusdem ecclesie (2).

Grata tue ...

Dat. Avin. 13 kal. novembris anno 14.

In e. m. Mirapiscensis et Regensis prepositis ac Bertrendo de Claromonte, canonico Petragoricensis ecclesiarum.

(1) Voy. n. 2550.

(2) Voy. n. 2520.

2560 – 26 octobre 1329

Reg. Av. 36, f. 432, n. 1579 ; Vat. 94, n. 593.

Galhardo de Portu confertur canonicatus ecclesie Conseranensis sub expectatione prebende, non obstante quod in S. Stephani de Tescone Montisalbani ac in Harlebeccensi ecclesiis canonicatus et prebdendas, ac parrochialem ecclesiam de Duyssaco, que modici valoris existit, Tornacensis et Petragoricensis diocesum, obtinet.

Laudabile testimonium ...

Dat. Avin. 7 kal. novembris anno 14.

In e. m. episcopo Mirapiscensi et Grandissilve ac Juncellensis, Tholosane et Biterrensis diocesum, monasteriorum abbatibus.

2561 – 26 octobre 1329

Reg. Av. 36, f. 461, n. 1644 ; Vat. 94, n. 657.

Eidem Galhardo confertur elemosinaria ecclesie Conseranensis, que simplex beneficium sine cura existit, in brevi vacatura per consecrationem Raymundi Attonis, electi Conseranensis, non obstante quod eodem die de canonicatu sub expectatione prebende ejusdem ecclesie ipsi provisum est.

Sedis apostolice ...

Dat. Avin. 7 kal. novembris anno 14.

In e. m. ut supra n. 2560.

2571 – 18 novembre 1329

Reg. Av. 35, f. 104 ; Vat. 93, n. 123.

Raymundo Pelegrini, capellano Gaucelmi, episcopi Albanensis, conferuntur ad instantiam dicti episcopi, canonicatus et prebenda ecclesie de Sancto Audomaro, Morinensis diocesis, vacantes per resignationem a Guillelmo Lemosini factam (1), non obstante quod parrochialem ecclesiam de Atherton, Wintoniensis diocesis, obtinet quodque in de Vicano et S. Aviti Senioris ecclesiis, Caturcensis et Sarlatensis diocesum, in canonicum est receptus et super prebenda dicte ecclesie S. Aviti litigat et duas sententias pro se reportavit.

Apostolice Sedis ...

Dat. Avin. 14 kal. decembris anno 14.

In e. m. Bernardo, electo Regensi, et abbati monasterii S. Bertini in Sancto Audomaro, Morinensis diocesis, ac archidiacono Meldensi.

(1) Voy. n. 2563.

2697 – 10 avril 1330

Reg. Av. 35, f. 428 ; Vat. 93, n. 920.

Magistro Guillermo Vigerii, bacallario in legibus, conferuntur canonicatus et prebenda ecclesie Rosnacensis, Cameracensis diocesis, vacantes per obitum Augerii de Posolis, apud Sedem apostolicam defuncti, non obstante quod in ecclesia Cenomanensi canonicatum sub expectatione prebende ac dignitais vel personatus seu officii obtinet ac beneficium ecclesiasticum sine cura ad dispositionem episcopi et capituli Vaurensis expectat.

Litterarum scientia ...

Dat. Avin. 4 id. aprilis anno 14.

In e. m. S. Saturnini Tholosani et S. Sergii Andegavensis ac Sancti Amandi, Sarlatensis diocesis, monasteriorum abbatibus.

2711 – 22 avril 1330

Reg. Vat. 95, n. 347.

Andree Egidii dicto Mauphil, clerico Tornacensis diocesis, reservatur beneficium ecclesiasticum cum cura vel sine cura (50 vel 30 lib. tur. parv.) ad collationem prepositi, decani et capituli ecclesie S. Petri Insulensis, Tornacensis diocesis.

Sedis apostolice ...

Dat. Avin. 10 kal. maii anno 14.

In e. m. abbati monasterii de Laude et preposito S. Piati Sicliniensis, Tornacensis diocesis, ac Bertrando de Claromonte, canonico Petragoricensis ecclesiarum.

2731 – 5 mai 1330

Reg. Vat. 95, n. 478.

Arnaldo Laguti de Mota confertur canonicatus ecclesie Xanctonensis sub expectatione prebende, non obstante quod in Cameracensi et Lugdunensi ecclesiis canonicatus et prebendas obtinet.

Sedis apostolice ...

Dat. Avin. 3 non. maii anno 14.

In e. m. Petragoricensis et Sancti Flori Claromontensis archidiaconis ac scolastico Tullensis ecclesiarum.

2785 – 6 juillet 1330

Reg. Av. 35, f. 613 ; Vat. 96, n. 3700.

Guillelmo Viguerii confertur canonicatus ecclesie Narbonensis sub expectatione prebende, consideratione Philippi, regis Francie, non obstante quod dudum de canonicatu et prebenda ecclesie Rosnacensis, Cameracensis diocesis, vacantibus ei provisum est et in ecclesia Cenomanensi canonicatum sub expectatione prebende ac dignitatis vel personatus seu officii obtinet.
Laudabile testimonium ...

Dat. Avin. 2 non. julii anno 14.

In e. m. S. Saturnini Tholosani et Sancti Maxentii ac Sancti Amandi, Pictavensis et Sarlatensis diocesum, monasteriorum abbatibus.

2823 – 12 août 1330

Reg. Av. 270, f. 487 v°, n. 2888 ; Vat. 95, n. 958.

Arnaldo Laguti de Mota reservatur dignitas vel personatus seu officium in ecclesia Xanctonensi, non obstante quod in Cameracensi canonicatum et prebendam ac in Lugdunensi ecclesiis canonicatum et quasdam portiones obtinet seu quod ei de canonicatu sub expectatione prebende in ecclesia Xanctonensi provisum est, quam ultimam gratiam credit sibi fore inutilem aut tardo tempore profuturam propter plurimos expectantes ipsum precedentes.

Nobilitas generis.

Dat. Avin. 2 id. augusti anno 14.

In e. m. decano Andegavensis et archidiacono Petragoricensis ac scolastico Tullensis ecclesiarum.

2831 – 13 août 1330

Reg. Av. 270, f. 525 v°, n. 2992 ; Vat. 95, n. 930.

Executoribus mandatur quatenus declarent Johannem, abbatem, et conventum monasterii Andrensis, O. S. B., Morinensis diocesis, minime teneri ad solvenda debita et mutua a Nicolao de Blangiaco, olim abbate, tunc a regimine dicti monasterii amoto, post amotionem hujusmodi contracta.

Venerabili fratri ... episcopo Morinensi et dilectis filiis ... B. Marie de Capella et ... S. Bertini de Sancto Audomaro, Morinensis diocesis, monasteriorum abbatibus salutem etc.

Ex tenore petitionis ex parte dilectorum filiorum Johannis, abbatis, et conventus monasterii Andrensis, O. S. B., Morinensis diocesis, nobis oblate percepimus quod olim fama publica referente dilecto filio ... abbati monasterii Karroffensis, dicti ordinis, Pictavensis diocesis, quod Nicolaus de Blangiaco, monachus, tunc abbas ejusdem monasterii Andrensis, proximus dicti Johannis precessor, sue salutis inmemor sensumque datus in reprobum, erat symonie, perjurii et furti criminibus irretitus, majoris excommunicationis vinculo innodatus, notatus irregularitatis macula, incontinentie vicio laborabat, dilapidarat enormiter bona Andrensis monasterii antedicti, nullam gerebat curam de divinis officiis vitamque ducebat viliter dissolutam et quod existebat aliis quamplurimis sceleribus labefactus quodque ad irreparabilis desolationis obprobrium deduxerat Andrense monasterium prelibatum, dictus abbas Carrofensis, ad quem tam ex privilegio apostolico quam de consuetudine legitime perscripta visitatio et reformatio ipsius monasterii Andrensis ac inquisitio et correctio criminum et scelerum hujusmodi ac institutio et destitutio abbatis dicti monasterii Andrensis qui est pro tempore pertinen, dilecto filio Theobaldo, priori prioratus de Serdaco, dicti ordinis, Petragoricensis dioceis, monasterio Karroffensi prefato immediate subjecti, commisit ut ad idem monasterium Andrense personaliter accederet et contra dictum Nicolaum ex officio suo ad inquisitionem descenderet super criminibus et sceleribus supradictis et, si eum super illis culpabilem inveniret, ipsum a regimine predicti monasterii Andrensis per diffinitivam sententiam amoveret ; dictusque prior ad idem monasterium Andrense personaliter accedens, eodem Nicolao vocato coram se legitime, primo de infamia criminum et scelerum predictorum diligenter inquirere procuravit ; et quia reperiit eundem Nicolaum super illis apud bonos et graves publice diffamatum inquisivit legitime contra dictum Nicolaum ad id etiam evocatum de veritate criminum et scelerum predictorum ; et quia invenit eum per inquisitionem hujusmodi de veritate, ut prefertur, factam riteque habitam, culpabilem super criminibus et sceleribus antedictis, ipsum a regimine dicti monasterii Andrensis per diffinitivam sententiam perpetuo amovit, justitia exigente ; ac predicti conventus dictum Johannem in eorum abbatem concorditer et canonice elegerunt ; idemque prior, auctoritate dicti abbatis Karroffensis, ad quem hujusmodi electionis confirmatio ex privilegio et de consuetudine hujusmodi electionis confirmatio ex privilegio et de consuetudine hujusmodi pertinebat, sibi specialiter in hac parte commissa, electionem eandem legitime confirmavit, ipsique Johanni per te, frater episcope, munus benedictionis rite impensum extitit subsequenter. Verum dictus Nicolaus post eandem sententiam pro abbate dicti monasterii Andrensis se gerens temere et ad excogitatam maliciam se convertens, plura mutua usque ad extimationem quinque milium librarum usualis monete, sub nomine sui, tanquam abbatis ejusdem monasterii Andrensis, presertim in remotis partibus, inique contraxit, quanquam idem monasterium Andrense, administrationis sue tempore, in quatuor milibus librarum monete hujusmodi et amplius obligasset, in grave ipsius monasterii Andrensis detrimentum ; ac idem Nicolaus, hujusmodi contractibus et obligationibus non contentus, eosdem Johannem et conventum, cum gentibus armatis bona ipsius monasterii Andrensis, jam pene desolati, per violentiam occupando, cotidie inquietare hostiliter non desistit.

Quare nobis ex parte dictorum Johannis et conventus fuit humiliter supplicatum ut ipsis et dicto eorum monasterio super hiis paterno compatientes affectu, providere eis in hac parte adversus ejusdem Nicolai presumptuosam audaciam et dampnosam malitiam de oportuno remedio (a) dignaremur. Nos igitur ecclesiarum et monasteriorum omnium quorum curam gerimus, disponente Domino, generalem, indempnitatibus precavere, quantum nobis desuper conceditur, desiderabiliter affectantes, discretioni vestre per apostolica scripta committimus et mandamus quatenus vos vel duo aut unus vestrum, per vos vel alium seu alios, si est ita, eosdem Johannem et conventum, seu dictum monasterium Andrense, ad aliqua debita vel mutua in persona dicti Nicolai sub nomine sui tanquam abbatis ipsius monasterii Andrensis, seu qualitercunque alias, postquam ipse Nicolaus per dictam sententiam a regimine ipsius monasterii Andrensis, ut supra dicitur, amotus extitit, contracta, quibuscunque creditoribus persolvenda, nisi quatenus debita et mutua hujusmodi pro utilitate dicti monasterii Andrensis inita et in utilitatem eandem conversa legitime probata fuerint, [minime teneri declaretis] aut Johannis, conventus et monasterii Andrensis prefatorum bona, occasione debitorum et mutuorum eorundem seu alias indebite capi vel distrahi minime permittatis, illos qui contrarium fecerint et fieri procurarint ut a talibus abstineant dictumque Nicolaum et quoscunque alios ut ab eorundem Johannis et conventus ac monasterii Andrensis inquietationibus et molestationibus indebitis omnino desistant, monitione premissa, per censuram ecclesiasticam, sublato appellationis obstaculo, compescendo.

Dat. Avin. idibus augusti anno 14.

(a) remediis reg.