2 décembre 1178

Le pape Alexandre III confirme les possessions de l’abbaye de la Chaise-Dieu.

Mention de Brantôme.

Référence : Jaffé-Loewenfeld, 13119

Monasterium Casae Dei tuendum suscipit ejusque possessiones et jura confirmat, petente Bertrando

abbate. Fratribus pensionem unius byzantii annuatim persolvendam imponit. Pflugk-Harttung Acta

III. 264. Cf. n. 13273. — "Susceptae administrationis".

Edition : Acta pontificum romanorum inedita, III, Urkunden der papste vom jahre c. 590 bis zum jahre 1197, J. v. Pflugk-Harttung, 1886 (N. 275)

Copie ou original : Archivio di Stato à Milan.

Alexander episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Bertrando, abbati monasterii Case Dei, ejusque fratribus tam presentibus, quam futuris, regularem vitam professis, in perpetuum. Suscepte aministrationis offitium monet propensius et hortatur, universos ecclesie filios paterna caritate diligere, precipue tamen illos, qui arctius divinis sunt obsequiis mancipati et ad sacrosanctam Romanam ecclesiam noscuntur specialius pertinere. Eapropter, dilecti in Christo filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et ad exemplar predecessorum nostrorum, felicis memorie Calixti, Eugenii et Adriani, Romanorum pontificum, domum beati Rotberti, in qua divino mancipati estis obsequio sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus. Statuentes, ut, quascumque possessiones, quecumque bona idem monasterium in presentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis justis modis, prestante Domino, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis : abbatiam videlicet Sancti Siccarii Brantomnensis, abbatiam Sancti Michaelis Galliacensis, abbatiam Sancti Theodardi, abbatiam Fraxinorensis, abbatiam Sancti Sixti apud Placentiam, abbatiam Sancti Marini Papiensis cum omnibus pertinentiis suis, abbatiam Faverniacensem, Sancti Quirici secus Lucam cum ecclesiis Sancti Juliani montis Pisani, alias quoque abbatias vel ecclesias, ab episcopis vobis pia largitione concessas, quas qualibet se ex dono laicorum prius tenuisse proponunt, vobis tanquam ex justiori titulo manere sancimus, nisi eas canonica, id est tricenali possessione, vel episcopali dono aut idoneis testibus vel legalibus scriptis constiterit habuisse. Preterea, suscipientes vos in ecclesie Romane filios spetiales, ea vos libertate per presentem paginam communimus et decreto sancimus perpetuo valituro, ut nulli archiepiscoporum vel episcoporum deinceps liceat, cenobium vestrum, abbatem vel conventum ejusdem cenobii, excommunicationi subicere vel interdicti sententiam pregravare, sed in beati Petri et successorum ejus manu quieti semper ac liberi per omnipotentis Dei gratiam consistatis. Digne vero penitentibus, qui pro suorum scelerum venia prescriptum monasterium duxerint visitandum, ipsum intrare et illic Domino sua vota persolvere indugemus. Liceat quoque vobis, personas liberas et absolutas, e seculo fugientes, ad conversionem recipere et eas sine contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nullus fratrum vestrorum post factam in eodem loco professionem de claustro vestro qualibet levitate discedat; discedentem vero sine communium litterarum cautione nullus suscipere audeat vel tenere. Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat fratribus vestris, qui per vestras ecclesias commorantur, clausis januis, non pulsatis tintinnabulis, nisi in majori monasterio celebrare divina offitia, ita tamen, quod excommunicati vel interdicti nullatenus admittantur. Decernimus etiam, ut nulli, nisi a sede apostolica delegato, abbatem vestrum, qui pro tempore fuerit, liceat ad sinodum vel conventum vocare. Statuimus quoque, ut si quis abbatum, qui de constitutione apostolica prescripto monasterio subjacent, vobis inhobedientes extiterint vel rebelles, liceat vobis, eum regulari disciplina compescere, nec quisquam episcoporum [teme]re vobis adversari presumat. Statuimus insuper, ut in parrochialibus ecclesiis vestris vacantibus liceat vobis, sacerdotes eligere et episcopo presentare, quibus, si idonei inventi fuerint, episcopus curam committat, ut de plebis quidem cura episcopo, vobis autem de temporalibus respondeant, in vestra autem parrochia novum oratorium vel ecclesiam absque assensu episcopi diocesani et vestro construere nemo presumat. Crisma vero, oleum sanctum, consecrationes altarium seu basilicarum, ordinationes clericorum sive monachorum, qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam apostolice sedis habuerit et ea vobis gratis et absque pravitate vel exactione aliqua voluerit exibere. Alioquin liceat vobis, quemcumque malueritis, adire antistitem, qui, nostra fultus auctoritate, quod postulatur, indulgeat. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat, prefatum monasterium ... usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolice auctoritate. Ad indicium autem percepte hujus a sede apostolica libertatis bizantium unum annis singulis nobis nostrisque successoribus persolvetis. Si qua igitur ... Cunctis autem ... inveniant. Amen. Amen. Amen.

Ego Alexander catholice ecclesie episcopus ss.

Ego Hubaldus Hostiensis episcopus ss.

Ego Johannes presbiter cardinalis Sanctorum Johannis et Pauli tit. Pamachii ss.

Ego Johannes presbiter cardinalis tit. Sancte Anastasie ss.

Ego Johannes presbiter cardinalis tit. Sancti Marci ss.

Ego Arduinus presbiter cardinalis tit. Sancte Crucis in Jerusalem ss.

Ego Petrus presbiter cardinalis tit. Sancte Susanne ss.

Ego Petrus presbiter cardinalis tit. Sancti Grisogoni ss.

Ego Vivianus presbiter cardinalis tit. Sancti Stefani in Celio monte ss.

Ego Cintius presbiter cardinalis tit. Sancte Cecilie ss.

Ego Hugo presbiter cardinalis tit. Sancti Clementis ss.

Ego Matheus presbiter cardinalis tit. Sancti Marcelli ss.

Ego Matheus diaconus cardinalis Sancte Marie Nove ss.

Ego Iac(inthus) diaconis cardinalis Sancte Marie in Cosmydin ss.

Ego Ardicio diaconus cardinalis Santi Theodori ss.

Ego Johannes diaconus cardinalis Sancti Angeli ss.

Ego Bernardus diaconus cardinalis Sancti Nicholai in carcere Tulliano ss.

Datum Tusculani, per manum Alberti, sancte Romane ecclesie presbiteri cardinalis et cancellarii, IIII non. decembris (?), indictione XI, Incarnationis Dominice anno MCLXXVIII, pontificatus vero [domni Alexandri] pape III anno XX.