10 mars 1154

Le pape Anastase IV prend sous sa protection l’abbaye de Charroux et la maintient dans la possession de toutes les églises et de tous les biens qu’elle avait acquis.

Mention de Nontron et de Sourzac avec ses dépendances.

Référence : Jaffé-Loewenfeld, 9846.

Monasterium Carrofense tuendum suscipit ejusque possessiones et privilegia, petente Jordano abbate, confirmat. In bibl. nat. Paris, ms. lat. 13379 (Dom Fonteneau, IV, fol. 32). — « Venerabilium locorum cura ».

Edition : Cartulaire de Charroux, par D. P. de Monsabert, dans les Archives historiques du Poitou, vol. XXXIX, 1910

Edition: Papsturkunden in Frankreich; VI - Auvergne, Poitou, Périgord, Angoumois, Saintonge, Marche und Limousin, n° 20, Acta Romanorum Pontificum, Wilhelm Wiederhold, 1911-1913.

Copie : Collection Dom Fonteneau, t. IV, 171, 175 et 179, Bibliothèque municipale, Poitiers.

Copie : Ms. lat. 18379, f. 32, Bibliothèque nationale, Paris.

Copie : http://guyenne.fr/ArchivesPerigord/Cartulaires/cartulaire charroux.htm

Anastasius Episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Jordano abbati Carrofensis monasterii ejusque fratribus tam presentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum. Venerabilium locorum cura nos ammonet de eorum perpetua securitate tractare, et quae pro ipsorum quiete recte constitua sunt cooperante Domino stabilire. Ea propter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et venerabile sancti Salvatoris monasterium in quo divino mancipati estis obsequio, ad exemplar predecessorum nostrorum felicis memorie Alexandri, Urbani, Calixti et Lucii Romanorum pontificum sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et presentis scripti privilegio communimus.

Statuentes ut quascumque possessiones, quecumque bona idem cenobium in presentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis Deo propitio poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illabata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis.

Burgum videlicet ipsi cenobio adjacentem cum ecclesiis et parochiis suis, ecclesiam de Aneis, de Plevilia, de Genuliaco, de Sivriaco, de Lubiliaco, de Enerciaco cum terra de Podio calvo, ecclesiam de Mesum, de Maelerant, de Marciliaco, de Bellomonte, de Argentum, de Clareia, de Monz, de Lairizac, de Gourne, de Chel, de Exactis, de Malopresbytero, de castro Guarnerii, de Solmeria cum Brenaco, de Suirin, de Banaias, de Loa, de Claromonte, de Bello-loco, de Camboira, de Adaco; ecclesiam sancti Fremerii, sancti Maxentii, sancte Marie et sancte Sophie de Niorto cum parochia sua, sancti Leodegarii, sancti Cirici, sancte Marie de Corum cum ecclesiis et parochia sua, sancti Nicholai de Montorlun, sancti Martini Arsi; item sancti Martini de Heremo, de Tursaco, de Baciano.

In Lemovicensi episcopatu, monasterium Castri Rochecorardi cum cimiterio, monasterium Sancti Angeli cum castro et ecclesiis sibi pertinentibus, ecclesiam de Colongis, de Magnaco, de Mosterio, de Cella, de Tellicio, de Oratorio, de Asneriis, ecclesiam sanctae Eulaliae, sancti Germani, sancti Vincentii, castrum de Nontron et monasterium cum ecclesiis.

In Santonicensi pago, ecclesiam de Agerniaco, de Marnao, de Clavi, de Cadenaco, de Formes, de Salumnagnas, de Cresciaco, de Colums, de Avia, ecclesiam sancte Columbe, sancte Leverine, sancti Florentii, sancti Bibiani.

In Petragoricensi, monasterium sancti Petri de Sorziaco cum appendiciis suis, ecclesiam sancte Columbe, ecclesiam sancte Marie Capelle, ecclesiam novam de Fracto joco de Landas.

In Caturicensi, monasterium de Montepesato cum appendiciis suis, de Bono loco, de Misericordia Dei.

In Agennensi, ecclesiam de Vitriaco, de Artaudo, de Margarona.

In Engolismensi, ecclesiam de Voerta, de Fontanilias, de Canumeth, de Sarguncoco, de Domnazaco, de Sivraco mosterio, de Caleias.

In Burdegalensi, ecclesiam de Stella, de Ribaniaco.

In Andegavensi, ecclesiam sancti Saturnini de Cella cum appendiciis suis.

In Belvacensi, ecclesiam de Fraxineto cum altari suo, de Odonis curte.

In Remensi, ecclesiam de Villa Dominica cum altari suo.

In Morinensi, abbatiam que dicitur Ham, statuentes ut abbatum qui in eodem loco successerint, electio in Carrofensis abbatis provisione consistat, quia ab ipso pene fundationis exordio, Hamensis ecclesia Carrofensi monasterio oblata, Carrofensium fratrum studio et expensis excrevisse cognoscitur; abbatiam de Andria, ecclesiam de Beureria, ecclesiam de Aloamnia.

In Nicholensi episcopatu Anglie, monasterium de Bardonaco, ecclesiam de Stantunaco, de Scantunaco, de Curso, de Scanturbeio.

In Bituricensi, ecclesiam de Mosterolo.

In Arvernensi, castellum de sancti Yvonii, abbatiam Uciodorensem, ecclesiam de Cadilogio, de Molangia, de Nobiliaco, de Crosogilo, de Perusia, de Gadiniaco, de Plevia cum possessionibus et pertinentiis earum, ecclesiam sancti Dionysii de Landesas, ecclesiam Sancti Petri de Noalac, ecclesias de Ambernac, unam beate

Marie, alteram beati Petri, ecclesiam sancti Martini de Ambagao, super fluvium Drone, ecclesiam de Maconvilla, ecclesiam de Cella.

Ad hec supradictorum patrum vestigiis insistentes, interdicimus ne diocesis ipsius episcopus, nisi ab abbate in eodem monasterio missas publicas aut consecrationes vel ordinationes quasvis agat, neque sanctiones indicat, neque paratas vel mansionaticos exinde requirat, salva hospitalis gratia competenti, nec in altare vestre ecclesie quod predicti domini papae Urbani manibus consecratum est, secundum constitutionem ejus quisquam praeter apostolicae sedis pontifice vel ejus vicariis excommunicationis vel interdictionis audeat proferre sententiam. Obeunte vero te nunc ejusdem loci abbati, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet surreptionis astucia seu violentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris, secundum Dei timorem et beati Benedicti Regulam elegerint, a diocesano episcopo consecrandum si quidem gratiam et communionem apostolicae sedis habuerit, et si consecrationem gratis ac sine pravitate voluerit exhibere, alioquin liceat vobis pro eadem consecratione catholicum quem malueritis adire antistitem. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat vestrum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones invadere vel auferre, vel ablatas, retinere, minuere, vel temerariis vexationibus fatigare, neque fratribus, neque his que eorum sunt, pravos usus dominationis, vel cujuslibet exactionis imponere, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt usibus communibus profutura, salva in omnibus apostolice sedis auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se a divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et domini nostri Jhesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subjaceat, cunctis autem eidem loco justa servantibus, sit pax domini nostri Jhesu Christi quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis inveniant. Amen, amen, amen.

Ego Anastasius catholice ecclesiae episcopus.

Ego Odo diaconus cardinalis sancti Georgii ad Velum aureum.

Ego G.(regorius) presbiter card. S. Callixti.

Ego Guido presbit. card. Sancti Chrisogoni.

Ego Adabaldus (Hubaldus) presb. card. Sancte Praxedis.

Ego Guido presb. card. Pastoris.

Datum per manum Rolandi Sancte Romane ecclesie presbiteri cardinalis atque cancellarii, VI id. martii, Incarnationis Dominice anno millesimo centesimo quinquagesimo tertio, pontificatus vero domni Anastasii Pape anno primo.