20 mars 1178
Bulle d’Alexandre III qui confirme les possessions de l’abbaye d’Uzerche.
Mention de Tourtoirac, de Puy-Girault (près de Puyguilhem), Saint-Méard de Gurson, Saint-Rémi, Saint-Géraud-de-Corps, Quinsac, etc.
Référence : 13338
Monasterii
S. Petri Usercensis patrocinium suscipit, possessionesque et privilegia confirmat, petente Bernardo abbate. In bibl.
nat. Paris., ms. lat. 12747., f. 409. — « Religiosam vitam
eligentibus ».
Mis à l’année 1179 par Loewenfeld.
Edition : Cartulaire de l’abbaye d’Uzerche (Corrèze) du Xe au
XIVe siècle, par J.-B. Champeval, 1901
Copie :
http://guyenne.fr/ArchivesPerigord/Cartulaires/cartulaire uzerche.htm (charte 957)
Privilegium domini Alexandri Pape
III
Alexander episcopus, servus servorum Dei, dilectis
filiis Bernardo abbati Usercensis monasterii, ejusque fratribus tam presentibus
quam futuris regularem vitam professis in perpetuum. Religiosam vitam
eligentibus apostolicum conven. A deo suffragium ne forte cujuslibet
temeritatis incursus aut eos a proposito revocet, aut robur, quod absit, sacre
religionis infringat. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis
postulationibus clementer annuimus, et prefatum monasterium Sancti Petri
Usercensis in quo divino mancipati estis obsequio, predecessorum nostrorum,
sancte recordationis, Lucii, et Eugenii, Romanorum pontificum vestigis
inherentes, sub Beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis
scripti privilegio communimus. Inprimis sidiquem statuentes ut ordo monasticus
qui secundum Dei timorem et Beati Benedicti regulam in monasterio vestro
institutam co. [nversari?] dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus
inviolabiliter observetur. Preterea quascunque possessiones, quecumque bono
idem monasterium in presentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum
concessione pontificum, largitione regum, vel principum, oblatione fidelium,
seu aliis justis modis, prestante Domino, poterit adipisci, firma vobis
vestrique successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus
exprimenda vocabulis :
Locum ipsum in quo prefatum monasterium situm est, cum pertinentiis
suis, monasterium Sancti Petri Tusturiaci, Monasterium Agedunensis cum omnibus
eorum pertinentiis, monasterium Maismacense cum pertinentiis suis; monasterium
Sancti Medardi, cum ecclesiis suis : Sancti Petri videlicet de Punchiac, Sancti
Martini de
Montezeux, Sancti Remigii, Sancti Giraldi, et ecclesiam Sancti Martini de Heremo; monasterium Sancti Vincentii de
Barciaco, ecclesiam Sancti Petri de Montepesac, capellam Sancti Jacobi de
Landa, ecclesiam de Porgirolini, ecclesiam Sancte Marie de Usercha, cum decimis
et aliis pertinentiis suis, ecclesiam Sancte Eulalie cum decimis et aliis
pertinentiis suis, ecclesiam Sancti Salvatoris, cum decimis et aliis
pertinetiis suis, ecclesiam Sancti Pardulfi de Ves, cum decimis et aliis
pertinentiis suis, ecclesiam Sancti Pardulfi de Ortigeiras, cum decimis et
aliis pertinentiis suis, ecclesiam Sancti Vincentiani cum decimis et aliis
pertinentiis suis, capellam Sancti Joannis Baptiste de Acuto
Monte, cum pertinentiis suis, capellam Sancti Petri de Liginiaco, ecclesiam
Sancte Marie de Mille Vaccis, cum decimis et aliis pertinentiis suis, capellam
Sancti Petri de Brolio, ecclesiam Sancti Martini de Gartempa, ecclesiam Sancti
Preiecti, cum decimis et aliis suis pertinentiis; unam marcham argenti quam
annuatim vobis persolvere tenentur canonici Sancti Leonardi, pro ecclesia
Sancte Marie de
Castaneto, ecclesiam Sancti Viti cum decimis et aliis pertinentiis suis,
ecclesiam Sancte Marie de Albassania, cum decimis et aliis suis pertinentiis,
capellam Sancte Marie de Porcharia, capellam Sancte Marie de Lafiai; ecclesiam
Sancti Martini de Sodemia, et capellam de Magoteira cum decimis et aliis eorum
pertinentiis; ecclesiam Sancti Juliani de Condat, cum decimis et aliis
pertinentiis suis, ecclesiam Sancti Eparchii cum decimis et aliis pertinentiis
suis, ecclesiam Sancti Silvani, cum decimis, capellam Sancte Marie de
Castaneto; capellam Sancte Marie Magdalene de Spinasusa, ecclesiam Sancti
Bibiani de Niol, cum decimis et aliis earum pertinentiis; capellam de Vitrac
cum duobus modiis tritici ab ecclesia Cambolive vobis annualiter persolvendis,
ecclesiam Sancti Angeli, et ecclesiam Sancti Saturnini de Quinsiaco, cum
decimis, et aliis earum pertinentiis, capellam Sancte Marie Magdalene de
Chambrases; ecclesiam Sancti Dulcissimi de Chambaret, cum capella Sancti
Nicolai de Monces, cum decimis et aliis suis pertinentiis; ecclesiam Sancti
Hylarii de Celom, cum decimis et aliis suis pertinentiis, et mansum de Gondra,
cum capella et cimiterio et decimis et aliis suis pertinentiis.
Sane
novalium vestrorum que propriis manibus aut sumptibus colitis, sive de
nutrimento animalium vestrorum, nullus a vobis decimas exigere presumat, cum
autem generale interdictum fuerit : liceat vobis, clausis januis, exclusis
excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suppressa voce, divina
officia celebrare. Liceat quoque vobis personas e seculo fugientes, liberas et
absolutas, ad conversionem recipere, et eas sine contradictione alicujus
retinere. In parrochialibus siquidem ecclesiis quas habeat[tis], liceat vobis
clericos vel sacerdotes eligere, et episcopo presentare, quibus, si idonei
fuerint, episcopus animarum curam committat, ut ei de spiritualibus, vobis vero
de temporalibus, debeant repondere. Pastum etiam quem canonici Lemovicensis
ecclesie pro benedictione abbatis sibi et familie sue a vobis exigunt, quare
talis exactio de pravitate pocius quam ex caritate videtur procedere, dari vel
exigi de cetero prohibemus.
Interdicimus
insuper ut nulli in vos vel clericos vestros seu ecclesias excommunicationis,
suspensionis vel interdicti sententiam sine causa rationabili et manifesta
liceat promulgare.
Ad hec
adjicientes sancemus ut nulli persone ecclesiastice vel seculari liceat emere
vel vendere terras vel possessiones ad idem monasterium spectantes, sine
licentia abbatis et capituli.
Statuimus
insuper ut nullus infra unam leugam a monasterio vestro castella seu mancionem
in detrimentum monasterii erigere presumat.
Sepulturam
quoque ipsius loci liberam esse decernimus ut eorum devotioni et extreme
voluntati qui se illic sepeliri deliberaverint, misi forte excommunicati vel
interdicti sint, nullus obsistat, salva tamen justicia illarum ecclesiarum a
quibus mortuorum corpora assumuntur. Obeunte vere te nunc ejusdem loci abbate
vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi, qualibet subreptionis astucia seu
violentia, praeponatur, nisi quem fratres communi assensu vel fratum (corrige
fratrum) consilii sanioris secundum Dei canorim [pro canorem] et Beati Bendicti
regulam providerint eligendum. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum fas sit
prefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel
ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fategare, sed omnia
integra conserventur eorum pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa
sint, usibus omnimodis profutura, salva apostolice sedis auctoritate, et
diocesani episcopi canonica justicia.
Ad
judicium autem hujus a sede apostolica percepte protectionis, bizantium unum
nobis notrisque successoribus annuatim persolvetis.
Si qua
igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona, hanc nostre constitutionis
paginam, sciens, contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove
commonita, nisi reatum suum digna satisfactione correxerit, potestatis
honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de
perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et domini
redemptoris nostri Jhesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine divine
ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax domini
nostri Jhesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant et apud
districtum judicem premia eterne pacis inveniat (sic). Amen. Amen. Amen.