25 avril 1154

Le pape Anastase IV confirme les droits et privilèges de l’archevêché de Bordeaux et de ses suffragants.

Référence : Jaffé-Loewenfeld, 9876 (6800)

Ecclesiae Burdigalensis et suffraganearum ecclesiarum ejusdemque provinciae abbatiarum privilegia et possessiones confirmat. petente Gaufrido archiepiscopo. Marca De concordia sac. II. 385, Mansi XXI. 783. Imbert Cart. de St. Laon de Thouars p. 59. Migne 188 p. 1066. — "Quotiens aliqua ecclesiarum".

Edition : Sacrorum conciliarum, Nova amplissima collectio, t. XXI, p. 783, Mansi, 1758-1798 Mention : http://www.guyenne.fr/archivesperigord/shap/T11/1884/Chartrier Sarlat.htm

Une notice manuscrite sur les abbés de Sarlat, recueillie par Leydet (Bib. nat., mss. Lesp., t. 12), fait cependant mention de lettres apostoliques du pape Eugène III, de l'an 1146, et d'Anastase IV, de 1154. Une note de notre savant collègue et ami, M. de Gérard, nous a édifié sur le contenu des premières (Bulletin, t. VIII, p. 259).

Anastasius episcopus servus servorum Dei, venerabilibus fratribus, Gaufrido Burdegalensi archiepiscopo, ejusque suffraganeis episcopis, Agennensi, Engolismensi, Santonensi, Pictaviensi, Petracoriensi, et universis abbatibus per eandam provinciam constitutis, tam praesentibus quam futuris, in perpetuum.

Quotiens aliqua ecclesiarum, conditionibus saecularium virorum per catholicorum principum provisionem eximitur, et gratia ei conceditur libertate potiri, sanctae Romanae ecclesiae, universorum Christi fidelium matri, providendum imminet attentius, et agendum, quatenus quod ad honorem Dei, et salutem ecclesiae suae factum esse dignoscitur, taliter auctoritate apostolica roboretur, ut non debeat ecclesia Dei, quae libertati reddita videbatur, per aliquorum malitiam recidivis denuo conditionibus aggravari. Quemadmodum enim catholica mater ecclesia etc. ut supra.

Nos praedecessorum nostrorum fel. mem. Innocentii videlicet, Lucii, et Eugenii, Romanorum pontificum, vestigiis inhaerentes, nostri favoris assertione firmamus, et ratam et inconvultam futuris temporibus observari praecipimus, ut videlicet tam in Burdegalensi sede, quam in aliis episcopalibus ecclesiis, vel abbatiis ejusdem provinciae, in episcoporum electionibus vel abbatum, canonicam habeatis libertatem, absque hominii, juramenti, seu etiam fidei per manus datae obligatione.

Porro quod a praedecessoribus nostris in generalibus est statutum conciliis, res, et bona universa Burdegalensis archiepiscopi, et suffraganeorum episcoporum, vel abbatum decedentium, successorum usibus illibata servari pariter et inconvulsa, apostolica auctoritate decernimus. Adjicientes etiam, ut omnes ecclesiae infra supradictam provinciam constitutae, praedia, possessiones, et universa ad ipsas pertinentia, secundum privilegia, justitias et bonas consuetudines suas, integra, et inconvulsa possideant ; atque, ut dictum est, in omnibus ecclesiis, earumque ministris, et possessionibus vestris, canonicam habeatis in omnibus libertatem, salva sedis apostolicae auctoritate. Nulli ergo hominum fas sit vos vel ecclesias vestras super hac nostra constitutione temere perturbare, aut aliquam vobis exinde contrarietatem inferre. Si quis autem huic nostrae constitutioni ausu temerario contraire tentaverit, si non reatum suum congrue emendaverit, potestatis, honorisque sui careat dignitate, et omnipotentis Dei, et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus, indignationem incurrat, et excommunicationi subjeaceat, conservantes vero, eorumdem apostolorum benedictionem et gratiam consequantur. Amen.

Ego Anastasius catholicae ecclesiae episcopus subscripsi.

Ego Imarus Tusculanus episcopus ss.

Ego Cinthius Portuensis, et Sanctae Rufinae episcopus ss.

Ego W. presbyter card. tit. Calixt. ss.

Ego Hubaldus presbyter cardinalis tit. Sanctae Prasedis ss.

Ego Manfredus presbyter cardinalis tit. Sanctae Sabinae ss.

Ego Aribertus presbyter card. tit. Sanctae Anastasiae ss.

Ego Julius presbyter cardinalis tit. S. Marcelli ss.

Ego Rodulphus diaconus cardinalis Sanctae Luciae ss.

Ego Guido diac. card. Sanctae Mariae in Porticu ss.

Ego Oddo diaconus card. S. Nicolai in carcere Tulliano ss.

Datum Laterani per manum Rolandi sanctae Romanae ecclesiae presbyteri cardinalis, et cancellarii, VII kal. maii, Ind. II, Incarn. Domin. an. 1154, pontificatus vero domini Anastasii IV papa anno primo.