1^er mai 1146

Lettre du pape Eugène III qui met l’abbaye de Saint-Cybard d’Angoulême sous la protection du Saint-Siège, contre un paiement annuel de deux besants.

Mention de Trémolat, de Cercles, de Chapdeuil, etc.

Référence: Pas mentionné dans Jaffé-Loewenfeld.

Edition: Papsturkunden in Frankreich; VI - Auvergne, Poitou, Périgord, Angoumois, Saintonge, Marche und Limousin, n° 16, Acta Romanorum Pontificum, Wilhelm Wiederhold, 1911-1913.

Copie: Cartulaire de Saint-Cybard d’Angoulême, BBB, XV^e siècle, f. 345, Angoulême, Arch. Dép. (Abbaye Saint-Cybard d’Angoulême).

Eugenius episcopus servus servorum Dei. Dilectis filiis Guillelmo abbati beati Eparchii Engolismensis monasterii ejusque fratribus tam presentibus quam futuris regularem uitam professis in perpetuum. Apostolice sedis cui largiente Domino presidemus, nos hortatur auctoritas religiosos diligere et eorum loca pia protectione munire. Dignum namque et honestati conveniens (conventus) esse cognoscitur, ut qui ad ecclesiarum regimen assumpti sumus eas contra pravorum hominum nequitia tueamur et apostolice sedis patrocinio foveamus. Eapropter, dilecti in Domino filii (filiis) vestris justis postulationibus clementer annuimus et prefatum monasterium, in quo divino (servicio) mancipati estis obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus. Statuentes ut quascunque possessiones quecunque bona in presenciarum juste et canonice possidetis aut in futurum concessione pontificum, liberalitate regum, largicione principum, oblacione fidelium seu aliis justis modis prestante Domino poteritis adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis : In pago videlicet Engolismensi ecclesiam sancti Eparchii de Ylice, ecclesiam de Gorvilla, ecclesiam de Bonavilla, ecclesiam sancti Michaelis de Marcilliaco (Marciliaco), ecclesiam de Taureis (Tauris), ecclesiam sancti Stephani de Buxo, ecclesiam de Dignaco, ecclesiam sancti Aredii de Valle, ecclesiam de Narciaco, ecclesiam de Jertiaco, ecclesiam de Varolio (Valolio) cum omnibus pertinentiis earum, terram de Prus et de Lados, quas ipsa ecclesia acquisivit ; in pago Xanctonensi (Xantonensi) ecclesiam sancti Petri de Agernac (Ajarnac) cum omnibus appendiciis suis, ecclesiam sanct Eparchii supra Castrum, ecclesiam sancti Romani de Chassort (Cason), ecclesiam de Triac, ecclesiam sancti Martini de Limars (Linars), ecclesiam sancti Trojani, ecclesiam de Verzilles (Vercille), ecclesiam sancti Bartholomei de Orluc cum omnibus earum pertinenciis ; in pago Petragoricensi ecclesiam sancti Eparchii de Circulo cum omnibus appendiciis suis, scilicet cappella de Turre, ecclesia de Cabdolio, ecclesia de Monteburlano, ecclesi de Maisos, ecclesiam de Salas, ecclesiam de Paluel, ecclesiam de Montainac (Monteinac), ecclesiam beate Marie de Tomolato (Themolato) cum omnibus appendiciis suis, scilicet ecclesia sancti Cipriani et ecclesia sancti Petri de Luciaco (Cussiaco), ecclesiam sancti Medardi de Calezio, ecclesiam sancti Petri de Pomport, ecclesiam sancti Petri de Foles, ecclesiam sancti Aviti de Vilars (Villars), ecclesiam sancti Martini (Maximi) de Monte Malignac, ecclesiam sancti Hillarii (Hilarii), ecclesiam de Valaco (Valaro), capellam de Montecuc ; in pago Agennensi (Agenensi) ecclesiam de Terrac (Teyrac), ecclesiam de Strata cum omnibus pertinentiis suis, ecclesiam sancti Maxentii, ecclesiam sancti Orientis cum omnibus pertinentiis suis. Preterea immunitatem et quicquid a Karolo rege de jure suo eidem ecclesie rationabiliter concessum et scripto suo firmatum est, vobis nichilominus confirmamus. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare aut ejus possessiones aufferre vel ablatas retinere minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur, eorum pro quorum gubernatione et sustentacione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolice auctoritate et diocesanorum episcoporum canonica justitia. Ad indicium autem hujus a sacrosancta Romana ecclesia percepte protectionis duos bizantios nobis nostrisque successoribus annis singulis persolvetis. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hujus nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ulcioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax domini nostri Jesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis inveniant. Amen.

Ego Eugenius catholice ecclesie episcopus ss.

Ego Conradus Sabinensis episcopus ss.

Ego Guido presb. card. tit. sancti Grisogoni ss.

Ego Rainerius presb. card. tit. sancta Prisce ss.

Ego Guido presb. card. tit. sancti Laurentii in Damaso (et Damasi) ss.

Ego Ubaldus (Ubalderii) presb. card. tit. sancte Crucis in Jerusalem ss.

Ego Gregorius diac. card. sancti Angeli ss.

Ego Johannes diac. card. sancte Marie Nove ss.

Ego Cinthius diac. card. sanctorum Sergii et Bachi ss.

Datum Sutrii per manum Roberti sancta Romane ecclesie presbiteri cardinalis et cancellarii, kal. maii, indictione VIIII, incarnationis dominice anno M° C° XL° VI°, pontificatus autem domni Eugenii pape III anno II.